Abraham a Sancta Clara

Abraham a Sancta Clara
	Johann Ulrich Megerle
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1644 ; Krähenheimstetten
Data i miejsce śmierci	1 grudnia 1709 ; Wiedeń
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	augustianie
Śluby zakonne
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Abraham a Sancta Clara (właśc. Johann Ulrich Megerle; ur. 2 lipca 1644 w Krähenheimstetten, zm. 1 grudnia 1709 w Wiedniu)^[1] – austriacki augustianin, kaznodzieja.

Strona tytułowa dzieła *Etwas für alle* z 1699

Życiorys edytuj

Urodził się jako Johann Ulrich Megerle^[2] w rodzinie chłopskiej^[3] w Krähenheimstetten, dzisiejsze Kreenheinstetten koło Meßkirch w Niemczech. W 1662 wstąpił do augustianów^[2]. Z biegiem lat wybrany został definitorem, a następnie prowincjałem swojej prowincji zakonnej. W 1669, ze względu na zdolności krasomówcze, powierzono mu urząd nadwornego kaznodziei w Wiedniu.

Na głoszonych przez niego homiliach i kazaniach gromadziły się tłumy. Był ceniony za siłę i prostotę swojego języka, groteskowość humoru^[2], prostolinijność w napominaniu zarówno urzędników dworskich jak i zwykłych mieszkańców miasta. Przemawiał, używając języka ludu. Czasem jego kazania były szorstkie i dowcipne. Bywał też w swych naukach wzniosły i wzbudzający podziw. Zmarł w Wiedniu 1 grudnia 1709 roku.

W opublikowanych dziełach jawi się kunszt jego słowa. Najbardziej typowym przykład stylu Abrahama a Sancta Clara odnajdujemy w noweli moralizatorskiej zatytułowanej Judas der Erzschelm, wydanej w czterotomowym zbiorze w Salzburgu w latach 1686–1695.

Wiele jego dzieł drukowanych było w całości lub we fragmentach z licznymi nieoryginalnymi wstawkami. Najlepsze wydanie dzieł Abrahama a Sancta Clara w 21 tomach powstawało w Pasawie i Lindau w latach 1835–1854.

Wybrane prace Abrahama a Sancta Clara w tłumaczeniu na język polski ukazały się w antologii Panorama Literatury Krajowej i Zagranicznej wydawanej w 1836 i 1838 w Warszawie przez J. Węckiego^[4].

Dzieła edytuj

Abrahamische Lauberhütt (2 części, 1721–23)
Abrahamisches Bescheidessen (1717)
Abrahamisches Gehab dich wohl! (3 części, 1706–1709)
Aller Freud und Fried (1698)
Astriacus Austriacus (1673)
Auff, auff, ihr Christen! (1683)
Augustini feuriges Herz (1693)
Besonders möbliert und gezierte Totenkapelle (1710)
Centifolium stultorum in Quarto (1709)
Continuatum des Geflügelten Mercurius (1702)
Corona gloriae (1680)
Divinae sapientiae domus (1690)
Etwas für Alle (1699)
Frag und Antwort mit Ja und Nein (1693)
Der glückliche Fischzug in Anzbach (1677)
Gack, gack, gack, gack a ga einer wunderseltsamen Hennen in dem Herzogtum Bayern (1684)
Geflügelter Mercurius (1701)
Geistlicher Kramerladen (1705)
Grammatica religiosa (1691)
Große Totenbruderschaft (1681)
Heilige Hofart (1684)
Heilsames Gemisch-Gemasch (1703)
Huy! und Pfuy! der Welt (1707)
Judas, der Erzschelm (4 części, 1685–1695)
Klägliches Auf und Ab (1702)
Der klare Sonnenschein (1684)
Leichenpredigt auf Abt Anselm Schyring (1679)
Lobpredigt auf den hl. Wenceslaus (1702)
Lösch, Wien! (1681)
Mercuralis oder Wintergrün (1733)
Merk's Wien (1680)
Merk's wohl, Soldat! (1680)
Neueröffnete Welt-Galeria (1703)
Neuerwählte Paradeisblum (1675)
Österreichisches Deo Gratias (1680)
Patrocinium auf Erden schlecht, im Himmel gerecht (1699)
Predigt am Fest des heiligen Schutzengels (1675)
Predigt Dank und Denkzahl (1680)
Predigt Maria-Bronn (1693)
Predigt von der löblichen Totenbruderschaft (1672)
Prophetischer Willkomm (1677)
Eine redliche Red (1705)
Reimb dich oder ich lisz dich (1684)
Sterben und Erben (1702)
Stern so aus Jacob aufgangen Maria (Stuttgart 1994). ISBN 3-7772-9423-3
Die verblümblete Wahrheit (1693)
Wohlangefüllter Weinkeller (1710)
Wohlriechender Spica Nardi (1684)
Wunderlicher Traum von einem großen Narrennest (1707)
Kaysersbergsche Narragonische Schifffahrt (1708)

Przypisy edytuj

↑ Abraham a Santa Clara, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-06-03] .
↑ ^a ^b ^c ErzdiözeseE. Freiburg ErzdiözeseE., Abraham a Sancta Clara [online], Home [dostęp 2022-06-03] (niem.).
↑ Abraham a Santa Clara, [w:] JanJ. Chodera JanJ., MieczysławM. Urbanowicz MieczysławM. (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 13 .
↑ EdytaE. Połczyńska EdytaE., CecyliaC. Załubska CecyliaC., Bibliografia przekładów z literatury niemieckiej na język polski 1800–1990, t. 1. 1800–1918, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1995, s. 19, 168, ISBN 83-232-0694-5 .

Bibliografia edytuj

Karl Bertsche: Die Werke Abraham a Santa Claras in ihren Frühdrucken. Wien: Krieg 1961
Franz M. Eybl: Abraham a Santa Clara. Vom Prediger zum Schriftsteller. Tübingen: Niemeyer 1992, ISBN 3-484-36506-4.
Gunter Haug: "Abraham a Santa Clara", in: Im Schatten eines Denkmals. Geschichte und Geschichten des Geburtsortes von Abraham a Santa Clara. Kreenheinstetten 793-1993, hrsg. Gemeinde Leibertingen. Tuttlingen: Braun 1993, S. 41–52
Martin Heidegger: Über Abraham a Santa Clara. Meßkirch 1962
Robert A. Kann: Kanzel und Katheder. Freiburg i. Br.: Herder 1962
Jean Schillinger: Abraham a Santa Clara. Bern: Lang 1993, ISBN 3-906751-17-1

Linki zewnętrzne edytuj

Niektóre dzieła mnicha w języku niemieckim
Abraham a Sancta Clara w Deutsche Nationalbibliothek. dispatch.opac.d-nb.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].

[1] Abraham a Santa Clara, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-06-03] .

[:0-2] ErzdiözeseE. Freiburg ErzdiözeseE., Abraham a Sancta Clara [online], Home [dostęp 2022-06-03] (niem.).

[3] Abraham a Santa Clara, [w:] JanJ. Chodera JanJ., MieczysławM. Urbanowicz MieczysławM. (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 13 .

[4] EdytaE. Połczyńska EdytaE., CecyliaC. Załubska CecyliaC., Bibliografia przekładów z literatury niemieckiej na język polski 1800–1990, t. 1. 1800–1918, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1995, s. 19, 168, ISBN 83-232-0694-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]