Wikipedia

4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich

4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich (4 puł.) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich
Ilustracja
Odznaka 4 puł.
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1 listopada 1918

Rozformowanie

27 września 1939

Tradycje
Święto

9 lipca[a]

Nadanie sztandaru

14 kwietnia 1922

Rodowód

4 Pułk Ułanów

Kontynuacja

3 Mazurski Batalion Rozpoznawczy im. płk. Jana Hipolita Kozietulskiego

Dowódcy
Pierwszy

płk Stanisław Rawicz-Dziewulski

Ostatni

ppłk Ludomir Wysocki

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Rakowem (21 VII–3 VIII 1919)
kampania wrześniowa
bitwa pod Piotrkowem (4–6 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Wilno

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

Wileńska Brygada Kawalerii

Multimedia w Wikimedia Commons

Pułk stacjonował w garnizonie Wilno. Święto pułkowe: 9 lipca – rocznica szarży pod Hrebionką w 1920.

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

Wiosną 1918 gen. Józef Dowbor-Muśnicki wydał rozkaz utworzenia 4 pułku ułanów w ramach I Korpusu Polskiego w Rosji, jednak w związku z rozbrojeniem korpusu pułk nie został utworzony.

Ponowne sformowanie 4 Pułku Ułanów nastąpiło już 1 listopada 1918 w Warszawie, przy czym poszczególne szwadrony tworzone były także w Łomży, Mławie, Płocku, Włocławku, Białymstoku i Koninie.

Pułk 4 Ułanów Zaniemeńskich kontynuował tradycje 4 pułku ułanów Królestwa Polskiego.

Od 1921 pułk mógł używać nazwy „pułk 4-ty ułanów Zaniemeńskich”[2].

Wojna polsko-ukraińska i polsko-bolszewicka edytuj

Od stycznia 1919 pułk brał udział w działaniach bojowych wojny polsko-ukraińskiej w rejonie Lwowa. W dniu 10 maja skierowany został do Białegostoku, gdzie został uzupełniony, a następnie już w pełnym składzie skierowano go w rejon Mosty-Lida, tam też jako pierwszy polski pułk przekroczył linię rzeki Niemen. Następnie uczestniczył w zajęciu Wilna i walkach na Białorusi. W lipcu 1920 w związku z ofensywą wojsk bolszewickich, pułk prowadził działania opóźniające. W tym czasie stoczył szereg walk m.in. pod Hrebionką (9 lipca 1920), gdzie rozbił trzy pułki piechoty Armii Czerwonej. W walkach odwrotowych dotarł na przedpola Warszawy. Od 15 sierpnia 1920 brał udział w polskiej kontrofensywie. W czasie tych walk ponownie doszedł do Niemna, gdzie toczył walki także z wojskami litewskimi. Swój udział w wojnie zakończył na linii rzeki Berezyny, gdzie w rejonie Dokszyc zajął stanowiska do momentu zawarcia Traktatu Ryskiego w 1921.

Mapy walk pułku edytuj

Kawalerowie Virtuti Militari edytuj

 
Order Virtuti Militari
Kawalerowie Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojnę 1918–1920[3]
plut. Adam Bartosiewicz ułan Wiktor Biczyński[4] nr 4218 plut. Jan Bloch nr 4222
por. Witold Chludziński plut. Eugeniusz Cichocki nr 4234 kpr. Wincenty Cierpikowski nr 4298
wachm. Tadeusz Czechowski nr 4399 płk Stanisław Rawicz-Dziewulski st. ułan Józef Foks nr 4300
rtm. Wacław Giecewicz nr 5288 por. Leon Jagodziński st. ułan Bolesław Klimaszewski nr 4292
ś.p. por. Jerzy Krafft nr 4260 st. ułan Stanisław Kraiński ułan Aleksander Kołakowski nr 4362[5]
wachm. Leon Lissowski nr 4387 por. Witold Morawski rtm. Michał Nowicki nr 5289
por. Marian Józef Ossowski nr 4271 rtm. Władysław Rozlau nr 3864 ś.p. por. Teofil Skuratowicz nr 4280
wachm. Ryszard Szczepański nr 4243 wachm. Józef Śledź nr 3940 kpr. Stanisław Toczyłowski nr 4291
por. Antoni Gustaw Witkowski nr 4247 ś.p. por. Stanisław Wołowski nr 4391 por. Wacław Zdziarski nr 4207
kpr. Wiktor Zieliński nr 4178

