Irlandzka wojna domowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m robot dodaje: hr:Irski građanski rat, sv:Irländska inbördeskriget |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 1:
'''Irlandzka wojna domowa''' ([[irl.]] ''Cogadh Cathartha na hÉireann'') – konflikt zbrojny w [[Irlandia|Irlandii]] w latach [[1922]]-[[1923]] między zwolennikami i przeciwnikami [[Traktat (Irlandia)|Traktatu]] z Wielką Brytanią z [[6 grudnia]] [[1921]], który powoływał do życia [[Wolne Państwo Irlandzkie]], prekursora dzisiejszej [[Irlandia|Republiki Irlandii]]. Przeciwnicy Traktatu krytykowali go za to, że zachowywał konstytucyjny związek między Irlandią a [[Brytyjska Wspólnota Narodów|Brytyjską Wspólnotą Narodów]] oraz że zgodnie z nim sześć hrabstw [[Irlandia Północna|północnoirlandzkich]] nie wchodziło w skład Wolnego Państwa. Irlandzka wojna domowa kosztowała znacznie więcej ofiar niż poprzedzająca ją [[irlandzka wojna o niepodległość]]. Jej wynikiem był także głęboki podział społeczeństwa irlandzkiego, a skutki polityczne widoczne są do dzisiaj.
Mimo braku społecznego poparcia przeciwnicy Traktatu z [[1921]] roku z [[Eamon de Valera|Eamonem de Valerą]] na czele pozostali nieugięci. W kwietniu [[1922]] opanowali zbrojnie ''[[Four Courts]]'' (siedziba sądów) w centrum [[Dublin]]a, ale rząd [[Irlandia|irlandzki]] nie interweniował. Tymczasem w [[Ulster]]ze zaczęły się antykatolickie rozruchy. Antytraktatowa część [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] ruszyła z pomocą ulsterskim [[Katolicyzm|katolikom]]. Rząd irlandzki, naciskany przez władze brytyjskie, zaatakował w czerwcu Four Courts. Po czterech dniach walk antytraktatowcy wycofali się, paląc budynek razem z jego bezcennymi archiwami. Po wycofaniu się z [[Dublin]]a [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] rozpoczęła [[Partyzantka|wojnę partyzancką]] przeciwko oddziałom rządowym, które powoli zdobywały przewagę, między innymi dzięki dostawom broni z [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W [[egzekucja|egzekucjach]], które miały miejsce w trakcie działań wojennych, zginęło wielu irlandzkich patriotów - zasłużonych członków [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]]. W maju [[1923]] roku [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]], na rozkaz [[Eamon de Valera|de Valery]], zaprzestała walki. Końca wojny nie dożyli najważniejsi spośród tych, którzy [[Traktat (Irlandia)|Traktat]] podpisali: [[Arthur Griffith]] zmarł na atak serca, a [[Michael Collins (polityk irlandzki)|Michael Collins]] - twórca [[Irlandzka Armia Republikańska|IRA]] - został zastrzelony przez bojowników założonej przez siebie organizacji. W wojnie zginęło około tysiąca ludzi.
| |||