100 Dywizja Strzelecka (ZSRR)
100 Dywizja Strzelecka (ros. 100-я стрелковая дивизия) – związek taktyczny piechoty Armii Czerwonej, żołnierze dywizji uczestniczyli w uwolnieniu więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
24 kwietnia 1924 (I formowanie), |
| Rozformowanie |
18 września 1941 (I formowanie), |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Rodowód |
45 Terytorialna Dywizja Strzelecka (I formowanie) |
| Kontynuacja |
1 Gwardyjska Dywizja Strzelecka (I formowanie) |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
?. Dobrienko (I formowanie), |
| Ostatni |
generał major Iwan Russijanow (I formowanie), |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa agresja ZSRR na Polskę wojna zimowa operacja lwowsko-sandomierska operacja wiślańsko-odrzańska | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
| Odznaczenia | |
 [1]
| |
I formowanie edytuj
Dywizja Strzelców sformowana w Uralskim Okręgu Wojskowym. Brała udział w agresji na Polskę w 1939[2] i w wojnie zimowej w Finlandii.
W czerwcu 1941 roku w składzie 2 Korpusu Strzeleckiego 13 Armii Frontu Zachodniego.
W 1941 w jej skład wchodziły:
- 85 pułk strzelecki
- 331 pułk strzelecki
- 355 pułk strzelecki
- 34 pułk artylerii
- 46 pułk artylerii haubic
- 81 pułk artylerii przeciwpancernej
- 397 dywizjon moździerzy
- 183 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
- 69 batalion rozpoznawczy
- 90 batalion saperów
- 29 batalion łączności
- 23 batalion medyczno-sanitarny
- 2 batalion transportowy
- 62 kompania chemiczna
Po walkach pod Jelnią, na bazie resztek dywizji utworzono 1 Dywizję Strzelecką Gwardii.
II formowanie edytuj
Dywizja ponownie sformowana 18 marca 1942 w Wołogdzie w Archangielskim Okręgu Wojskowym. Żołnierze pochodzili głównie z okręgów wojskowych: Wołogdy, rejonów Archangielska i regionów Republiki Komi. Za zdobycie Lwowa w ramach operacji lwowsko-sandomierskiej dywizja otrzymała miano „lwowskiej”. W 1945 roku razem z 148 Dywizją Strzelecką i 304 Dywizją Strzelecką wchodziła w skład 106 Korpusu Strzeleckiego[3]. W czasie walk na ziemiach polskich 100 DS dowodził gen. mjr Fiodor Krasawin. Dywizja uczestniczyła m.in. w ofensywie Armii Czerwonej rozpoczętej 12 stycznia 1945 roku, biorąc udział w przełamaniu niemieckich fortyfikacji Stellung a2[4]. W trakcie operacji sandomiersko-śląskiej żołnierze dywizji 27 stycznia 1945 roku wyzwolili więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. Jako pierwsi do obozu dotarli żołnierze 454 pułku piechoty. Przed południem zwiadowcy dywizji weszli na teren podobozu Monowitz. W południe oswobodzono centrum Oświęcimia, a ok. godz. 15.00, po krótkiej potyczce z wycofującymi się Niemcami, weszli jednocześnie na teren KL Auschwitz I i do oddalonego o mniej więcej 2 km Birkenau. W jej skład wchodziły:
- 454 pułk piechoty
- 460 pułk piechoty
- 472 pułk piechoty
- 1031 pułk artylerii
- 408 samodzielny dywizjon przeciwpancerny
- 189 kompania rozpoznawcza
- 326 batalion inżynieryjny
- 676 samodzielny batalion łączności (640 samodzielna kompania łączności)
- 246 batalion medyczno-sanitarny
- 346 samodzielny batalion przeciwchemiczny
- 530 kompania transportu samochodowego
- 374 piekarnia polowa
- 845 dywizyjny szpital weterynaryjny (walczyły też psy i konie)
- 1973 polowa stacja pocztowa (poczta polowa)
- 1153 Polowa Kasa Banku Państwowego.
Dowódcy dywizji edytuj
- kombrig Arkadij Jermakow (był w 1939)[5]
- gen. mjr Iwan Russijanow[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Jakubowski 1976 ↓, s. 52.
- ↑ Cygan 2006 ↓, s. 96.
- ↑ Podsiadło 2014 ↓, s. 340.
- ↑ Podsiadło 2014 ↓, s. 338-340.
- ↑ Zarzycki 2014 ↓, s. 272.
Bibliografia edytuj
- Wiktor Krzysztof Cygan: Kresy we krwi. Obrona północno-wschodniej Polski we wrześniu 1939. Warszawa: Espadon Publishing, 2006. ISBN 978-83-60786-00-0.
- Iwan Jakubowski: Ziemia w ogniu. Warszawa: 1976.
- Rafał Podsiadło: Niemieckie fortyfikacje Stellung a2 i ich przełamanie w styczniu 1945 r. Na linii Raby, Szreniawy i Pilicy. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-7339-136-9.
- Piotr Zarzycki: Suplement do września 1939. Ordre de Bataille armii niemieckiej, słowackiej i sowieckiej wraz z obsadami personalnymi. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014. ISBN 978-83-933204-7-9.
Linki zewnętrzne edytuj
- RKKA. [dostęp 2016-12-08]. (ros.).