Anton Alexander von Magnis
Anton Alexander von Magnis[1] (ur. 26 lipca 1751 w Strážnicy, zm. 5 czerwca 1817 w Bożkowie) – niemiecki arystokrata, hrabia, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli rodu von Magnisów z linii morawskiej, posiadacz ziemski, przemysłowiec, prekursor nowoczesnego rolnictwa[2].
| |
 Herb Magnisów | |
| hrabia | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 lipca 1751 |
| Data i miejsce śmierci |
5 czerwca 1817 |
| Ojciec |
Franz Johann von Magnis (1727–1756) |
| Matka |
Franciszka Götzen (1721–1780) |
| Żona |
Antonina Alexandra Louisa von Götzen |
| Dzieci |
Anton (1786–1861), Wilhelm (1787–1851), Charlotta (1791–1867), Gabriela (ur. 1794), Luisa (ur. 1795), Octavia (ur. 1796) |
Życiorys edytuj
Urodził się w 1751 r. w Strážnicy jako syn Franza Johanna von Magnis (1727–1756)[3] pana Straßnitz i Franciszki (1721–1780)[4], córki grafa Franza Antona von Götzena (1693–1738) z Bożkowa (Eckersdorf) i Sarn (Scharfeneck), wywodzącego się z katolickiej linii rodu Götzen. W 1785 r. poślubił w Kłodzku Antoninę Alexandrę Louisę von Götzen (1763–1848)[5], wywodzącej się z ewangelickiej linii Götzenów, która była córką pruskiego generała Friedricha Wilhelma von Götzena Starszego (1734–1794)[6] i Louisy von Holwede, hrabiny von Mellin (1729–1783). Jej bratem był Friedrich Wilhelm von Götzen Młodszy (1767–1820)[7]. Z małżeństwa tego Anton Alexander doczekał się dwóch synów i osiem córek:
- Antona (1786–1861)[8], małżeństwo: Sophie Ludovica Louise von Stadion
- Wilhelma (1787–1851)[9]
- Charlottę hrabinę Magnis (1791–1867), małżeństwo: Friedrich Wilhelm von Falkenhausen
- Gabrielę von Magnis (ur. 1794), małżeństwo: Otto von Zedlitz-Neukirch
- Luisę von Magnis (ur. 1795)
- Octavię von Magnis (ur. 1796)[1]
Posiadłości edytuj
Już w wieku ośmiu lat w 1759 r. odziedziczył dobra w Prestwalk od Maksymiliana Mauritza. W 1771 r. udało mu się odziedziczyć dobra w Bożkowie na terenie hrabstwa kłodzkiego, po wymarciu tamtejszej linii katolickiej Götzenów. Następnie zakupił posiadłości ziemskie w: Krajanowie (1783), Święcku, Woliborzu, Ścinawce Dolnej, Ołdrzychowicach Kłodzkich (1793), Idzikowie, dominium Szczerba[10] (1804) i Nową Rudę z okolicami (1810). Poza tym posiadał dwór Astehof w Jaszkowej Górnej[11].
Działalność gospodarcza edytuj
W swoich posiadłościach hodował i krzyżował owce merynosy sprowadzane z Hiszpanii, Moraw i Węgier – stado liczące ponad 8000 sztuk, które wówczas uchodziło za jedno z największych na obszarze Rzeszy Niemieckiej. Zajmował się także hodowlą bydła, uszlachetniając miejscowe gatunki zwierzętami sprowadzanymi z Tyrolu, Szwajcarii i Styrii. Unowocześnił wydobycie węgla kamiennego, produkcję owczej wełny. Rozpoczął jako pierwszy uprawę rzepaku na Dolnym Śląsku[12]. Posiadał huty szkła, cegielnie. Zasłynął jako budowniczy pierwszej cukrowni i propagator uprawy buraka cukrowego[13].
W 1787 r. rozpoczął rozbudowę barokowo-klasycystycznego pałacu w Bożkowie, zakładając tam park, oranżerię, sztuczne ruiny[14]. Jego włości wizytowali m.in. król pruski Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern i późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych John Quincy Adams[15].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Anton Alexander Johann Ignatius Aloys Vincenz Valentin Felix, count Magnis von Strassnitz. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t. 15, Wrocław 1994, s. 323.
- ↑ Franz de Paula Johann Nepomuk Sarkander Felix Valentin, count Magnis von Strassnitz. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Maria Franciska Anna Josepha, countess of Götzen. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Luise Sophie Friederike Wilhelmine von Götzen. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Friedrich Wilhelm Gustav von Götzen. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Friedrich Wilhelm, count of Götzen. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Friedrich Wilhelm Anton Karl Fabricius von Magnis. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Wilhelm Alexander Maximilian Ferdinand Philipp von Magnis. geneall.net. [dostęp 2015-09-27].
- ↑ Zwane po niemiecku Herrschaft Schnallenstein.
- ↑ F. Stein, op. cit., s. 32–33.
- ↑ Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, t. 2, Kłodzko 2009.
- ↑ A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 337.
- ↑ Magnis, Anton Alexander von. [w:] Neue Deutsche Biographie (NDB), t. 15, Berlin 1987, s. 660 f.
- ↑ M. Perzyński, Gminy wiejskiej Kłodzko skarby i osobliwości. Przewodnik dla dociekliwych, Wrocław 2002, s. 32.
Bibliografia edytuj
- Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, t. 2, Kłodzko 2009.
- Stein F., Chronik Ullersdorf an der Biele. Grafschaft Glatz, 1983.
- Haushofer H., Magnis, Anton Alexander von [w:] „Neue Deutsche Biographie” (NDB), t. 15, Berlin 1987, s. 660 f.
- Handbuch der historischen Stätten Schlesien, pod red. H. Weczerki, Stuttgart 1977.