Wojna polsko-szwedzka (1617–1618): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit.
Mix321 (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Linia 8:
|miejsce = [[Inflanty]], [[Estonia]]
|wynik = rozejm
|przyczyna = spór o Estonię i Inflanty połączony z walką króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] z [[Karol IX SudermańskiWaza|Karolem Sudermańskim]] o tron szwedzki
|terytorium = Inflanty i Estonia, dzisiejsza [[Estonia]] i [[Łotwa]]
|strona1 = [[Image:Sweden-lesser-coa.png|25px]] [[Szwecja]]
Linia 21:
'''Wojna polsko-szwedzka 1617-1618''' - była kontynuacją [[wojna polsko-szwedzka 1600-1611|wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611]] i stanowiła próbę wykorzystania przez [[Szwecja|Szwecję]] zaangażowania [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] w [[Wojna polsko-rosyjska 1609-1618|wojnie z Rosją]] oraz kłopotów [[Korona Królestwa Polskiego|Korony]] z [[Chanat Krymski|Tatarami]] i [[Imperium Ottomańskie|Turcją]] na południowym wschodzie.
 
Po śmierci [[Karol IX SudermańskiWaza|Karola IX]] w [[1611]] władzę nad Szwecją (mimo dużej aktywności stronników króla Polski [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]]) objął jego syn, 17-letni wówczas [[Gustaw II Adolf Waza|Gustaw Adolf]]. Młodziutkiego króla wspomagał jeden z najwybitniejszych w historii Szwecji polityków - kanclerz [[Axel Oxenstierna]]. W związku z niepowodzeniami w [[wojna kalmarska|wojnie kalmarskiej]] Szwedzi chętnie zgodzili się w kwietniu [[1612]] roku na przedłużenie rozejmu z [[Korona Królestwa Polskiego|Polską]] i [[Wielkie Księstwo Litewskie|Litwą]]. W końcu [[20 stycznia]] [[1614]] roku przedłużono rozejm do [[29 września]] [[1616]] roku. Zygmunt III nigdy nie pogodził się z utratą swego dziedzictwa i wciąż knuł przeciwko młodemu królowi Szwecji, starając się przeciągnąć na swą stronę możliwie największą część szwedzkiej magnaterii. Rozważał nawet kolejną wyprawę do Szwecji, a przeszkadzała mu w tym trwająca wciąż wojna z Rosją. Choć sejmiki domagaly się dalszego przedłużenia rozejmu, Zygmunt Waza nie chciał dopuścić do kolejnych rozmów, licząc, że wznowienie wojny z rządzoną przez młodego i niedoświadczonego króla Szwecją doprowadzi do odzyskania dziedzicznej korony.
 
Po dwóch latach rokowań [[27 lutego]] [[1617]] roku Szwecja zawarła w [[Stołbowo|Stołbowie]] pokój z Rosją. Szwedzi oddali Rosji [[Nowogród Wielki]] zatrzymując w swych rękach pas wybrzeża [[Bałtyk]]u wzdłuż [[Zatoka Fińska|Zatoki Fińskiej]]. Teraz mogli całkowicie skupić się na wojnie o [[Inflanty]] i o ostateczne zrzeczenie się korony szwedzkiej przez Zygmunta III Wazę. Mający wolne ręce [[Gustaw II Adolf Waza|Gustaw Adolf]], licząc dodatkowo na pomoc państw protestanckich, wznowił działania wojenne przeciwko Rzeczypospolitej. Na razie [[Holandia]] zgodziła się subsydiować Szwedów w wysokości 40 tys. [[gulden holenderski|florenów]] miesięcznie, a [[Anglia]] pozwoliła Szwedom werbować na swoim terytorium żołnierzy.