Okres międzywojenny edytuj

 
Delegacja 4 puł. u marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego 19 kwietnia 1937

Po zakończeniu działań bojowych pułk skierowano do Wilna, które stało się przez cały okres II Rzeczypospolitej jego pokojowym garnizonem. W 1921 naczelne władze wojskowe zezwoliły na używanie nazwy „Zaniemeńskich”. W 1927 oficjalnie otrzymał nazwę – 4 Pułk Ułanów Zaniemeńskich, w celu upamiętnienia, że był to pierwszy polski pułk, który przekroczył Niemen w walkach o wschodnie granice Polski.

W 1929 w Zakładach Graficznych „Polska Zjednoczona” w Warszawie zostało wydane opracowanie „Zarys historji wojennej 4-go Pułku Ułanów Zaniemeńskich” autorstwa porucznika Stefana Kajetana Bayera, oficera pułku, odznaczonego dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

Pułk w planie mobilizacyjnym „S” [6]
Nazwa pododdziału Miejsce mobilizacji Termin
dowódca pułku z drużyną Wilno alarm
pluton łączności
1÷4 szwadrony
szwadron karabinów maszynowych
szwadron pionierów nr 103
szwadron samochodów pancernych nr 103
Kwatera Główna nr 103 (I eszelon)
szwadron kawalerii nr 2/49 Wołkowysk 10
kolumna taborowa nr 347 6
kolumna taborowa nr 381 12
uzupełnienie do czasu „W” 5
szwadron marszowy 1/4 puł 18
szwadron zapasowy alarm-15
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[7][b]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
dowódca pułku ppłk kaw. Ludomir Wysocki
I zastępca dowódcy ppłk kaw. Eugeniusz Święcicki
I zastępca dowódcy (dubler) mjr dypl. Leon Pruszanowski
adiutant rtm. Wiesław Słapa[c]
naczelny lekarz medycyny por. lek. Tomasz Chamera
starszy lekarz weterynarii mjr lek. wet. Leon Bardach
w dyspozycji dowódcy mjr Henryk Dobrzański
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) mjr kaw. Bohdan Niemczynowicz
oficer mobilizacyjny mjr Kazimierz Choroszewski
zastępca oficera mobilizacyjnego rtm. Józef Abramowicz
oficer administracyjno-materiałowy por. Antoni Gebert
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. Wiesław Zygmunt Słapa
oficer gospodarczy por. int. Piotr Wiertlewski
oficer żywnościowy ppor. kaw. Jan Albin Filipowicz
dowódca plutonu łączności por. kaw. Feliks Antoni Kisiel
dowódca plutonu kolarzy ppor. kaw. Jerzy Majewski[d]
dowódca plutonu ppanc. vacat
dowódca 1 szwadronu rtm. Michał Bohdanowicz
dowódca plutonu ppor. Mieczysław Kowszun
dowódca 2 szwadronu por. kaw. Zygmunt Szendzielarz
dowódca plutonu ppor. Jerzy Wiktor Majewski
dowódca 3 szwadronu rtm. Mieczysław Roman Pająk
dowódca plutonu ppor. kaw. Bolesław Skawiński
dowódca 4 szwadronu p.o. por. kaw. Antoni Sutkowski
dowódca plutonu ppor. Lubomir Zbigniew Sikorski
dowódca plutonu ppor. Leon Józef Świtalski
dowódca szwadronu km rtm. Eugeniusz Parafjanowicz
dowódca plutonu ppor. Stanisław Jerzy Chrząszcz
dowódca plutonu ppor. Władysław Orski
dowódca szwadronu zapasowego mjr Kazimierz Karol Zaorski
zastępca dowódcy rtm. Jan Gabarski
odkomenderowany por. kaw. Henryk Giecewicz
na kursie por. adm. (kaw.) Leon Wójcicki

Wojna obronna 1939 edytuj

W kampanii wrześniowej pułk pod dowództwem ppłk. Ludomira Wysockiego walczył w składzie Wileńskiej Brygady Kawalerii.

