Łuk triumfalny w Glanum

zabytek z czasów rzymskich

Łuk triumfalny w Glanum – rzymski łuk triumfalny, znajdujący się w ruinach antycznego Glanum w Saint-Rémy-de-Provence we francuskim departamencie Delta Rodanu. Od 1840 roku posiada status monument historique, w kategorii classé (zabytek o znaczeniu krajowym)[1].

Łuk triumfalny w Glanum
Symbol zabytku nr rej. PA00081438
Ilustracja
Państwo

 Francja

Miejscowość

Saint-Rémy-de-Provence

Typ budynku

łuk triumfalny

Ukończenie budowy

ok. 10–20 n.e.

Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Łuk triumfalny w Glanum”
Ziemia43°46′35,5″N 4°49′52,4″E/43,776528 4,831222

Jednoprzęsłowy łuk wzniesiony został ok. 10–20 roku n.e.[2] Do czasów współczesnych zachował się w bardzo złym stanie, oryginalnie mógł mierzyć przypuszczalnie 11 metrów wysokości[3]. Łuk posiada bogatą dekorację rzeźbiarską. Archiwolty, ponad którymi znajdują się ledwo już widoczne wizerunki uskrzydlonych bogiń Wiktorii, zdobi ornament z motywem z roślin i owoców. Sklepienie wyłożono ośmiobocznymi kasetonami, w których umieszczono przedstawienia różnych gatunków kwiatów[3]. Umieszczone na fasadach łuku płaskorzeźby stanowią propagandowy symbol potęgi Imperium Romanum. Na fasadzie wschodniej po obydwu stronach przelotu widać kobietę i mężczyznę w strojach barbarzyńskich (przypuszczalnie Galów), przytwierdzonych do tropajonu. Na fasadzie zachodniej widać z jednej strony obnażonego mężczyznę stojącego przed siedzącą na stosie zdobytego oręża kobietą (personifikacja bogini Romy?), z drugiej zaś mężczyznę w todze kładącego dłoń na ramieniu pojmanego jeńca w geście pojednania i wzięcia pod opiekę[3]. Niemal całkowicie zniszczony jest architraw oraz boczne ściany łuku, na których przypuszczalnie umieszczone były panele reliefowe lub inskrypcje[3].

Pierwsza wzmianka źródłowa na temat łuku pochodzi z 1347 roku[2]. W okresie renesansu znany był pod różnymi nazwami: Portail Sarazin, Arc du trésor i Arc du Sex[2]. W XVIII wieku łuk został nakryty u góry dachem, mającym zabezpieczyć obiekt przed postępującą degradacją[2].

Przypisy edytuj

  1. Arc de triomphe. [w:] base Mérimée [on-line]. ministère français de la Culture. [dostęp 2020-05-11]. (fr.).
  2. a b c d Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. Edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 65. ISBN 1-884964-80-X.
  3. a b c d James Bromwich: The Roman Remains of Southern France: A Guide Book. London: Routledge, 1993, s. 216-217. ISBN 0-415-00837-9.