Arado Ar 196
Arado Ar 196 – niemiecki wodnosamolot rozpoznawczy z okresu II wojny światowej.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcji metalowej, kabina zakryta, podwozie pływakowe |
| Załoga |
2 (pilot + obserwator) |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji | |
| Wycofanie ze służby | |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 dziewięciocylindrowy silniki gwiazdowe BMW 132K |
| Moc | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
12,44 m |
| Długość |
10,96 m |
| Wysokość |
5,00 m |
| Powierzchnia nośna |
37,90 m² |
| Masa | |
| Własna |
2890 kg |
| Startowa |
3730 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
320 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
6,9 m/s |
| Pułap |
7000 m |
| Pułap praktyczny |
7000m |
| Zasięg |
1070 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działka MG FF kal. 20 mm 2 karabiny maszynowe MG 17 kal. 7,9 mm 1 karabin maszynowy MG 15 kal. 7,9 mm 2 bomby o masie po 50 kg | |
| Użytkownicy | |
| Niemcy, Bułgaria, Finlandia, Norwegia, Rumunia | |
| Rzuty | |
| |
Historia edytuj
Pod koniec 1936 roku w wytwórni Arado przystąpiono do opracowania nowego samolotu rozpoznawczego dla lotnictwa morskiego, który mógłby zastąpić przestarzałe już dwupłatowe samoloty Heinkel He 60. Miała to być maszyna przystosowana do startu przy użyciu katapulty jak również z powierzchni wody[1].
Samolot taki został opracowany i oznaczono jako Arado Ar 196, a w lecie 1937 roku zbudowano jego pierwszy prototyp, którego oblot potwierdził zakładane parametry. Później zbudowano jeszcze kolejne cztery prototypy, z których trzy ostatnie miały po jednym pływaku zamiast dwóch zastosowanych w pierwszych prototypach[2].
Próby w locie zakończono w 1938 roku i rozpoczęto produkcję samolotu oznaczonego jako Arado Ar 196A. W trakcie produkcji seryjnej dokonywano kolejnych zmian, choć w zasadniczy sposób nie zmieniała się konstrukcja maszyny. Produkowana była w wytwórniach Arado, Fokker w Amsterdamie i S. N. C. A. w Saint-Nazaire. Do zakończenia II wojny światowej wyprodukowano 541 egzemplarzy[3].
Wersje samolotu Arado Ar 196 edytuj
W trakcie rozwoju konstrukcji powstały jej wersje[4]:
- Ar 196V – prototypy
- Ar 196A-0 – seria informacyjna
- Ar 196A-1 – pierwsza seria produkcyjna
- Ar 196A-2 – seria z zamontowanym uzbrojeniem w przodzie kadłuba
- Ar 196A-3 – seria o wzmocnionej konstrukcji płatowca
- Ar 196A-4 – seria z dodatkową radiostacją
- Ar 196A-5 – seria ze zdwojonym karabinem maszynowy MG 81Z w kabinie obserwatora
- Ar 196B-0 – seria informacyjna wersji jednopływakowej
Służba edytuj
Wodnosamoloty Arado Ar 196 były wprowadzane w początkowym okresie do jednostek rozpoznania morskiego oraz jako samoloty na okrętach liniowych, m.in. był w nie wyposażony pancernik „Bismarck”. Standardowo niemieckie pancerniki przenosiły po cztery samolot Ar 196. Znalazły się także na wyposażeniu niemieckich krążowników pomocniczych. Stosowano je w trakcie walk na Morzu Norweskim i Północnym, a także rejonie Malajów, Nowej Gwinei a nawet nad terenami północnej Australii[5].
Po kilka sztuk samolotów otrzymały również Bułgaria, Rumunia i Finlandia, które używały ich w dywizjonach obrony wybrzeża[6][7][8].
Opis konstrukcji edytuj
Samolot Arado Ar 196 to jednopłatowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Kadłub o konstrukcji kratownicowej sprawnej z rur stalowych. Do połowy kabiny załogi kryty blachą, dalej płótnem. Kabina załogi zakryta, osłona odsuwana do tyłu, miejsce strzelca odkryte od tyłu. Karabin maszynowy strzelca umieszczony asymetrycznie, na prawej burcie. Kadłub zakończony wolnonośnym usterzeniem z jednoczęściowmym statecznikiem poziomym i statecznikiem pionowym o obrysie trapezowym. Stateczniki o konstrukcji i pokryciu metalowym, stery kryte płótnem. Płat dwudźwigarowy o obrysie prostokoątnym z zaokrąglonymi końcówkami, składany do hangarowania. Każde skrzydło było podparte zastrzałem w kształcie odwróconej litery V, mocowanym do pływaka[9].
Podwozie pływakowe – stałe połączone z kadłubem wspornikami w kształcie litery W. Pływaki jednoredanowe, podzielone na siedem przedziałów o wyporności 2750 l, wyposażone w stery kierunkowe obsługiwane przez pilota. W każdym z pływaków znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 300 l[10].
Napęd samolotów seryjnych stanowił dziewięciocylindrowy silnik gwiazdowy BMW 132K napędzający metalowe, przestawne, trółopatowe śmigło[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Murawski 1996 ↓, s. 24.
- ↑ Nowarra, t.1 1993 ↓, s. 56-57.
- ↑ Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 141.
- ↑ Murawski 1996 ↓, s. 24-27.
- ↑ Na półkuli południowej używały ich niemieckie krążowniki pomocnicze HSK „Michel”, HSK „Orion”. Janusz Ledwoch: Ar 196. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1997, s. 26-35. ISBN 83-86209-87-9.
- ↑ Sojusznicy Luftwaffe: Bułgaria 1999 ↓, s. 53.
- ↑ Rajlich, Lalak, Jędrzejewski 1997 ↓, s. 17.
- ↑ Ledwoch 1998 ↓, s. 36-37.
- ↑ Ledwoch 1998 ↓, s. 37-42.
- ↑ Ledwoch 1998 ↓, s. 39-40.
- ↑ Ledwoch 1998 ↓, s. 42-45.
Bibliografia edytuj
- Janusz Ledwoch: Ar 196. Warszawa: Militaria, 1997. 53. ISBN 83-86209-87-9. OCLC 751428802.
- Mariusz Łukasik: Topdrawings 14 Arado Ar 196. Lublin: Wyd. Kagero Publishing. ISBN 978-83-62878-13-0
- Tomasz Murawski: Samoloty Luftwaffe 1939-1945. T. 1. Warszawa: Lampart, 1996, seria: Ilustrowana encyklopedia techniki wojskowej. ISBN 978-83-86776-00-9. OCLC 749671355.
- Marek J. Murawski: Arado Ar 196. Lublin: Wyd. Kagero Publishing. ISBN 978-83-61220-96-1
- Heinz J. Nowarra: Die deutsche Luftrüstung 1933-1945. T. 1: Flugzeugtypen AEG - Dornier. Koblenz: Bernard & Graefe Verlag, 1993. ISBN 3-7637-5465-2. OCLC 722044393.
- Jiří Rajlich, Zbigniew Lalak, Dariusz Jędrzejewski: Sojusznicy Luftwaffe. Cz. 1. Warszawa: Books Internationa, 1997. ISBN 978-83-906942-0-7. OCLC 812697305.
- Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
- Sojusznicy Luftwaffe: Bułgaria. Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1999. 88. ISBN 83-7219-038-0. OCLC 830279098.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i rysunki (fr.)