Został zmobilizowany 23 sierpnia 1939, dodatkowo w szwadronie zapasowym 4 puł. w Wołkowysku był mobilizowany Ośrodek Zapasowy Wileńskiej Brygady Kawalerii. Załadunek do transportu kolejowego nastąpił dopiero 30 sierpnia na stacji kolejowej Wilno i Porubanek. W związku z tym do rejonów koncentracji przewidzianej dla Armii „Prusy” dotarł 2 września, koncentrując się w lesie na północny wschód od Piotrkowa Trybunalskiego, aby następnie 3 września przegrupować się w rejon miejscowości Lubień.

W nocy z 5 na 6 września pułk przeszedł do rejonu Sulejowa, gdzie miał organizować obronę na rzece Pilica. 7 września skoncentrował się w rejonie Przysuchy.

8 września zorganizował obronę na południe od Radomia, gdzie po raz pierwszych toczył przez cały dzień walkę z niemieckimi wojskami pancernymi. W nocy wycofał się w rejon przyczółka mostowego pod Maciejowicami, gdzie bronił się następnego dnia.

W nocy z 9 na 10 września pułk w czasie przeprawy przez Wisłę w rejonie Magnuszewa poniósł duże straty (ciężką broń zatopiono, wielu żołnierzy, a jeszcze więcej koni utonęło), i został rozproszony. Skoncentrował się ponownie nad Wieprzem, gdzie nastąpiła jego reorganizacja. Z pierwotnego składu pozostało tylko dowództwo pułku i 2 szwadron. Do pułku włączono szwadron 13 pułku Ułanów Wileńskich, szwadron kawalerii dywizyjnej 36 Dywizji Piechoty, 7 szwadron pionierów oraz 7 szwadron łączności. W pułku znalazło się też kilka czołgów z 61 kompanii czołgów rozpoznawczych. Tak zreorganizowany pułk przemaszerował w rejon Świdnika.

Następnie wszedł w skład Brygady Kawalerii płk. Jerzego Grobickiego z Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Władysława Andersa. 20 września w zaciętych walkach opanował miejscowość Cześniki, a 22 września nacierał na Komorów.

24 września podjął wraz z pozostałymi jednostkami GO Kaw. próbę przedostania się na Węgry. 26 września pułk zdołał przebić się przez szosę Lwów-Przemyśl, ale w nocy natrafił na oddziały Armii Czerwonej i musiał wycofać się w lasy.

27 września pułk na czele z dowódcą złożył koło Medyki broń, uzyskując od Niemców honorową kapitulację.

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[9][10]
Dowództwo
dowódca pułku ppłk kaw. Ludomir Wysocki
oficer ordynansowy ppor. kaw. rez. Stanisław Witold Falkowski
zastępca dowódcy ppłk kaw. Eugeniusz Święcicki
I adiutant por. kaw. Antoni Stefan Sutkowski †1939 Niemenczyn
II adiutant por. kaw. rez. Stanisław Załęski[e]
kwatermistrz mjr kaw. Bohdan Niemczynowicz
oficer żywnościowy ppor. kaw. Jan Albin Filipowicz
oficer broni i gazu ppor. kaw. rez. Szejnert[f]
oficer płatnik por. int. rez. Lempke[g]
lekarz ppor. lek. rez. Feliks Hanak Bloch[h]
lekarz weterynarii kpt. lek. wet. Tadeusz Elektorowicz[i]
dowódca szwadronu gospodarczego rtm. Józef Abramowicz
szef szwadronu wachm. Józef Falkowski
szwadrony
dowódca 1 szwadronu rtm. Michał Bohdanowicz
dowódca I plutonu ppor. kaw. Bolesław Skawiński
dowódca II plutonu ppor. kaw. rez. Zygmunt (?) Mielczarski
dowódca III plutonu pchor. Ernest Wawrzszkiewicz
szef szwadronu plut. Włodzimierz Żaryn
dowódca 2 szwadronu por. kaw. Zygmunt Szendzielarz
dowódca 3 szwadronu rtm. Antoni Grzegorz Nowakowski
dowódca 4 szwadronu rtm. Jarosław Domański
dowódca szwadronu km rtm. Eugeniusz Parafjanowicz
pododdziały specjalne
dowódca plutonu łączności por. kaw. Feliks Antoni Kisiel[j]
dowódca plutonu przeciwpancernego por. kaw. Henryk Giecewicz[k]

