Stasys Eidrigevičius: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zm kat na grafików, bio stub |
wiedza wlasna i troche ze stron internetowych dzisiaj mialem z nim sesje fotograficzna:) serio:) |
||
Linia 1:
'''Stasys Eidrigevičius''' Malarz, plakacista, twórca ekslibrisów, rysunków, ilustracji książkowych, happeningów, instalacji.
Urodził się 24 lipca 1949 roku we wsi Medyniszki na Litwie z ojca Polaka i matki Litwinki. W latach 1964-68 uczęszczał do Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Kownie, gdzie uczył się na wydziale artystycznego projektowania wyrobów ze skóry. Dyplom z wyróżnieniem otrzymał za okładki książkowe ze skóry. Studia artystyczne na wydziale malarstwa i grafiki rozpoczął w 1968 roku w Instytucie Sztuk Pięknych w Wilnie (dyplom w 1973 roku). Od 1980 roku mieszka w Warszawie.
Artysta zdobył wiele nagród na międzynarodowych wystawach i konkursach m.in. na MIĘDZYNARODOWYM BIENNALE EXLIBRISU WSPÓŁCZESNEGO w Malborku (1973, 1975), INTEREXLIBRIS WE FREDERIKSHAVN (1979-82), MIĘDZYNARODOWEJ WYSTAWIE ILUSTRACJI DLA DZIECI w Bratysławie (1979, 1981), 9. KONKURSIE "PREMIO EUROPEO" (1982), 9. MIĘDZYNARODOWYM BIENNALE PLAKATU w Warszawie (1984). W 1981 roku ilustrowana przez niego książka KRÓL KRUKÓW otrzymała nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek jako najpiękniejsza książka roku. Za ilustracje dla dzieci artysta otrzymał w 1984 roku Nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a w 1986 Grand Prix na MIĘDZYNARODOWYM KONKURSIE NA ILUSTRACJĘ KSIĄŻKOWĄ DLA DZIECI w Barcelonie. W 1988 roku przyznano artyście nagrodę Amerykańskiej Krytyki Filmowej za plakat do filmu Andrzeja Kijowskiego MASKARADA, a w Warszawie otrzymał Nagrodę im. Cypriana K. Norwida. W 1994 roku tygodnik "Polityka" przyznała artyście "Paszport" za całokształt twórczości.
Prace Stasysa Eidrigeviciusa znajdują się w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Szczecinie, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, British Museum w Londynie, Museum of Modern Art w Nowym Jorku, National Library w Waszyngtonie, Creation Gallery w Tokio, Muzeum Watykańskim w Rzymie oraz zbiorach prywatnych na całym świecie.
W 1994 roku powstał film Andrzeja Papuzińskiego zatytułowany SIEDEM MISTERIÓW WEDŁUG STASYSA (KAMIEŃ, WAHADŁO, PRAGNIENIE, GŁÓD, LABIRYNT, NADZIEJA, WYZWOLENIE) .
Twórczość Stasysa Eidrigeviciusa stanowi wyjątkową jedność, mimo używania przez artystę różnych technik przedstawiania. W sugestywnej wizji jego świata ważną rolę odgrywają symboliczne obrazy bytu. Sztuka ta wywodzi się w prostej linii z symbolizmu i surrealizmu, tworzy jednak unikalny, odrębny i spójny świat wywiedziony z wyobraźni artysty, który doczekał się określenia "pogodny mądrym smutkiem". Zaludniają go dzieci o wielkich oczach, osamotnione i wylęknione, a także ptaki, domowe zwierzęta, ożywione przedmioty, maski umieszczone w nostalgicznych pejzażach z dzieciństwa. Pełno w nim metafor, obsesyjnie powracających motywów, a przede wszystkim panuje w nim niezwykły nastrój, pełen głębokiej refleksji. Eidrigevicius tworzy plastyczny świat budując go z obrazów inspirowanych poetyckimi skojarzeniami i podświadomością, ale składający się z realiów wydobywanych z magazynu pamięci i wnikliwej obserwacji, opartej na intuicji i wyczuciu.
"Obserwuję uważnie ludzi wokół mnie. Przyglądam się ich twarzom, postaciom, ruchom. Z tych okruchów rzeczywistości nieustannie tworzę własny teatr gestów i sylwetek" - wyjaśniał w jednym z wywiadów artysta.
Przedstawia nam ten teatr za pośrednictwem swoich bohaterów, którzy przybierają postacie kukiełek o dużych oczach i kartoflanych nosach, przydrożnych strachów, ptaków z drewnianymi skrzydłami czy fruwających ludzi. Artysta buduje dla nich poetyckie sytuacje, spiętrzone w baśniowej logice, chociaż jego sztuka odnosi się do ludzkiego doświadczenia, emocji i moralności.
