Andrij Potebnia
Andrij Opanasowycz Potebnia, także Andriej Afanasjewicz Potiebnia, Andrzej Potebnia (ukr. Андрій Опанасович Потебня, ros. Андрей Афанасьевич Потебня; ur. 19 sierpnia?/31 sierpnia 1838 we wsi Perekopiwka w powiecie romneńskim guberni połtawskiej, zm. 5 marca 1863 pod Skałą)[1] – ukraiński rewolucjonista, oficer armii rosyjskiej walczący w powstaniu styczniowym po stronie polskiej[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 sierpnia 1838 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 marca 1863 |
| Zawód, zajęcie |
oficer, rewolucjonista |
| Narodowość | |
W 1856 roku ukończył Konstantynowski Korpus Kadetów w Petersburgu. Służył w pułku szlisselburskim (od 1861 roku w stopniu porucznika). Oficer rosyjski w Królestwie Polskim.
W 1861 założył tajny Komitet Oficerów Rosyjskich w Polsce. 15 czerwca 1862 roku w Ogrodzie Saskim dokonał nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa, w odwecie za znęcanie się w śledztwie nad zatrzymanymi oficerami, członkami konspiracji. Jego ucieczkę współorganizowała Pelagia Zgliczyńska, żona Jarosława Dąbrowskiego[3][4]. Ukrywała zamachowca w swoim mieszkaniu[5].
Wziął udział w powstaniu styczniowym. Po bitwie pod Pieskową Skałą, pod wodzą Langiewicza i Jeziorańskiego walczył w Skale i tam poległ[1].
Upamiętnienie edytuj
W Krakowie w Starym Podgórzu[6] oraz we Wrocławiu na Sępolnie[7] znajdują się ulice jego imienia.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Potebnia Andrij, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-12-07].
- ↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski, Warszawa 1973, s. 357.
- ↑ Piotr Kotlarz, Kobiety styczniowego powstania [online], Miesięcznik internetowy WOBEC Piotr Kotlarz, 20 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-13] (pol.).
- ↑ Marcin Szymaniak, Polskie zamachy, Otwarte, 27 marca 2019, ISBN 978-83-240-5730-6 [dostęp 2022-02-14] (pol.).
- ↑ Mordercze lato 1862 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-02-14] (pol.).
- ↑ Alfabetyczny wykaz ulic Miasta Krakowa. 26-01-2005 (akt.). [dostęp 2015-10-23].
- ↑ ul. Andrzeja Potebni we Wrocławiu // google.maps
Bibliografia edytuj
- Stefan Kieniewicz: Potiebnia (Potebnia) Andrzej. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, s. 718—719.
- ПОТЕБНЯ АНДРІЙ ОПАНАСОВИЧ (ukr.)
- Потебня Андрей Афанасьевич (ros.)