Adam Darski

polski muzyk rockowy (Behemoth)

Adam Michał Darski, ps. Nergal, również Holocausto, Howlin’ De Ville (ur. 10 czerwca 1977 w Gdyni) – polski muzyk, kompozytor, wokalista, autor tekstów i multiinstrumentalista, a także producent muzyczny. Dziennikarz magazynu muzycznego Mystic Art[2]. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV[3]. Laureat nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyka (Evangelion; 2009).

Adam Darski
Ilustracja
Adam Darski podczas koncertu z zespołem Me and That Man w ramach festiwalu Rock am Ring w Nürburgring, 2 czerwca 2017
Imię i nazwisko

Adam Michał Darski

Pseudonim

Nergal, Holocausto,
Howlin’ De Ville

Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1977
Gdynia

Pochodzenie

Gdańsk

Instrumenty

gitara elektryczna, gitara basowa, gitara akustyczna, gitara siedmiostrunowa, instrumenty klawiszowe, syntezator, perkusja

Typ głosu

baryton[1]

Gatunki

pagan metal, black metal, death metal, blackened death metal, heavy metal, hard rock

Zawód

kompozytor, muzyk, wokalista, menedżer, producent muzyczny

Aktywność

od 1991

Wydawnictwo

Mystic Production, Nuclear Blast, Metal Blade Records

Powiązania

Mastiphal, Wolverine, Damnation

Zespoły
Behemoth (od 1991)
Me and That Man (od 2016)
Faksymile

Adam Darski znany jest przede wszystkim z wieloletnich występów w black-deathmetalowym zespole Behemoth, którego był współzałożycielem. W zespole pełni funkcję głównego kompozytora, gitarzysty, wokalisty i autora tekstów, okazjonalnie tworzył także jako basista, perkusista i keyboardzista. Do 2014 wraz z grupą nagrał dziesięć albumów studyjnych, zyskując już we wczesnym okresie jego działalności zainteresowanie szeroko pojętej, międzynarodowej sceny muzyki heavymetalowej. Pozostając jednakże przez znaczny okres działalności w artystycznym podziemiu. Ukierunkowana po 2002 działalność zespołu na amerykański rynek muzyczny przyczyniła się do stopniowego, szerszego zainteresowania twórczością Behemotha. W efekcie przewodzony przez Darskiego zespół był pierwszym w historii polskiej muzyki rozrywkowej, którego nagrania trafiły na listę Billboard 200 w Stanach Zjednoczonych (The Apostasy; 2007).

Na przestrzeni ponad dwudziestoletniej działalności artystycznej Darski angażował się poza Behemothem w liczne projekty. Był członkiem zespołów Damnation, Mastiphal i Wolverine. Muzyk gościł ponadto m.in. na płytach takich zespołów jak: Root, Hermh, Sweet Noise, December’s Fire, Vader, Mess Age, Frontside i Hefeystos. Okazjonalnie dawał występy sceniczne wraz z zespołami Times New Roman, Nile, Azarath i Fields of the Nephilim, a także producentem Andrzejem Smolikiem.

W 2009 Darski związał się z piosenkarką pop-rockową Dorotą „Dodą” Rabczewską. Postrzegany jako mezalians związek stał się przedmiotem licznych doniesień medialnych, a także publikacji mediów bulwarowych. Relacja z piosenkarką przysporzyła muzykowi statusu celebryty. Natomiast twórczość zespołu Behemoth stała się przedmiotem dyskusji medialnej i społecznej, angażując przedstawicieli mediów, duchowieństwa i polityki.

Życiorys edytuj

Młodość edytuj

Adam Michał Darski urodził się 10 czerwca 1977 w Gdyni w rodzinie Ireny i Zenona Darskich[4][5]. Wychowywał się na gdańskim osiedlu Żabianka[6]. Ojciec pracował w Stoczni Gdańskiej jako technolog budowy okrętów, należał do PZPR[7]. Matka pracowała w fabryce łożysk Bimet[7].

Muzyką heavymetalową Darskiego zainteresował starszy brat – Paweł (ur. 1969)[6]. Pierwszą gitarę otrzymał w prezencie od rodziców na pierwszą komunię świętą[6]. Jego pierwszą gitarą elektryczną była natomiast kopia modelu Fender Stratocaster[8]. Przez rok uczęszczał do ogniska muzycznego, gdzie uczył się gry na gitarze i zapisu nutowego[6].

W 1997 rozpoczął studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego (specjalizacja muzealna)[9], gdzie w terminie obronił pracę magisterską pt. „Repertuar kinematografów w mieście Gdańsku w latach 1919–1923”[6].

Działalność artystyczna edytuj

Behemoth edytuj

W 1991, wraz z grającym na perkusji Adamem Muraszko, założył grupę Behemoth, początkowo działającą pod nazwą Baphomet[6]. Sami muzycy poznali się wcześniej, w 1987, gdy jako dzieci zafascynowane muzyką grup, takich jak: Kat, TSA, Iron Maiden, Kiss, Metallica, Poison oraz Perfect, należących do gatunku rock i heavy metal – zaprzyjaźnili się, marząc o stworzeniu własnej grupy[6]. W 1992 ukazało się pierwsze wydawnictwo grupy, zatytułowane Endless Damnation. W 1993 zespół zrealizował kolejne wydawnictwo demoThe Return of the Northern Moon, które ukazało się nakładem wytwórni muzycznej Pagan Records i stanowiło pierwszy sukces grupy.

 
Adam Darski podczas koncertu z zespołem Behemoth, 2005

Do 1993 Darski występował jako Holocausto[8]. Pseudonim stanowił odwołanie do osoby lidera zespołu Beherit – Marko Laiho znanego jako Nuclear Holocausto[10]. Tego samego roku przybrał pseudonim Nergal bezpośrednio nawiązujący do sumeryjskiego boga[8]. W grudniu 1993 powstało trzecie demo grupy zatytułowane ...From the Pagan Vastlands. Natomiast w 1994 ukazał się pierwszy minialbum Behemotha pt. And the Forests Dream Eternally. Jeszcze w grudniu tego samego roku muzycy zarejestrowali wydany przez Pagan Records pierwszy album pt. Sventevith (Storming Near the Baltic) w 8 Studio[11]. Płyta została dobrze przyjęta zarówno przez fanów, jak i krytyków, co zaowocowało podpisaniem kontraktu na dwa kolejne pełnowymiarowe albumy z niemiecką wytwórnią Solistitium Records.

Pierwszym albumem w nowej wytwórni był wydany w Polsce przez Atratus Music w 1996 Grom[12]. Było to ostatnie wydawnictwo z perkusistą Adamem Muraszko, który odszedł 11 października 1996, po wzięciu udziału w jedynym koncercie grupy, promującym album Grom, który miał miejsce w warszawskim klubie Remont. Muzyka zastąpił pochodzący z Tczewa Zbigniew Promiński, z którym w lutym 1997 zespół zarejestrował trzy utwory na potrzeby minialbumu Bewitching the Pomerania. Obecność w grupie Promińskiego wyraźnie zarysowała charakter partii perkusji ze względu na jego muzyczne inspiracje z gatunku death metal. W kolejnych latach działalności Promiński i Darski pozostawali jedynymi stałymi członkami grupy. Zespół nagrał kolejno albumy, takie jak: Pandemonic Incantations (1998), Satanica (1999), Thelema.6 (2000) i Zos Kia Cultus (Here and Beyond) (2002)[13][14][15][16].

