Antoni Pułaski

1747-03-09 - 1813-02-26; konfederat barski, marszałek konfederacji targowickiej (zastępca)

Antoni Pułaski herbu Ślepowron (ur. 9 marca 1747 roku, zm. 26 lutego 1813 roku w Korytyszczach koło Deraźni) – generał major wojsk koronnych[1], zastępca marszałka, konsyliarz oraz sekretarz generalny konfederacji targowickiej, konsyliarz konfederacji generalnej konfederacji barskiej, członek konfederacji grodzieńskiej 1793 roku[2], rotmistrz Kawalerii Narodowej w 1779 roku, starosta czereszeński.

Antoni Pułaski
Herb
Ślepowron
Rodzina

Pułascy herbu Ślepowron

Data urodzenia

9 marca 1747

Data i miejsce śmierci

26 lutego 1813
Korytyszcze

Ojciec

Józef Pułaski

Matka

Marianna Zielińska

Żona

Antonina Orańska

Dzieci

Kazimierz Antoni Pułaski

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie)

Życiorys edytuj

Syn Józefa marszałka konfederacji barskiej, brat: Kazimierza i Franciszka Ksawerego, pradziad Kazimierza Ferdynanda.

W 1764 roku podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego[3]. Był asesorem na sejmiku elekcyjnym czerskim w 1767 roku.

Brał udział w orężnych i dyplomatycznych poczynaniach konfederacji barskiej. 29 lutego 1768 roku podpisał akt konfederacji barskiej, mianowany konsyliarzem konfederacji generalnej. Otrzymał rangę pułkownika i komendę chorągwi w nowo uformowanym pułku pod znakiem Krzyża Świętego. Przez pewien czas przebywał w niewoli rosyjskiej w Kijowie i Kazaniu. Uwolniony z zakazem powrotu do kraju, za udział w walce z powstaniem Pugaczowa w szeregach wojsk rosyjskich uzyskuje pozwolenie powrotu.

W 1775 roku wrócił do kraju, mianowany przez Stanisława Augusta Poniatowskiego pułkownikiem wojsk litewskich, posłował na kilka sejmów. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku i poseł na sejm 1776 roku z ziemi czerskiej[4]. Wybrany sędzią sejmowym na kadencję 1776-1778. Poseł województwa czernihowskiego na sejm 1778 roku. W 1780 roku był marszałkiem przedsejmowego sejmiku wołyńskiego. W latach 1780–1781 był deputatem województwa czernihowskiego na Trybunał Główny Koronny. W 1784 roku posłował na sejm z województwa wołyńskiego, ponownie został wyznaczony na sędziego sejmowego[5].

W 1791 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[6]. Wziął udział w konfederacji targowickiej 20 kwietnia 1793, gdzie został jej marszałkiem koronnym i konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej[7]. Poseł województwa wołyńskiego na sejm grodzieński (1793)[8]. W 1793 odznaczony Orderem Orła Białego[9].

Posiadał majątek Oratów oraz klucze hołubecki i derażniański na Wołyniu[10].

Został też awansowany na stopień generała-majora. Pobierał jurgielt – stałą pensję z ambasady rosyjskiej i pruskiej. Z polecenia posła rosyjskiego Jakoba Sieversa został generalnym inspektorem wojsk koronnych. Rychło jednak usunął się z życia publicznego i ustąpił z urzędu, z powodu kolejnego rozbioru Polski. Kawaler Orderu św. Aleksandra Newskiego.

Przypisy edytuj

  1. Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. II, Pruszków 2001, s. 113.
  2. Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 54.
  3. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 294.
  4. Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 528.
  5. biogram z XXIX tomu Polskiego Słownika Biograficznego autorstwa Wacława Szczygielskiego
  6. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 201.
  7. Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 – styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
  8. Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 54-55.
  9. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 270.
  10. Pamiętniki Tadeusza Borowskiego str. 161