Potok Oliwski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Rzeka infobox
'''Potok Oliwski''' ([[język kaszubski|kaszb]] ''Òlëwskô Strëga'') (w dolnym odcinku zwany również '''Jelitkowskim''') - ciek wodny spływający ze wzgórz morenowych [[Trójmiejski Park Krajobrazowy|Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego]] i bezpośrednio uchodzący do [[Zatoka Gdańska|Zatoki Gdańskiej]]. Źródła na wysokości ok. 140 m n.p.m. obok miejscowości [[Matarnia]] ''(obecnie dzielnica [[Gdańsk]]a)''. W początkowym biegu przecina [[Droga ekspresowa S6 (Polska)|drogę ekspresową S6]], i dalej w swym odcinku źródłowym płynie wartkim nurtem poprzez Dolinę Bobrów. Wpływając do [[Dolina Radości|Doliny Radości]] przyjmuje stosunkowo duży lewy dopływ ''(Potok Orchis)'' zwiększający w dwójnasób ilość wiedzionej wody. Dysponując od tego miejsca znaczną ilością wód został w przeszłości zagospodarowany poprzez wykorzystanie energii spadku. Na jego drodze (aż niemal po same ujście) wybudowanych zostało szereg urządzeń z których najbardziej znane są [[młyn]]y oraz [[Zabytkowa Kuźnia Wodna w Oliwie]]. [[Grafika:Oliwa_park_03.jpg|300px|thumb|right|Wodospad po dawnym młynie w [[Park Oliwski|Parku Oliwskim]]]] Potok płynie dalej poprzez [[Oliwa|Oliwę]], zasilając w wodę [[Park Oliwski|stawy parkowe]], a następnie w kierunku wschodnim aż po swe ujście w [[Jelitkowo|Jelitkowie]]. Sąsiednie dolinki obsługiwane są przez dopływy potoku. Obszar źródłowy jednego z dopływów (Potok Prochowy) objęty jest ochroną (''[[Rezerwat przyrody Źródliska w Dolinie Ewy]]''), a natomiast dolinka innego potoku (Potok Leśny) zajęta jest przez [[Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża]]. Zespół młynów nad Potokiem Oliwskim w większości został zniszczony przez czas i różne okoliczności (wojny, pożary, brak gospodarza). Dokonane w przeszłości zagospodarowanie całego potoku jest przykładem na wykorzystanie naturalnych możliwości środowiska do rozwoju gospodarczego określonej przestrzeni osiedleńczej. Ten unoszący się w przestrzeni duch miejsca ''(genius loci)'' spowodował, iż właśnie w Dolinie Radości w oparciu o wody potoku, założył swoje poletko doświadczalne [[Instytut Budownictwa Wodnego PAN]]. Jest to jeden z głównych cieków odwadniających obszar [[Lasy Oliwskie|Lasów Oliwskich]].
|nazwa_rzeki = Potok Oliwski
|rzeka_grafika =
|opis_zdjęcia =
|kontynent = Europa
|państwa = [[Polska]]
|źródło_gdzie = [[Matarnia]]
|źródło_wysokość = 140
|uchodzi_do = [[Zatoka Gdańska]]
|uchodzi_gdzie = [[Jelitkowo]]
|uchodzi_wysokość = 0
|długość = 9,9
|pow_dorzecza = 28,7
|dopływy = Potok Rynarzewski, Potok Czystej Wody, [[Potok Prochowy]], Potok Zajączkowski
|średni_przepływ = 0,291 m 3/sek.
|przepływ_gdzie =
|rzeki_kontynent = Rzeki Polski|
}}
'''Potok Oliwski (Radosna Struga)''' ([[język kaszubski|kaszb]] ''Òlëwskô Strëga'') (w dolnym odcinku zwany również '''"Potokiem Jelitkowskim'''" bądź "Jelitkowską Strugą") - ciek wodny spływający ze wzgórz morenowych [[Trójmiejski Park Krajobrazowy|Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego]] i bezpośrednio uchodzący do [[Zatoka Gdańska|Zatoki Gdańskiej]]. Źródła na wysokości ok. 140 m n.p.m. obok miejscowości [[Matarnia]] ''(obecnie dzielnica [[Gdańsk]]a)''. W początkowym biegu przecina [[Droga ekspresowa S6 (Polska)|drogę ekspresową S6]], i dalej w swym odcinku źródłowym płynie wartkim nurtem poprzez Dolinę Bobrów. Wpływając do [[Dolina Radości|Doliny Radości]] przyjmuje stosunkowo duży lewy dopływ ''(Potok Orchis)'' zwiększający w dwójnasób ilość wiedzionej wody. Dysponując od tego miejsca znaczną ilością wód został w przeszłości zagospodarowany poprzez wykorzystanie energii spadku. Na jego drodze (aż niemal po same ujście) wybudowanych zostało szereg urządzeń z których najbardziej znane są [[młyn]]y oraz [[Zabytkowa Kuźnia Wodna w Oliwie]]. [[Grafika:Oliwa_park_03.jpg|300px|thumb|right|Wodospad po dawnym młynie w [[Park Oliwski|Parku Oliwskim]]]] Potok płynie dalej poprzez [[Oliwa|Oliwę]], zasilając w wodę [[Park Oliwski|stawy parkowe]], a następnie w kierunku wschodnim aż po swe ujście w [[Jelitkowo|Jelitkowie]]. Sąsiednie dolinki obsługiwane są przez dopływy potoku. Obszar źródłowy jednego z dopływów (Potok Prochowy) objęty jest ochroną (''[[Rezerwat przyrody Źródliska w Dolinie Ewy]]''), a natomiast dolinka innego potoku (Potok Leśny) zajęta jest przez [[Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża]]. Zespół młynów nad Potokiem Oliwskim w większości został zniszczony przez czas i różne okoliczności (wojny, pożary, brak gospodarza). Dokonane w przeszłości zagospodarowanie całego potoku jest przykładem na wykorzystanie naturalnych możliwości środowiska do rozwoju gospodarczego określonej przestrzeni osiedleńczej. Ten unoszący się w przestrzeni duch miejsca ''(genius loci)'' spowodował, iż właśnie w Dolinie Radości w oparciu o wody potoku, założył swoje poletko doświadczalne [[Instytut Budownictwa Wodnego PAN]]. Jest to jeden z głównych cieków odwadniających obszar [[Lasy Oliwskie|Lasów Oliwskich]].
Ostatnimi czasy obserwuje się nasilone parcie miasta dążącego w swej ekspansji do własnego zagospodarowania (zabudowy)tego obszaru. Widomym dowodem tego nacisku jest nadanie obiektowi fizjograficznemu jakim jest [[Dolina Radości]] miana osiedla mieszkaniowego.