 
Adam Darski podczas koncertu z zespołem Behemoth na Metalfest 2012 w Dessau, 1 czerwca 2012

Za sprawą albumów Demigod (2004) i The Apostasy (2007) grupa znacznie zyskała na popularności, regularnie koncertując w Stanach Zjednoczonych[17][18]. The Apostasy było promowane podczas koncertów na objazdowym festiwalu Ozzfest, z udziałem takich wykonawców, jak Lamb of God, Hatebreed, Ozzy Osbourne, DevilDriver, Nile, Static-X oraz Lordi[19].

7 stycznia 2008 wraz z grupami Vader, Virgin Snatch oraz Frontside zespół wystąpił w warszawskim klubie Stodoła na koncercie charytatywnym poświęconym pamięci perkusisty Witolda „Vitka” Kiełtyki, który zmarł w wyniku wypadku samochodowego na Białorusi oraz wokaliście Adrianowi „Covanowi” Kowankowi, który odniósł poważne obrażenia[20] – obaj muzycy z grupy Decapitated. Pod koniec roku Darski wraz z zespołem Behemoth przystąpił do prac nad dziewiątym albumem studyjnym pt. Evangelion, który ukazał się 7 sierpnia 2009[21].

Poza Behemoth edytuj

W 1994 Darski zagrał na perkusji na albumie Nocturnal Landscape gdańskiej grupy Mastiphal, której był członkiem przez krotki okres[22][23]. W 1995 wykonał dodatkowe partie wokalne i zagrał na gitarze basowej na albumie białostockiej grupy Hermh pt. Crying Crown of Trees[24]. W 1996 na zaproszenie Piotra Weltrowskiego zaśpiewał na albumie Vae Victis projektu December’s Fire[25]. W drugiej połowie lat 90. związał się jako basista z zespołem Damnation wraz z którym nagrał wydany w 1997 albumu pt. Coronation grupy Damnation[22][26]. Z kolei w 1998 użyczył swojego wokalu na albumie Psycho Cafe grupy Hefeystos.

 
Adam „Nergal” Darski oraz Carl McCoy podczas koncertu wraz z zespołem Fields of the Nephilim w katowickim Mega Clubie, 6 maja 2011

W 1999 Darski pod pseudonimem Howlin’ De Ville wraz z basistą Patrykiem Zwolińskim ps. Nick Wolverine, gitarzystą Piotrem Weltrowskim ps. Vel Trotzky oraz perkusistą Krzysztofem Sadowskim pod ps. John Wayne Orlowsky powołał zespół Wolverine[27]. Rok później formacja wydała debiutanckie demo zatytułowane Million Hells[28]. W wywiadzie udzielonym dla serwisu rockmetal.pl Piotr Weltrowski zapowiedział nagrania debiutanckiego albumu[29]. Ostatecznie z powodu zobowiązań wobec innych projektów muzycznych grupa Wolverine została rozwiązana. 14 kwietnia również 2000 w Częstochowie, Darski wystąpił wraz z zespołem Azarath[30]. Instrumentalista zaśpiewał w interpretacji utworu „Sacrificial Suicide” z repertuaru Deicide[30].

W 2002 Darski zaśpiewał gościnnie na albumach grup Vader (album Revelations), Hangover (album Terrorbeer) oraz Mess Age (album Self-Convicted)[31][32][33]. W 2003 wraz z perkusistą Krzysztofem Raczkowskim wziął udział w nagraniach remiksu utworu „N.U.E.R.H.A.” grupy Sweet Noise, który ukazał się na jej albumie pt. Revolta[34]. W tym samym roku zaśpiewał ponadto na albumie grupy Corruption pt. Orgasmusica[35]. 19 września 2005 Nergal wykonał wraz z amerykańską formacją Nile utwór pt. „Cast Down the Heretic” podczas koncertu w Pratteln w Szwajcarii[36].

W 2006 Darski wraz z gitarzystą Jackiem Hiro – liderem grupy Sceptic dołączył, jednorazowo do supergrupy Voodoo Gods powołanej przez Alexa von Poschingera. W skład formacji weszli ponadto: Tony Norman (Monstrosity), Seth Van De Loo (Severe Torture), Mike Browning (Acheron), Jean Baudin (Nuclear Rabbit) oraz David Shankle (Manowar)[37]. Zapowiadana przez grupę płyta pt. Shrunken Head ukazała się w 2012 nakładem Misanthropica Enterprises[38]. W 2008 Nergal wystąpił gościnnie na płycie metalcoreowej grupy Frontside pt. Teoria konspiracji oraz na albumie australijskiej formacji The Amenta zatytułowanej n0n[39][40]. W 2009 nawiązał współpracę z zespołem Ex Deo, który wsparł gościnnie na debiutanckim albumie pt. Romulus[41]. W 2010 wystąpił na płycie zespołu Vulgar pt. The Professional Blasphemy[42]. Również w 2010 na zaproszenie Czesława Mozila zaśpiewał w utworze „Dziewczyna z branży” wydanym na płycie pt. Pop[43].

 
Maciej Maleńczuk oraz Adam „Nergal” Darski na planie teledysku do utworu „Lucifer” zespołu Behemoth, 20 lipca 2011

Latem 2010 w ramach cyklu koncertów Męskie Granie wystąpił wraz z producentem muzycznym Andrzejem Smolikiem, który przygotował remiks kompozycji „Lucifer” z repertuaru formacji Behemoth[44]. 6 maja 2011 odbył się pierwszy sceniczny występ muzyka po przerwie spowodowanej chorobą[45]. Darski wraz z grupą Fields of the Nephilim wykonał utwór pt. „Penetration” pochodzący z repertuaru The Nefilim[45]. Także w 2001 zarejestrował partie wokalne na potrzeby albumu Heritage of Satan czeskiej formacji Root[46]. Natomiast w 2012 zagrał na gitarze w utworze „Me & My Guitar”, który ukazał się na albumie gitarzysty i wokalisty Grzegorza Skawińskiego o tym samym tytule[47]. W tym samym roku wystąpił na utrzymanej w stylistyce country płycie piosenkarza Macieja Maleńczuka zatytułowanej Psychocountry[48]. Darski zaśpiewał w utworze „Highwayman” z repertuaru Jimmy’ego Webba. W kompozycji gości ponadto John Porter i Gienek Loska. Piosenka dotarła do 43. miejsca Listy Przebojów Programu Trzeciego Polskiego Radia[49].