Stasys zaczynał od exlibrisów, małych form graficznych (akwaforta, akwatinta) i malarskich (gwasz, pastel). Jeszcze na studiach wystawiał realistyczne obrazy i graficzne ekslibrisy, w których to osiągnął niebywałe mistrzostwo. Często bywał nagradzany za biegłość warsztatową w technikach metalowych; w 1973 roku, kiedy był jeszcze studentem Instytutu Sztuk Pięknych w Wilnie, wziął udział w BIENNALE EXLIBRISU w Malborku, gdzie otrzymał medal honorowy. To właśnie w tych miniaturach graficznych Eidrigevicius zaczął przedstawiać swój prywatny świat zapamiętany z dzieciństwa i opowiadany w bajkowej, nostalgicznej tonacji. Później, już w czasie pobytu w Polsce, pojawiły się ilustracje do książek, szczególnie dla dzieci, które przyniosły mu międzynarodowe uznanie. Pierwsze ilustracje artysta zaczął wykonywać jeszcze na Litwie, ale spotkał się tam z ingerencją cenzury. Do książki ROBOT I ĆMY napisanej przez znaną litewską pisarkę Vytautę Zilinskaite Eidrigevicius wykonał ilustracje przedstawiające łyse dzieci. Wzbudziło to protest wydawcy i artysta musiał im domalować piękne, kręcone blond włosy. Tego typu incydenty wpłynęły na decyzję Stasysa o przeprowadzce do Polski. Artysta wniósł w świat literatury dla dzieci swoją własną, melancholijną wyobraźnię i metafory. Ilustracje traktuje zazwyczaj jak małe obrazy poświęcone dzieciom. Jego prace są dość odległe od treści, którą ilustruje, są jakby oddzielną historyjką i być może na tym polega ich wartość i odmienność. Ilustracje Eidrigevicius trafiły do elitarnych wydawnictw poświęconych grafice książkowej w Japonii, a także do prestiżowego, szwajcarskiego pisma "Graphis", który umieścił jego pracę na okładce. Wkrótce też znalazł się na liście 110 najwybitniejszych ilustratorów świata, którą ogłoszono w Japonii. Ważnym obszarem jego twórczości jest rysunek, doprowadzony przez artystę do perfekcji zarówno w formach kameralnych jak i monumentalnych. Stasys wykonuje też plakaty, przede wszystkim techniką pastelu, za które był wielokrotnie nagradzany. Język jego plakatów wywodzi się z rysunku, jest oszczędny ale mocny. Wywodzi się z ducha malarsko-metaforycznego, silnie naznaczonego indywidualizmem artysty. Wystawa plakatów Stasysa w Tokio w 1989 roku wzbudziła zainteresowanie jednego z najwybitniejszych grafików japońskich, Yusaku Kamekury i zaowocowała prezentacją w edycji luksusowego pisma "Creation" poświęconego osiągnięciom współczesnej grafiki.
Eidrigevicius posługuje się głównie rysunkiem, a jego warsztat jest zadziwiająco prosty: węgiel, kredki, pastele, czasami gwasz. Technikę pasteli artysta odkrył dla siebie w 1984 roku w Berlinie Zachodnim i stała się jednym z jego głównych środków wypowiedzi.
Ciekawym wątkiem w twórczości Eidrigeviciusa są portrety. Na przełomie lat 80. i 90. powstał TEATR TWARZY w technice pasteli, przedstawiający wizerunki twarzy w różnych stadiach jej odsłonięcia. Stasys rysował twarze skryte za półprzezroczystymi zasłonami, zabandażowane strzępami szmat, zakryte maskami z gliny lub papieru. Artysta maluje też portrety grupowe, odczytywane jako metafora relacji międzyludzkich (KŁÓTNIA, BRACIA).
W trzeci wymiar artysta wkroczył drewnianymi maskami i obiektami rozwiniętymi później w przestrzenne aranżacje parateatralne. Pierwsze maski rysowane pastelami Stasys łączył z korzeniami i powstały tzw. SMUTKI lub RODZINA. W Galerii Zapiecek artysta eksponował maski z szatami, które ożyły, gdy dzieci przeszły z nimi z pracowni artysty na Bednarskiej do galerii. Przestrzenne prace Eidrigeviciusa to oprócz malowanych masek także drewniane postacie z nieobrobionych desek, twarze malowana na kawałkach podniszczonej pilśni, grubo rzeźbione kamienie. Na wszystkich widnieją twarze - wizerunki człowieka.
Na początku lat 90. pojawiły się akcje - happeningi artysty o wymowie symbolicznej angażujące publiczność, jak podczas wystawy HISTORIA I ŻYCIE w Teatrze Studio. W Kazimierzu nad Wisłą Eidrigevicius wykonywał akcję HOMMAGE A VINCENT, która była w dużej mierze improwizacją. Z myślą o van Goghu artysta zbudował w polu "pokój" bez ścian, własnoręcznie wykonał łóżko, półkę, krzesło, coś w rodzaju konfesjonału do medytacji. Potem pomalował wszystko na słoneczny, jasny kolor. Akcja zamiast zaplanowanych 20 minut trwała ponad godzinę. W Krakowie, podczas retrospektywnej wystawy artysty, odbyła się akcja DROGA (1992), w czasie której artysta zszedł na kolanach z drugiego piętra, układając przed sobą z deseczek coś w rodzaju torów i niosąc na plecach przywiezioną jeszcze z Litwy sztalugę, paletę i farby. W Olsztynie miała miejsce akcja NIECHCIANA KSIĄŻKA (1992), podczas której artysta zrobił mur z książek, na grzbietach których namalował portret.
W 1993 roku Eidrigevicius zadebiutował na scenie Teatru Studio w Warszawie utworem BIAŁY JELEŃ, który sam wyreżyserował, zagrał w nim, wykonał scenografię, kostiumy i maski. Propozycja przyszła od Jerzego Grzegorzewskiego tuż po wystawie Stasysa HISTORIA I ŻYCIE w Galerii Studio. Był to przedstawienie osnute na faktach biograficznych, artysta przywołał w nim pamięć o rodzicach, ożywił swoje wspomnienia z dzieciństwa, wprowadził postacie ze swojej sztuki. Narracja budowana była z symbolicznych scen, w których figury realnie istniejących osób wplecione były w relacje z bohaterami grafik i obrazów Eidrigeviciusa. W czasie każdego spektaklu powstawały rysunki, które stały się osobnym zbiorem prac, unikatową kolekcją. Po zakończeniu wystawiania sztuki BIAŁY JELEŃ, artysta wystawiał rekwizyty, które mogły żyć własnym życiem, jako instalacje na wystawach.
{{biografia stub}}
| |||