Symbole pułkowe edytuj

Sztandar edytuj

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

4 pułk Ułanów Zaniemeńskich otrzymał dwa sztandary. Pierwszy sztandar otrzymał od Pogotowia Wojennego Ziemi Kujawskiej we Włocławku. Drugi przepisowy sztandar został ufundowany przez mieszkańców Ziemi Lidzkiej, Mińskiej i Ejszyskiej w 1920 uroczystego wręczenia sztandaru dokonał marszałek Józef Piłsudski 14 kwietnia 1922 w Wilnie, w trzecią rocznicę wyzwolenia Wilna z rąk bolszewików. Losy obu sztandarów Pułku nie były znane do 2019[22].

Jesienią 2019 dzięki współpracy kadry Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, członków Stowarzyszenia Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław”, ministra Michała Dworczyka oraz Fundacji Wolność i Demokracja udało się odnaleźć sztandar ufundowany przez mieszkańców Ziemi Lidzkiej, Mińskiej i Ejszyskiej. Sztandar ten, pod koniec września 1939 został po walkach ukryty w rejonie Medyki i przez 80 lat pozostawał w ukryciu. 29 listopada 2019 w Pałacu Prezydenckim, w obecności Prezydenta RP Andrzeja Dudy, Ministra Obrony Narodowej, oraz reprezentantów 9 Warmińskiego Pułku Rozpoznawczego Prezes Fundacji Wolność i Demokracja, Pani Lila Luboniewicz przekazała sztandar do Muzeum Wojska Polskiego[23].

 
Sztandar Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich w Pałacu Prezydenckim podczas uroczystości przekazania do Muzeum Wojska Polskiego, 29 listopada 2019.
 
Zdjęcia obu stron sztandaru Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich wyświetlane w Pałacu Prezydenckim podczas uroczystości przekazania do Muzeum Wojska Polskiego, 29 listopada 2019.

Odznaka pamiątkowa edytuj

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 49, poz. 872 z 13 grudnia 1921. Posiada kształt Krzyża Orderu Virtuti Militari, którego ramiona pokryte są chabrową emalią z białym obramowaniem. Na krzyż nałożony jest orzeł z rozpiętymi skrzydłami, trzymający w szponach wieniec. Nad głową orła złota otwarta korona. Na ramionach krzyża wpisano datę odzyskania niepodległości 11 XI 1918, na dolnym ramieniu w wieńcu numer 4 i inicjał U. Oficerska – czteroczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana. Wymiary: 38x38 mm. Projekt: Witold Łada-Zabłocki. Wykonanie: Teodor Filipski – Wilno[24]

Barwy edytuj

Osobny artykuł: Barwy jednostek kawalerii Wojska Polskiego.
Proporczyk Opis[25]
  Proporczyk w kolorze (niebiesko-białym[26]) chabrowo-białym[27]
  proporczyk dowództwa w 1939
  proporczyk 1 szwadronu w 1939
  proporczyk 2 szwadronu w 1939
  proporczyk 3 szwadronu w 1939
  proporczyk 4 szwadronu w 1939
  proporczyk 5 szwadronu ckm w 1939
  proporczyk plutonu łączności w 1939
Inne Opis
  Na czapce rogatywce – otok chabrowy[28][l][29].
  Spodnie długie[m] ciemnogranatowe, lampasy chabrowe, wypustka biała[30]
  „Łapka” (do 1921[n]) – karmazynowa[o]

Żurawiejki pułkowe edytuj

Duszę własną przegra w karty,
To ułanów pułk jest czwarty.
Syny Marsa i Wenery,
Pułk Ułanów liczba cztery.
Szarżą przeszli tych z Rokitny,
To ułanów pułk błękitny.
Weneryczny i pijański,
To jest Czwarty Pułk Ułański

Zaniemeńscy ułani edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich.
 
Medal pułkowy
Dowódcy pułku
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 – I zastępca dowódcy)

Żołnierze 4 pułku ułanów - ofiary zbrodni katyńskiej edytuj

Osobne artykuły: zamordowani w Katyniu, w Charkowie, w Kalininie, zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej (ULK) i z Białoruskiej Listy Katyńskiej (BLK).