W 2016 wspólnie z Johnem Porterem stworzył duet z pogranicza rocka, folku i country Me and That Man, w którym nagrali krążek Songs of Love and Death (2016). Nagrali do niego kilka teledysków, które zyskały popularność wśród szerokiego grona odbiorców.

Procesy sądowe edytuj

W lutym 2008 były poseł na sejm Ryszard Nowak, przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Obrony przed Sektami, złożył ministrowi sprawiedliwości – prokuratorowi generalnemu zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa[50][51]. Według Nowaka Adam „Nergal” Darski miał dopuścić się przestępstwa z art. 196 Kodeksu karnego, czyli obrazy uczuć religijnych innych osób, dokonując podczas koncertu w gdyńskim klubie Ucho 13 września 2007[52] zniszczenia egzemplarza Biblii[53]. Śledztwo zostało wszczęte przez prokuraturę w Gdyni, w ramach czynności przesłuchano członków zespołu, w tym Adama Darskiego, który oświadczył w prokuraturze, że nie było jego zamiarem obrażanie niczyich uczuć religijnych, zaś samo zdarzenie należy uważać za element działalności artystycznej, którą prowadzi[54]. Przesłuchano również uczestników koncertu oraz właściciela klubu, który oświadczył, że nie wiedział o zamiarach zespołu i nie miał wpływu na ich działania.

Prokurator zwrócił się również o opinię biegłego sądowego z dziedziny religioznawstwa, prof. Krzysztofa Kowalika z Uniwersytetu Gdańskiego[55], który stwierdził, że każdy egzemplarz Biblii jest przedmiotem czci religijnej[56][57]. W maju postępowanie karne zostało umorzone, ponieważ pomimo wezwań prokuratury nie zgłosiły się inne osoby, których uczucia religijne miałyby być naruszone, więc jedynym poszkodowanym byłby sam Nowak, co nie wyczerpuje znamion przestępstwa[58][59].

22 kwietnia 2008, po umorzeniu śledztwa przez oskarżyciela publicznego, Ryszard Nowak wystąpił z prywatnym aktem oskarżenia o obrazę uczuć religijnych i zniesławienie Kościoła katolickiego, jednak to postępowanie zostało umorzone przez sąd[60][61]. Pod koniec 2008 Darski wytoczył proces Nowakowi, który wielokrotnie nazwał go przestępcą[62], co miałoby stanowić naruszenie dóbr osobistych muzyka. W marcu 2009 zapadł wyrok w sprawie nakazujący Nowakowi przeproszenie Adama Darskiego w Gazecie Wyborczej oraz wpłacenie 3 tys. zł na rzecz schroniska dla zwierząt „Ciapkowo” w Gdyni[63]. Ryszard Nowak odwołał się od decyzji. W grudniu 2009 sąd II instancji uchylił wyrok i skierował go do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Okręgowy. Powodem decyzji jest fakt, że sędziowie w pierwszej instancji nie wzięli pod uwagę zniszczenia przez Darskiego egzemplarza Pisma Świętego, co – według Sądu Apelacyjnego – mogło naruszyć normy współżycia społecznego oraz uczucia Nowaka[64].

W styczniu 2010, po wniosku czterech posłów Prawa i Sprawiedliwości, prokuratura w Gdyni ponownie zajęła się sprawą obrazy uczuć religijnych[65]. 28 czerwca na wniosek obrońcy Nergala – Jacka Potulskiego – sprawa została umorzona przez gdyński Sąd Rejonowy[66]. We wrześniu po złożonym przez prokuratora zażaleniu Sąd Okręgowy w Gdańsku zadecydował o ponownym rozpatrzeniu sprawy[67]. Po przeprowadzonym w 2011 postępowaniu Darski został uniewinniony[67]. W listopadzie 2011 Ryszard Nowak wniósł pozew sądowy, w którym zarzucił Darskiemu obrazę swoich uczuć religijnych poprzez znieważenie papieża Jana Pawła II i pochwalanie mordu na świętym Wojciechu w utworze grupy Behemoth pt. „Chwała mordercom Wojciecha”[68].

W październiku 2012 Ryszard Nowak złożył w prokuraturze zawiadomienie o przestępstwie zgwałcenia, którego mieli dopuścić się Adam Darski i pozostali muzycy Behemoth podczas trasy koncertowej grupy (podstawą była treść książki Spowiedź heretyka. Sacrum Profanum, opublikowana w 2012 przez Darskiego)[69]. Również w październiku 2012 Ryszard Nowak złożył w prokuraturze zawiadomienie o przestępstwie obrazy uczuć religijnych, którego miał dopuścić się Adam Darski podczas koncertu Behemoth, podpalając krzyże[70].

8 stycznia 2013 Sąd Okręgowy w Gdańsku uchylił wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w Gdyni, uniewinniający Adama Darskiego, oskarżonego o obrazę uczuć religijnych, i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia; podstawą była uchwała Sądu Najwyższego (udzielona na prośbę SO w Gdańsku), w myśl której „przestępstwo obrazy uczuć religijnych popełnia nie tylko ten, kto chce go dokonać, ale także ten, kto ma świadomość, że może do niego dojść”[71][72]. Od wyroku sądu w Gdyni z czerwca 2013, uniewinniającego Adama Darskiego od zarzutu obrazu uczuć religijnych, apelację złożyła zarówno prokuratura, jak i Ryszard Nowak[73][74]. W lutym 2014 Sąd Okręgowy w Gdańsku podtrzymał wyrok sądu niższej instancji, muzyk został uniewinniony[75].

Na początku roku 2019 rozpoczął się kolejny proces Adama Darskiego o obrazę uczuć religijnych. Na skutek zawiadomienia fundacji Ordo Iuris Prokuratura Rejonowa Gdańsk-Śródmieście wniosła do Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe akt oskarżenia w zw. z filmem, który w 2018 r. pojawił się na oficjalnym profilu Darskiego na portalu społecznościowym w związku z Dniem Kobiet[76][77]. Na nagraniu „Nergal” śpiewał używając jako rekwizytu dildo z figurką ukrzyżowanego Jezusa[76]. W wyniku protestów film został usunięty z sieci[77][76].

Również w roku 2019 fundacji Ordo Iuris wysłała zawiadomienie o przestępstwie z art. 196 KK po którym Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów wszczęła postępowanie w sprawie. Adam Darski został oskarżony o obrazę uczuć religijnych poprzez umieszczenie zdjęcia, na którym obraz z wizerunkiem Matki Boskiej z opisem „o Matko Miłosierdzia módl się za nami” jest przysłonięty przez jego but[78][79]. W lutym 2021 r. Sąd Rejonowy w Warszawie wyrokiem nakazowym wymierzył muzykowi grzywnę w wysokości 15 tys. zł. Adwokat wokalisty zapowiedział złożenie sprzeciwu wobec wyroku[80].

