Aleksander Zawisza
Aleksander Zawisza (ur. 12 grudnia 1896 w Poniewieżu, zm. 28 marca 1977 w Londynie) – polski prawnik, polityk, premier rządu RP na obczyźnie.
 fot. Witold Pikiel, 1925-1939 | |
| Data i miejsce urodzenia |
12 grudnia 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 marca 1977 |
| Minister spraw zagranicznych na uchodźstwie | |
| Okres |
od 8 sierpnia 1955 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie | |
| Okres |
od 25 czerwca 1965 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, a w 1916 Szkołę Artylerii w Piotrogrodzie, następnie służył w armii rosyjskiej, a od 11 listopada 1917 do lipca 1918 w I Korpusie Polskim. Po odzyskaniu niepodległości służył w wojsku polskim, w 1919 był adiutantem Ignacego Paderewskiego na Konferencji pokojowej w Paryżu. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 5 Dywizji Piechoty. Od 1922 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, od kwietnia 1935 do czerwca 1940 pełnił funkcję radcy polskiej ambasady RP w Rzymie. Od listopada 1940 do maja 1941 był chargé d’affaires ad interim przy rządzie czechosłowackim na uchodźstwie. Jesienią 1942 mianowany Konsulem Generalnym RP w Lusace (do 1 stycznia 1943), następnie pełnił tę samą funkcję w Salisbury (styczeń 1943-luty 1944) i Nairobi (kwiecień 1944-lipiec 1945).
Po II wojnie światowej pozostał na emigracji, czynnie uczestniczył w polskim życiu politycznym. Od 1953 do 1963 był ministrem spraw zagranicznych rządu RP na obczyźnie, w gabinetach Hugona Hankego i Antoniego Pająka. 21 sierpnia 1959 został przez Augusta Zaleskiego wyznaczony następcą Prezydenta RP zgodnie z art. 24 Konstytucji kwietniowej[1] (wskazanie cofnięto w 1971). Od czerwca 1965 do czerwca 1970 był premierem rządu RP na uchodźstwie, równocześnie kierując ministerstwem spraw zagranicznych, a od kwietnia do czerwca 1970 także ministerstwem sprawiedliwości. Od 1949 do 1970 był także członkiem Rady Narodowej RP (od 1953 pod nazwą Rada RP).
Zmarł 28 marca 1977. Pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera F II, rząd 6, miejsce 11)[2].
Odznaczenia edytuj
Odznaczony fińskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Białej Róży (1931), szwedzkim Krzyżem Kawalerskim Orderu Gwiazdy Polarnej (1931)[3], włoskim Krzyżem Komandorskim Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (1937)[4], Złotym Krzyżem Zasługi (1938)[5] i Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (1967)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o wyznaczeniu następcy Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 1, nr 5 z 3 września 1959.
- ↑ https://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/mapa?service=cmentarze
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 12, s. 201, 1931.
- ↑ Zezwolenia na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 82, 1937.
- ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 17, 1938.
- ↑ 1 stycznia 1967 „za wybitne zasługi położone dla Rzeczypospolitej” Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 1. s. 4.
Bibliografia edytuj
- Słownik Biograficzny Polskiej Służby Zagranicznej 1918–1945. Tom IV, Wyd. Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Warszawa 2007