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[33] oraz Muzeum Katyńskie[34][p][q].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Stanisław Witold Falkowski ppor. kaw. rez. IX 39 -oficer ordynansowy ULK
Gabarski Jan rotmistrz żołnierz zawodowy zastępca dowódcy szwadronu zapasowego Katyń
Grzymała Aleksander podporucznik rezerwy Charków
Hamac-Bloch Feliks[37] podporucznik rezerwy lekarz stomatolog praktyka w Wilnie; IX 39 - lekarz pułku Charków
Lewy-Taljański Stefan[38] podporucznik rezerwy absolwent SNP COP w Nisku Charków
Nowak Bernard podporucznik rezerwy lekarz weterynarii Charków
Ryng Jan Marian podporucznik rezerwy urzędnik Sąd Okręgowy w Warszawie Charków
Solarz Józef podporucznik rezerwy student ASP w Warszawie ULK
Wojcieszonek Edward podporucznik rezerwy technik ogrodnik pracował w Nowogródku Katyń

Tradycje pułku edytuj

Tradycje Pułku kultywuje:

  • 9 Warmiński pułk rozpoznawczy im. pułkownika Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”[39].
  • 4 Małopolska Drużyna Kawalerii Harcerskiej z Blachowni, która w 1983 przyjęła imię pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich[40]
  • Fundacja „Oddział Kawalerii Ochotniczej im. Pułku 4. Ułanów Zaniemeńskich”[41]
  • Stowarzyszenie Szwadron im. Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich z siedzibą w Skowarczu[42]

Tradycje 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich kontynuował 3 Mazurski Batalion Rozpoznawczy im. płk. Jana Hipolita Kozietulskiego.