Obecność w mediach edytuj

 
Adam Darski podczas Targów Książki w Krakowie, 28 października 2012

Po 2009, za sprawą związku z wokalistką popową Dorotą Rabczewską, zyskał status celebryty. Bezpośrednim następstwem było zainteresowanie pozabranżowych mediów, obejmujące m.in.: wywiady i publikacje w takich czasopismach jak: „Playboy”, „Pani”, „Fakt” czy „Przekrój”. Muzyk wystąpił także w licznych programach telewizyjnych, takich jak: Dzień dobry TVN, Tak to leciało!, Ona i on, Redakcja kultury, Co za tydzień?, Poranek TVN24 czy Tomasz Lis na żywo[81]. W 2010 wziął udział w gali Eska Music Awards, podczas której wręczył nagrodę brytyjskiej formacji White Lies w kategorii „rockowy zespół roku”[82].

W 2011 wystąpił w spocie reklamowym Fundacji TVN „Nie jesteś sam”[83].

Był jednym z trenerów w pierwszej edycji programu TVP2 The Voice of Poland (2011)[84]. Jego udział w programie telewizji publicznej spotkał się z krytyką ze strony środowisk katolickich, a protesty wystosowało m.in. Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy oraz biskupi rzymskokatoliccy Wiesław Mering i Sławoj Leszek Głódź, którzy zarzucili Darskiemu m.in. propagowanie satanizmu[85][86][87].

W opublikowanym w 2011 zestawieniu „100 najbardziej wpływowych Polaków” tygodnika „Wprost” zajął 43. miejsce[88].

W 2012 w sprzedaży znalazł się, sygnowany przez muzyka, napój energetyczny pod nazwą Demon Energy[89]. Część zysków ze sprzedaży każdego opakowania napoju została przeznaczona przez jego producenta – firmę Agros-Nova na rzecz Fundacji DKMS[90]. Ponadto część otrzymanego z tytułu kontraktu reklamowego honorarium Darski przekazał również tejże fundacji[91].

Życie prywatne edytuj

Ma starszego brata, który jest żonaty i ma dwoje dzieci[92].

Jego pierwszą dziewczyną była Celina, z którą spotykał się w latach 90. i która pojawiła się gościnnie na drugiej płycie Behemotha pt. Grom[93]. Od 2009 był związany z wokalistką pop-rockową Dorotą „Dodą” Rabczewską[94]. 1 stycznia 2010 para zaręczyła się[95]. W marcu 2011 Darski zakończył związek z piosenkarką[96].

Od 2014 jest współwłaścicielem salonu fryzjerskiego[97][98].

Choroba edytuj

Na początku sierpnia 2010 został przewieziony na oddział hematologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku[99][100]. Wszystkie koncerty formacji Behemoth, w tym trasa po krajach nadbałtyckich oraz w Stanach Zjednoczonych, zostały odwołane[100]. Wkrótce u muzyka została zdiagnozowana białaczka[101]. 24 sierpnia na stronie oficjalnej zespołu Behemoth został wystosowany apel do potencjalnych dawców szpiku z prośbą o rejestrację w Fundacji DKMS – Bazie Dawców Komórek Macierzystych[102].

25 sierpnia Randy Blythe, wokalista amerykańskiej formacji Lamb of God, poinformował, że Darski przeszedł pierwszy etap chemioterapii[103]. 28 sierpnia Centralny Ośrodek Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach zorganizował akcję oddawania krwi do badania zgodności szpiku[104]. W grudniu 2010 Darski przeszedł operację przeszczepu szpiku[105]. W styczniu 2011 po niemal półrocznym okresie leczenia muzyk opuścił szpital[106].

Instrumentarium edytuj

 
Od lewej: Darski, Arkadiusz Malczewski – inżynier dźwięku i realizator nagrań oraz Zbigniew Promiński – perkusista w gdańskim RG Studio podczas sesji nagraniowej grupy Behemoth do albumu The Apostasy

W początkowym okresie działalności Behemotha lider grupy grał na gitarze Jackson – model Kelly (6 strun), a później przez kilka lat na gitarach marki Ibanez (7 strun) i Gibson – model Explorer (6 strun). W 2004 Darski wraz z grupą Behemoth podpisał kontrakt z polskim producentem gitar Mayones, który przygotował dla zespołu dwa modele gitar, zbudowane na bazie linii Flame EXG Custom (7 strun) oraz Signum Gothic Custom (6 strun)[107][108]. Gitary zostały wykonane w dwóch wersjach o identycznej specyfikacji technicznej i sygnowane napisami HATE (podstrunnica wykonana z palisandru) lub EVIL (podstrunnica wykonana z hebanu)[109]. Obie gitary pokazano m.in. w teledysku do utworu „Conquer All” z albumu Demigod[110][111]. We wspomnianym teledysku widoczna jest również sześciostrunowa gitara Dean V[112]. Kilka lat później Darski sprzedał gitarę Mayones model Signum Gothic Custom, sygnowany HATE[113].

W 2005 grupa zakończyła współpracę z firmą Mayones i podpisała kontrakt z amerykańskim producentem gitar ESP[114], opiewający na instrumenty zarówno dla gitarzystów, jak i basisty grupy Behemoth. Darski korzystał z gitar LTD EC Series oraz sygnowanego przez Michaela Amotta modelu ESP V[115][116]. Wkrótce potem otrzymał sześciostrunową gitarę ESP Custom V, która pozostaje głównym instrumentem muzyka[117]. W 2009 firma ESP przygotowała sygnowany przez Darskiego model gitary siedmiostrunowej LTD HEX-7 Nergal Signature 7 string[118]. Tego samego roku muzyk wziął udział w targach Musikmesse we Frankfurcie. Spotkanie odbyło się na stanowisku producenta gitar ESP, który sponsoruje muzyka[119].

Sześciostrunowe gitary stroi o półtora tonu w dół (C#, F#, B, E, G#, C#), przy wykorzystaniu strun z dwóch zestawów[117]. Wiolinowe pochodzą z zestawu.011-.049, a basowe z.013-.056[117]. Z kolei gitary siedmiostrunowe stroi jeszcze o pół tonu w dół (A#, D#, G#, C#, F#, A#, D#)[117]. Używa ponadto wzmacniaczy i kolumn głośnikowych firmy Mesa, Krank i Laboga, systemu Rack firmy MARK L, pedału Morley Wah-wah oraz strun gitarowych D’Addario o grubości 12-56 i 12-60[120][121][122][123][124][125].

Od wielu lat kolekcjonuje również gitary firmy Gibson, których jednak nie wykorzystuje podczas występów z zespołem Behemoth[126].

Dyskografia edytuj

 
Adam „Nergal” Darski podczas koncertu wraz z grupą Behemoth, 2012
Z tym tematem związana jest kategoria: Albumy wyprodukowane przez Adama Darskiego.
Osobny artykuł: Dyskografia grupy Behemoth.
Albumy
Rok Tytuł Uwagi
1994 Mastiphal – Nocturnal Landscape
  • perkusja (członek zespołu)
1995 HermhCrying Crown of Trees
  • sesyjnie śpiew i gitara basowa
1997 DamnationCoronation
  • gitara basowa (członek zespołu)
2000 Wolverine – Million Hells
  • śpiew i gitara (członek zespołu)
2012 Voodoo Gods – Shrunken Head
  • śpiew (jednorazowy udział w projekcie)
Występy gościnne
Rok Tytuł Uwagi
1996 December’s FireVae Victis
  • śpiew we wszystkich utworach
1998 HefeystosPsycho Cafe
  • śpiew w utworach „Love Is the Law”, „Our Lady of the Whores” i „The Kingdom Is Mine”
2002 Mess AgeSelf-Convicted
  • śpiew w utworze „Kill The Falsehood”
VaderRevelations
  • śpiew w utworze „Whisper”
Hangover – Terrorbeer
  • śpiew w utworze „Fag Killer”
2003 CorruptionOrgasmusica
  • śpiew w utworze „Revenge”
Sweet NoiseRevolta
  • śpiew i gitara w utworze „N.U.E.R.H.A. Death Rmx”
2008 FrontsideTeoria konspiracji
  • śpiew w utworze „Spłoniesz w piekle”
The Amentan0n
  • śpiew w utworze „Slave”
2009 Ex DeoRomulus
  • śpiew w utworze „Storm the Gates of Alesia”
2010 Vulgar – The Professional Blasphemy
  • śpiew w utworze „In League with Satan”
Czesław ŚpiewaPop
  • śpiew w utworze „Dziewczyna z branży”
2011 RootHeritage of Satan
  • śpiew w utworach „In Nomine Sathanas” i „Greetings from the Abyss”
2012 Grzegorz SkawińskiMe & My Guitar
  • gitara w utworze „Me & My Guitar”
Maciej MaleńczukPsychocountry
  • śpiew w utworze „Highwayman”
Notowane utwory
Rok Tytuł Pozycja na liście Album
LP3
[127]
2012 Maciej Maleńczuk – „Highwayman” (oraz John Porter, Adam „Nergal” Darski, Gienek Loska) 43 Psychocountry

Audiobooki edytuj

Rok Tytuł Uwagi
2014 Brian Wood, Conan Barbarzyńca. Królowa Czarnego Wybrzeża[128] jako kapitan gwardii, 2014, Sound Tropez, ISBN 978-83-936390-7-6
Hans Koppel, Ona już nie wróci Świat Książki, ISBN 978-83-7943-786-3

Gry komputerowe edytuj

Publikacje edytuj

Filmografia edytuj

Rok Tytuł Rola Uwagi
2001 Roadkill Extravaganza jako on sam film dokumentalny, reżyseria: Sigurd „Satyr” Wongraven[130]
2006 Kuba Wojewódzki Polsat, odcinek 151, talk-show
2007 Upiorny wieczór, czyli Skibomagiel Tele 5, odcinek 5, program satyryczny[131]
2008 Magazyn 24 godziny TVN24, program informacyjno-publicystyczny
Historia polskiego rocka film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Wojciech Słota[132]
2009 Dzień dobry TVN TVN, magazyn poranny, relacja z koncertu
2010 Ona i on TVN24, odcinek 25, program publicystyczny, wywiad
Tak to leciało! TVP2, program muzyczny
2011 Redakcja kultury TVP2, magazyn kulturalny
Poranek TVN24 TVN24, program informacyjny
Tomasz Lis na żywo TVP2, program publicystyczny
Dzień dobry TVN TVN, magazyn poranny
The Voice of Poland TVP2, talent show
Black Metal: The Music of Satan film dokumentalny, reżyseria: Bill Zebub[133]
2013 AmbaSSada jako Joachim von Ribbentrop komedia fantastyczna, reżyseria: Juliusz Machulski[134]
2015 Domy Gwiazd jako on sam Domo+, odcinek 1 sezon 4, program publicystyczny, wywiad

Nagrody i wyróżnienia edytuj

Zobacz więcej w artykule Behemoth, w sekcji Nagrody i wyróżnienia.
Fryderyki
Rok Kategoria Nota
2005 Album roku – rock/metal (Behemoth – Demigod) Nominacja[135]
2008 Album roku – rock/metal (Behemoth – The Apostasy) Nominacja[136]
2009 Album roku – heavy metal
(Behemoth – At The Arena ov Aion – Live Apostasy)
Nominacja[137]
2010 Wydawnictwo Specjalne
Najlepsza Oprawa Graficzna (Behemoth – Evangelion)
Nominacja[138]
Album roku Heavy Metal (Behemoth – Evangelion) Nagroda[139]
Produkcja Muzyczna roku (Behemoth – Evangelion) Nominacja[138]
Grupa roku (Behemoth) Nominacja[138]
Wideoklip roku (Behemoth – „Ov Fire And The Void”) Nominacja[138]
2011 Wideoklip roku (Behemoth – „Alas, Lord Is Upon Me”) Nominacja[140]
2012 Wideoklip roku (Behemoth – „Lucifer”) Nominacja[141]
Pozostałe
Rok Kategoria/Tytułem Nagroda Nota
2005 Best underground band (Behemoth) Metal Hammer Golden Gods Awards Nominacja[142]
2009 Muzyka popularna (Behemoth) Paszport Polityki Nominacja[143]
Best underground band (Behemoth) Metal Hammer Golden Gods Awards Nagroda[144]
Młodzi Twórcy w Dziedzinie Kultury Nagroda Miasta Gdańska Nagroda[145][146]
2010 Best underground band (Behemoth) Revolver Golden Gods Awards Nominacja[147]
Artysta roku 2010 (Behemoth) Plebiscyt Onet.pl Nagroda[148]
2011 Propagowanie idei
dawstwa szpiku kostnego
Plebiscyt „Życzenie Agaty” Nagroda[149]
2013 Książka (za Spowiedź heteryka. Sacrum Profanum) Róże Gali 2013 Nominacja[150]