Uwagi edytuj

  1. ↑ Na pamiątkę szarży pod Grebionką[1].
  2. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[8].
  3. ↑ rtm. Wiesław Zygmunt Słapa pełnił jednocześnie funkcję dowódcy szwadronu gospodarczego.
  4. ↑ ppor. kaw. Jerzy Wiktor Majewski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy plutonu w 2. szwadronie
  5. ↑ Rotmistrz Stanisław Załęski ps. „Prus” ur. 6 stycznia 1907. Absolwent III promocji SPRKaw. w Grudziądzu (1928/29). Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1938 i 3. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[11]. W czasie powstanie warszawskiego w Grupie Bojowej Krybar – wytwórnia uzbrojenia. 15 września 1944 został ranny. Zmarł 9 października 1944 w Stalagu XI A Altengrabow[12][13][14].
  6. ↑ Prawdopodobnie chodzi o Konstantego Scheunerta ur. 12 maja 1912. Absolwent III promocji SPRKaw. w Grudziądzu (1931/32). Praktykę odbył w 4 puł. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1938 i 166. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[15]. Porucznik Konstanty Scheunert był pomocnikiem attaché wojskowego w Londynie, odznaczonym Krzyżem Kawalerskim Orderu Imperium Brytyjskiego. Zmarł 27 marca 1970.
  7. ↑ Prawdopodobnie chodzi o por. kaw. rez. Eugeniusza Lempke ps. „Ufny” ur. 14 marca 1903 w Warszawie, w rodzinie Władysława i matki z domu Gradys. W czasie powstania warszawskiego był członkiem Komendy Głównej Wojskowego Korpusu Służby Bezpieczeństwa. Od 5 października przebywał w niemieckiej niewoli, kolejno w Stalagu 344 Lamsdorf i Oflagu II D Gross-Born. Zmarł 13 stycznia 1960 w Warszawie[13][14].
  8. ↑ Ppor. lek. rez. Feliks Hanak Bloch[16] lub Feliks Hamac-Bloch[17] lub Feliks Hanac-Bloch[18] ur. 11 września 1903 w Białymstoku, w rodzinie Józefa i Gustawy[19]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. Posiadał przydział w rezerwie do 4 puł.[17] W pułku odbył ćwiczenia rezerwy (1931, 1934 i 1936) jako dowódca plutonu[19]. W 1933 otrzymał dyplom lekarza stomatologa. Mieszkał i praktykował w Wilnie[16][18].
  9. ↑ kpt. lek. wet. Tadeusz Marian Elektorowicz ur. 6 lipca 1905 w Starym Samborze, w rodzinie Wincentego Stanisława. W marcu 1939 był lekarzem weterynarii 33 dal w Wilnie. Według Piotra Zarzyckiego w czasie kampanii wrześniowej był lekarzem weterynarii II/33 pal. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau[13].
  10. ↑ Rtm. Feliks Antoni Kisiel ps. „Rusiecki”, „Halicz” ur. 23 listopada 1910 w Jędrzejowie, w rodzinie Stanisława i matki z domu Rybacka. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 52. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[20]. W konspiracji od 20 listopada 1939. Pełnił służbę w Oddziale II Komendy Głównej Armii Krajowej. Od 5 października przebywał w niemieckiej niewoli, kolejno w Stalagu 344 Lamsdorf i Oflagu II D Gross-Born. Zmarł 21 listopada 1972 w Warszawie[13][14].
  11. ↑ por. kaw. Henryk Giecewicz ur. 22 sierpnia 1913 w Wilnie, w rodzinie Wacława, rotmistrza i Heleny z Połońskich. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 22. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii[21]. W tym czasie był przydzielony w charakterze instruktora do Szkoły podoficerskiej ckm Podlaskiej BK przy 9 psk. W trakcie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II C Woldendberg[13]. Zmarł 3 października 1989. Został pochowany na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Toruniu.
  12. ↑ Nawiązywały do 4 Pułku Ułanów Królestwa Polskiego z 1830
  13. ↑ Szasery.
  14. ↑ W 1921 przywrócono barwne proporczyki w broniach jezdnych.
  15. ↑ Karmazynowe patki ułanów (zamiast proporczyków) nawiązywały do dawnych barw mundurów i wyłogów tych formacji od XVIII wieku po 1831[31].
  16. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[35].
  17. ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[36].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Filipow i Wróblewski 1992 ↓, s. 15.
  2. ↑ Satora 1990 ↓, s. 190.
  3. ↑ Bayer 1929 ↓, s. 29–30.
  4. ↑ Bayer 1929 ↓, s. 29, jako ułan Józef Byczyński.
  5. ↑ Bayer 1929 ↓, s. 30, jako ułan Aleksander Kułakowski.
  6. ↑ Wojciechowski 2010 ↓, s. 10-11.
  7. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 690–691.
  8. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  9. ↑ Głowacki 1986 ↓, s. 350, 367.
  10. ↑ Kukawski 2012 ↓, s. 64–65.
  11. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 590.
  12. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 128, 596.
  13. ↑ a b c d e Straty ↓.
  14. ↑ a b c Powstańcze biogramy ↓.
  15. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 250.
  16. ↑ a b Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 808.
  17. ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 129, 589.
  18. ↑ a b Spis urzędowy lekarzy 1939 ↓, s. 76.
  19. ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 159.
  20. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 370.
  21. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 11, 511.
  22. ↑ Satora 1990 ↓, s. 190–191.
  23. ↑ Komunikat Kancelarii Prezydenta RP z dnia 29 listopada 2019. Dostęp 2019-11-30, 8:58.
  24. ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 168–169.
  25. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 382.
  26. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 27 z 3 sierpnia 1920, poz.636
  27. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr 22 z 4 sierpnia 1927, poz.268
  28. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. nr nr 6 z 24 lutego 1928, poz.66
  29. ↑ Dziennik Rozkazów MS Wojsk. nr 6 z 24 lutego 1928.
  30. ↑ Smaczny 1989 ↓, s. 376.
  31. ↑ Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 116.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 16 lutego 1924, s. 69.
  33. ↑ Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  34. ↑ Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  35. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓.
  36. ↑ Wyrwa 2015 ↓.
  37. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 5346.
  38. ↑ Księgi Cmentarne – wpis 6176.
  39. ↑ Historia pułku oraz tradycje 9 Warmińskiego Pułku Rozpoznawczego. 9pr.wp.mil.pl.
  40. ↑ Historia.blachownia.com.
  41. ↑ [1].
  42. ↑ Szwadron im. Pułku 4 Ułanów Zaniemeńskich.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=4_Pułk_Ułanów_Zaniemeńskich&oldid=72681980”