Przypisy edytuj

  1. Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke. Nergal – 44 pytania. „Playboy”. styczeń 2009, s. 66. Marcin Meller. Marquard Media Polska. ISSN 1230-2724. (pol.). 
  2. Redakcja magazynu. „Mystic Art”. Nr 1 (44)/2008. s. 4. Michał Wardzała. ISSN 1427-5538. (pol.). 
  3. ZPAV: Akademia Fonograficzna (Sekcja Muzyki Rozrywkowej). zpav.pl. [dostęp 2010-10-03]. (pol.).
  4. Nergal. imdb.com. [dostęp 2009-01-31]. (ang.).
  5. ADAM „NERGAL” DARSKI Rogi do góry. gala.pl. [dostęp 2014-01-17]. (pol.).
  6. a b c d e f g Beata Jajkowska. Pierwotny Ryk. „Dziennik Bałtycki”. 11 stycznia 2008, s. 8–10. Maciej Wośko. Grupa Wydawnicza Polskapresse. ISSN 0137-9062. (pol.). 
  7. a b Gwiazdy – skąd one się biorą? Adam Darski. kobieta.pl. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  8. a b c Wiesław Królikowski. Strip-tease. „Teraz Rock”. 4 (62) 2008, s. 32–36. Wiesław Weiss. Dom Wydawniczy Wolne Słowo S.A.. ISSN 1230-2317. (pol.). 
  9. AnneMarie Bowman: MetalManiacs interview. behemoth.pl. [dostęp 2009-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (ang.).
  10. Antoni Trzmiel, Adam Tycner: Cztery oblicza Nergala. rp.pl. [dostęp 2011-10-25]. (pol.).
  11. Behemoth (Pol) – Sventevith (Storming Near the Baltic). metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  12. Behemoth (Pol) – Grom. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  13. Behemoth (Pol) – Pandemonic Incantations. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  14. Behemoth (Pol) – Satanica. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  15. Behemoth (Pol) – Thelema.6. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  16. Behemoth (Pol) – Zos Kia Cultus (Here and Beyond). metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  17. Książeczka z albumu Demigod, Behemoth, Wydawca: Mystic Production, Skała, 2004, Nr katalogowy MYSTCD 017.
  18. Książeczka z albumu The Apostasy, Behemoth, Wydawca: Mystic Production, Skała, 2007, Nr katalogowy MYSTCD 041.
  19. Behemoth na Ozzfest!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-06-03]. (pol.).
  20. Vader i Behemoth dla Vitka”. infomuzyka.pl. [dostęp 2009-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-29)]. (pol.).
  21. BEHEMOTH: ‘Evangelion’ Track Listing Revealed – May 26, 2009. BLABBERMOUTH.NET. [dostęp 2009-06-03]. (pol.).
  22. a b Curriculum Satanae: sylwetki członków Behemoth. W: Łukasz Dunaj: Konkwistadorzy Diabła. Polska: Mystic Production, 2012-06-12. ISBN 978-83-934928-0-0.
  23. Mastiphal – Nocturnal Landscape. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  24. Hermh – Crying Crowns Of Trees. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  25. December’s Fire – Vae Victis. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  26. Damnation (Pol) – Coronation. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  27. Wolverine: odskocznia od Behemoth. muzyka.interia.pl. [dostęp 2011-05-07]. (pol.).
  28. Wolverine (Pol) – Million Hells. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  29. Krzysztof Błachewicz: Wywiad: Wolverine (Vel Trotzky). rockmetal.pl, 2001-03-25. [dostęp 2011-05-07]. (pol.).
  30. a b AZARATH – Wywiad dla Nemesis. azarath.tcz.pl. [dostęp 2011-07-15]. (pol.).
  31. Mess Age – Self-Convicted. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  32. Hangöver – Terrorbeer. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  33. Vader – Revelations. metal-archives.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  34. Sweet Noise, Revolta, EMI Music Poland, 2003, Nr katalogowy: 5959030.
  35. CORRUPTION – Orgasmusica 2003, Metal Mind Records. strefa.rockmetal.art.pl. [dostęp 2009-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-23)]. (pol.).
  36. Behemoth: Teledyski. behemoth.pl. [dostęp 2011-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  37. BEHEMOTH’s NERGAL, Ex-Members Of MORBID ANGEL, MANOWAR Join Forces In VOODOO GODS – July 11, 2007. BLABBERMOUTH.NET. [dostęp 2009-06-03]. (ang.).
  38. Voodoo Gods – Shrunken Head. discogs.com. [dostęp 2012-05-09]. (ang.).
  39. Nergal na płycie Frontside. rockmetal.pl. [dostęp 2009-01-31]. (pol.).
  40. Amenta, The – n0n. discogs.com. [dostęp 2011-04-17]. (ang.).
  41. BEHEMOTH, NILE, KEEP OF KALESSIN Members To Guest On EX DEO Debut – Apr. 22, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2009-06-23]. (ang.).
  42. Vulgar – The Professional Blasphemy. muzyka.wp.pl. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).
  43. Czesław śpiewa z Nergalem, Nosowską i Gabą Kulką. cgm.pl. [dostęp 2010-03-29]. (pol.).
  44. Waglewski, Maleńczuk, Nergal, czyli Browar i Męskie Granie. wiadomosci24.pl. [dostęp 2011-05-07]. (pol.).
  45. a b Nergal powrócił na scenę z Fields of the Nephilim [online], Onet.pl, 7 maja 2011 [dostęp 2011-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2011-05-11] (pol.).
  46. ROOT – płyta „Heritage Of Satan” jesienią. atmospheric.pl. [dostęp 2011-07-04]. (pol.).
  47. Solowy album Skawińskiego w przyszłym roku. magazyngitarzysta.pl. [dostęp 2011-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]. (pol.).
  48. Maleńczuk nagrał country z Nergalem. cgm.pl. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  49. Highwayman Maciej Maleńczuk i Psychodancing. lp3.pl. [dostęp 2014-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]. (pol.).
  50. Behemoth obraził uczucia religijne Ryszarda Nowaka. rp.pl, 4 lutego 2008. [dostęp 2008-04-18]. (pol.).
  51. Czy Behemoth obraził uczucia religijne?. trojmiasto.pl, 4 lutego 2008. [dostęp 2008-04-18]. (pol.).
  52. Sąd ponownie zajmie się Nergalem. wieczorwybrzeza.pl, 2010-09-15.
  53. Behemoth: skarga na Nergala za zniszczenie Biblii [online], onet.pl, 5 lutego 2008 [dostęp 2009-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-24] (pol.).
  54. Katarzyna Moritz: Behemoth za spalenie Biblii do prokuratury. gazeta.pl, 4 lutego 2008. [dostęp 2009-06-18]. (pol.).
  55. Gdyński demon powraca: Katolicki teolog oceni satanistę?. gazeta.razem.pl, 10 kwietnia 2008. [dostęp 2008-04-10]. (pol.).
  56. Prokuratura ma opinię religioznawcy ws. koncertu zespołu Behemoth. wiadomosci.gazeta.pl, 15 kwietnia 2008. [dostęp 2009-06-18]. (pol.).
  57. Jest opinia religioznawcy w sprawie obrazy uczuć religijnych przez lidera Behemoth. rp.pl, 15 kwietnia 2008. [dostęp 2008-04-18]. (pol.).
  58. Sprawa koncertu Behemotha umorzona. wprost.pl. [dostęp 2009-06-03]. (pol.).
  59. Przepis art. 196 kk mówi o uczuciach religijnych osób (w liczbie mnogiej):

    Kto obraża uczucia religijne innych osób, znieważając publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

  60. Mariusz Jabłoński: Ryszard Nowak pozywa Nergala. interia.pl, 22 kwietnia 2008. [dostęp 2009-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 kwietnia 2008)]. (pol.).
  61. Lider grupy Behemoth wygrał proces z Nowakiem. newsweek.pl. [dostęp 2009-06-18]. (pol.).
  62. Lider Behemotha kontratakuje. trojmiasto.pl, 24 listopada 2008. [dostęp 2009-06-18]. (pol.).
  63. Łukasz Konarski, TOK FM: Wokalista Behemotha wygrał proces z Nowakiem. gazeta.pl, 2009-03-11. [dostęp 2009-06-18]. (pol.).
  64. „Pospolity przestępca Nergal” do ponownego rozpatrzenia. [dostęp 2010-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-20)].
  65. Posłowie PiS kontra Nergal wokalista Behemota. [dostęp 2010-09-01].
  66. Adam Nergal Darski porwał Biblię na koncercie Behemotha, ale nie popełnił przestępstwa. [dostęp 2010-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-01)].
  67. a b TVN24, PAP: „Nergal” niewinny. Darcie Biblii „formą sztuki”. tvn24.pl, 2011-08-18. [dostęp 2011-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-26)]. (pol.).
  68. Nergal znieważył papieża? Kolejny pozew. interia.pl, 2011-11-04. [dostęp 2013-12-04]. (pol.).
  69. Nergal i muzycy Behemotha pozwani o zbiorowy gwałt [online], onet.pl, 19 grudnia 2012 [dostęp 2013-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-10] (pol.).
  70. Nergal oskarżany o podpalanie krzyży. wprost.pl, 2013-10-01. [dostęp 2013-12-04]. (pol.).
  71. Gdańsk: Sąd uchylił uniewinniający wyrok dla Adama „Nergala” Darskiego [ZDJĘCIA]. dziennikbaltycki.pl, 2013-01-08. [dostęp 2013-12-04]. (pol.).
  72. Sąd uchylił uniewinniający wyrok dla Nergala. .rp.pl, 2013-01-08. [dostęp 2013-12-04]. (pol.).
  73. Gdynia. Apelacja od wyroku uniewinniającego Nergala za podarcie Biblii. gp24.pl, 2013-07-08. [dostęp 2013-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-29)]. (pol.).
  74. Podarcie Biblii. Nowak nie odpuszcza Nergalowi. polskieradio.pl, 2013-07-11. [dostęp 2013-12-04]. (pol.).
  75. Nergal nie zostanie ukarany za podarcie Biblii. Sąd: „Kto nie był na koncercie, nie może czuć się obrażony”. wyborcza.pl. [dostęp 2014-05-29]. (pol.).
  76. a b c Nergal śpiewa z Jezusem przybitym do sztucznego penisa - Antyradio, antyradio.pl, 1520 [dostęp 2021-03-02] (pol.).
  77. a b „Nergal” oskarżony o obrazę uczuć religijnych. Zawiadomienie Ordo Iuris odnosi skutek [online], ordoiuris.pl, 30 stycznia 2019 [dostęp 2021-03-02] (pol.).
  78. Nergal obraził katolików i zbezcześcił obraz Matki Bożej. Ordo Iuris zawiadamia Prokuraturę [online], Pch24.pl [dostęp 2021-03-02] (pol.).
  79. Natalia Szostak, Nergal wzywa fanów do zbiórki. "Nękają mnie krętacze i oportuniści pod pretekstem katolickich dogmatów" [online], wyborcza.pl, 25 lutego 2021 [dostęp 2021-03-02].
  80. Kacper Sulowski, Wyrok na Nergala. Za zdjęcie, na którym depcze obraz Matki Boskiej [online], warszawa.wyborcza.pl, 16 lutego 2021 [dostęp 2021-03-02].
  81. Mroczny Nergal i liryczny Mozil w jednym programie! [online], TVP, 4 maja 2011 [dostęp 2011-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-14] (pol.).
  82. Eska Music Awards 2010. zycieolsztyna.pl. [dostęp 2011-07-06]. (pol.).
  83. Nergal dla Fundacji TVN. plejada.pl. [dostęp 2011-06-25]. (pol.).
  84. Poznaj trenerów „The Voice of Poland” [online], TVP [dostęp 2011-08-01] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-14] (pol.).
  85. mol/PAP: Abp Głódź oburzony Nergalem w TVP. społeczeństwo.newsweek.pl, 2011-09-09. [dostęp 2011-09-11]. (pol.).
  86. mol: Bp Mering nie chce Nergala w TVP. społeczeństwo.newsweek.pl, 2011-09-04. [dostęp 2011-09-11]. (pol.).
  87. KAI: Katoliccy dziennikarze oburzeni: Nergal w TVP to promocja satanizmu. kultura.gazeta.pl, 2011-08-30. [dostęp 2011-09-11]. (pol.).
  88. Wprost: 100 najbardziej wpływowych Polaków. wprost.pl. [dostęp 2011-11-10]. (pol.).
  89. Adam „Nergal” Darski będzie reklamował napój Demon. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2014-01-17]. (pol.).
  90. Demon energy drink porcja pozytywnej energii na każdy dzień. sn2.eu. [dostęp 2014-01-17]. (pol.).
  91. Demon wspólnie z Adamem Darskim i Fundacją DKMS Polska walczy z białaczką. agrosnova.pl. [dostęp 2014-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-25)]. (pol.).
  92. Małgorzata Domagalik. Mistrz i Małgorzata. „Pani”. maj 2011, s. 93. Wydawnictwo Bauer. ISSN 1230-8293. (pol.). 
  93. Piotr Weltrowski, Krzysztof Azarewicz: Sacrum Profanum. G+J Książki, 2012, s. 84. ISBN 978-83-7778-197-5.
  94. Michał Jośko. Rogi do góry. „CKM”. sierpień 2009, s. 60–61. Piotr Gontowski. Marquard Media Polska. ISSN 1505-6562. (pol.). 
  95. Doda: KOCHANI. Doda.net.pl, 2010-01-03. [dostęp 2010-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-15)]. (pol.).
  96. Metalsucks Exclusive: Behemoth Frontman Nergal’s First Interview Since Being Diagnosed With Leukemia. metalsucks.net. [dostęp 2011-03-30]. (ang.).
  97. Ewelina Oleksy: Nergal otwiera salon kosmetyczny dla brodaczy tak zwany barber shop. dziennikbaltycki.pl. [dostęp 2014-10-18]. (pol.).
  98. Barberian Academy Warszawa – nowy biznes Adama „Nergala” Darskiego. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 2014-10-18]. (pol.).
  99. Gdańsk: Adam „Nergal” Darski w szpitalu. gdansk.naszemiasto.pl. [dostęp 2010-08-30]. (pol.).
  100. a b Behemoth Frontman Rushed To Hospital; All Previously Announced Shows Cancelled. blabbermouth.net. [dostęp 2010-08-30]. (ang.).
  101. BEHEMOTH Frontman Suffering From Leukemia, Bone-Marrow Transplant Urgently Needed – Aug. 25, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-08-30]. (ang.).
  102. Apel do potencjalnych dawców. behemoth.pl. [dostęp 2010-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  103. BEHEMOTH Frontman ‘In Great Spirits’ Following First Round Of Chemo – Aug. 26, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-08-30]. (ang.).
  104. ODDAJ KREW I DAJ NADZIEJĘ. behemoth.pl. [dostęp 2010-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  105. Nergal jest po przeszczepie. eska.pl. [dostęp 2011-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-22)]. (pol.).
  106. BEHEMOTH Frontman Leaves Polish Hospital – Jan. 19, 2011. blabbermouth.net. [dostęp 2011-01-19]. (ang.).
  107. Flame EXG-7. mayones.pl. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 grudnia 2007)]. (pol.).
  108. BEHEMOTH Begin Recording New Album – May 4, 2004. blabbermouth.net. [dostęp 2011-10-28]. (ang.).
  109. Signum Gothic Custom / Behemoth. mayones.pl. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 marca 2007)]. (pol.).
  110. Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 11/2004, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  111. Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 3/2005, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  112. The Dean Artists – Nergal. deanguitars.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  113. Gitara Nergala (Behemoth) na sprzedaż. rumor.pl, 2008. [dostęp 2008-03-05]. (pol.).
  114. Raport z pierwszych koncertów Behemoth w USA! Behemoth z wizytą w biurach ESP i SPAUN!. mystic.com.pl, 2008. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 listopada 2007)].
  115. Jon Wiederhorn. Tune-ups profiles Behemoth. „Guitar World”. Tom 28, Nr 10, s. 42, październik 2007. Future US, Inc. ISSN 1045-6295. (ang.). 
  116. Michael Amott signature guitars. espguitars.com. [dostęp 2008-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2008)]. (ang.).
  117. a b c d Krzysztof Inglik. Adam „Negal” Darski – Warsztat. „Magazyn Gitarzysta”. 11/2009, s. 21–29, listopad 2009. Sławomir Sobczak. ATV Korporacja. ISSN 1895-3832. OCLC 69305246. (pol.). 
  118. NOWY MODEL GITARY ESP SYGNOWANY PRZEZ NERGALA!. behemoth.pl. [dostęp 2009-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  119. BEHEMOTH gościem specjalnym MUSIKMESSE!. mystic.pl. [dostęp 2009-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-02)]. (pol.).
  120. Nergal – Rack system 1 & 2. marklcustom.com. [dostęp 2008-03-05]. (pol.).
  121. Krank Amplification – Artists: Nergal. krankamps.com. [dostęp 2008-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 grudnia 2007)]. (ang.).
  122. Użytkownicy Laboga. laboga.pl. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 listopada 2011)]. (pol.).
  123. Mr.Hector – Cabinet Series. laboga.pl. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 maja 2018)]. (pol.).
  124. Behemoth. daddariostrings.com. [dostęp 2008-03-05]. (ang.).
  125. Behemoth – sylwetki muzyków – Nergal. behemoth.pl. [dostęp 2008-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 kwietnia 2012)]. (pol.).
  126. Bartosz Donarski. Bez tajemnic. „Mystic Art”. 2/2006, s. 15. Michał Wardzała. Mystic Production. ISSN 1427-5538. (pol.). 
  127. LP3 – Statystyki dla wykonawcy Maciej Maleńczuk i Psychodancing. lp3.pl. [dostęp 2012-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-16)]. (pol.).
  128. Dźwiękowa adaptacja Conana. dnd.polter.pl. [dostęp 2014-03-12]. (pol.).
  129. Krzysiek Ogrodnik: Tylko u nas: Nergal zamyka listę aktorów podkładających głos w polskiej wersji Risen 2: Dark Waters, mamy pełny spis nazwisk. gram.pl. [dostęp 2012-02-17]. (pol.).
  130. Roadkill Extravaganza. imdb.com. [dostęp 2012-01-17]. (ang.).
  131. Upiorny wieczór, czyli Skibomagiel. skibomagiel.pl. [dostęp 2010-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-30)]. (pol.).
  132. Historia polskiego rocka. filmweb.pl. [dostęp 2011-08-22]. (pol.).
  133. ‘Black Metal: The Music Of Satan’ – film dokumentalny. gig-news.pl. [dostęp 2012-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-20)]. (pol.).
  134. Nergal: „Jestę aktorę”. muzyka.interia.pl. [dostęp 2013-10-09]. (pol.).
  135. Nominowani i laureaci 2004, Album Roku Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  136. Nosowska zdominowała nominacje do Fryderyków. infomuzyka.pl, 6 lutego 2004. [dostęp 2008-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 lutego 2008)]. (pol.).
  137. Fryderyki: Metalowe nominacje. muzyka.interia.pl, 6 lutego 2004. [dostęp 2009-02-16]. (pol.).
  138. a b c d Fryderyki: Nominowani i laureaci 2010. zpav.pl. [dostęp 2010-02-24]. (pol.).
  139. Fryderyki 2010: sukces grupy Hey [online], Onet.pl, 19 kwietnia 2010 [dostęp 2010-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-22] (pol.).
  140. Fryderyk 2011: nominowani i laureaci. zpav.pl. [dostęp 2011-10-30]. (pol.).
  141. Fryderyki 2012: nominowani. zpav.pl. [dostęp 2012-02-22]. (pol.).
  142. BEHEMOTH Nominated For ‘Best Underground Band’ At METAL HAMMER AWARDS – Apr. 9, 2005. blabbermouth.net. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
  143. Mirosław Pęczak: PASZPORTY 2009: Nominacje w kategorii muzyka popularna. polityka.pl. [dostęp 2011-10-30]. (pol.).
  144. BEHEMOTH ZWYCIĘZCĄ PLEBISCYTU BRYTYJSKIEGO METAL HAMMERA!. behemoth.pl. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  145. Młodzi Twórcy w Dziedzinie Kultury 2009. miasta.gazeta.pl. [dostęp 2009-11-05]. (pol.).
  146. Gdańsk docenił Nergala [online], Onet.pl, 24 listopada 2009 [dostęp 2009-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2009-11-30] (pol.).
  147. Behemoth nominowany w prestiżowym plebiscycie REVOLVER GOLDEN GODS AWARDS!. behemoth.pl. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)]. (pol.).
  148. Nergal i Doda – około-muzyczne wydarzenie roku?. cgm.pl. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-11)]. (pol.).
  149. Pani nagradza Nergala. media2.pl. [dostęp 2011-06-07]. (pol.).
  150. Łukasz Szewczyk: Róże Gali 2013 na żywo w TVP2. Nominacje dla Chodakowskiej, Młynarskiej, Musiała i Podsiadło. media2.pl, 2013-10-26. [dostęp 2013-11-02]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 11/2004, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  • Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 3/2005, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  • Beata Jajkowska. Pierwotny Ryk. „Dziennik Bałtycki”. 11 stycznia 2008, s. 8–10. Maciej Wośko. Grupa Wydawnicza Polskapresse. ISSN 0137-9062. (pol.). 
  • Wiesław Królikowski. Strip-tease. „Teraz Rock”. 4 (62) 2008, s. 32–36. Wiesław Weiss. Dom Wydawniczy Wolne Słowo S.A.. ISSN 1230-2317. (pol.). 
  • Bartosz Bartosz Donarski. Bez tajemnic. „Mystic Art”. 2/2006, s. 15. Michał Wardzała. Mystic Production. ISSN 1427-5538. (pol.).