Wikipedia

Autobusy miejskie w Gdańsku

Autobusy miejskie w Gdańsku – system komunikacji autobusowej obsługujący miasto Gdańsk. Organizatorem oraz zleceniodawcą przewozów autobusowych w Gdańsku jest Zarząd Transportu Miejskiego. Na podstawie podpisanych porozumień międzygminnych organizuje on również przewozy na pojedynczych liniach autobusowych funkcjonujących na obszarach Sopotu, Pruszcza Gdańskiego, Gdyni oraz na obszarach gmin Pruszcz Gdański, Kolbudy i Żukowo[1].

Autobusy miejskie w Gdańsku
autobus
Ilustracja
Solaris Urbino 12 w barwach ZKM
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Gdańsk

Organizator

Miasto Gdańsk

Operator

GAiT, BP Tour

Lata funkcjonowania

od 1912

Infrastruktura
Liczba zajezdni

1

Zajezdnia autobusowa przy al. Hallera

Historia edytuj

Pierwsze autobusy w Gdańsku pojawiły się 13 lipca 1912 na trasie Gdańsk – Stogi. W okresie Wolnego Miasta Gdańska autobusy pełniły znikomą rolę w życiu miasta, a obsługujący je przewoźnicy prywatni koncentrowali się na trasach podmiejskich, z głównym węzłem komunikacyjnym przy Targu Siennym, względnie ul. Szopy. Funkcjonowały wówczas linie na Stogi, do Sopotu, Sztutowa i Pruszcza Gdańskiego. Kres funkcjonowaniu tych linii przyniosła II wojna światowa[potrzebny przypis].

W czerwcu 1945, po przejęciu władzy w mieście przez Polaków, korzystając z adaptowanych ciężarówek Dodge, a następnie odnalezionych w Sobieszewie autobusów Büssing, uruchomiono kilka nieregularnych linii łączących Gdańsk z Sopotem i Gdynią oraz z odległymi dzielnicami. Eksploatowano także zestawy złożone z ciągników marek Mercedes i Hanomag oraz naczep Bajadera, Colombina i Syrena[2]. Po roku 1949 powstały linie na stary Chełm, na Suchanino i do Brętowa. Piętrowe autobusy Büssing D-38 obsługiwały miasto do końca lat 50[3]. Po roku 1960, wraz z dostawami nowych jelczy, uruchomiono linie na Olszynkę, Przymorze i do Osowy. W 1970 powstały linie 117 i 143 łączące Oliwę z Sopotem. Funkcjonowały wówczas 22 linie dzienne ze 116 przystankami[2]. W 1975 powstała nowa pętla przy ul. Jana z Kolna, która przetrwała do 31 sierpnia 2013[4]; ponowne jej otwarcie nastąpiło w 2017 roku. W latach 70. przewozy autobusowe przewyższyły przewozy tramwajowe. W 1978 oddano do użytku zajezdnię autobusową przy ul. Hallera, a w 1988 na Kokoszkach, która funkcjonowała do 1998. W 1994 wprowadzono do eksploatacji pierwszy w Polsce autobus niskopodłogowy[5], a w 1997 pierwszy klimatyzowany autobus komunikacji miejskiej. 31 stycznia 2009 wycofano z ruchu ostatnie autobusy marki Ikarus[2]. Współcześnie następuje reorganizacja linii autobusowych, polegająca na ich wycofywaniu z ciągów obsługiwanych przez nowe linie tramwajowe i uruchamianiu nowych połączeń w dzielnicach peryferyjnych (Sobieszewska Pastwa, Kukawka, Kokoszki, Wzgórze Mickiewicza)[potrzebny przypis].

W końcu 2017 władze Gdańska kosztem 17,9 mln zł zakupiły grunty o powierzchni 5 ha w rejonie ulic Warszawskiej, Jabłoniowej i al. Armii Krajowej na południu Gdańska, które przeznaczone zostaną na budowę nowej zajezdni autobusowej. Po jej powstaniu przewiduje się likwidację zajezdni przy al. Hallera[6].

W maju 2019 w Gdańsku pojawił się – co prawda poza siecią komunikacji miejskiej – pierwszy autobus o napędzie elektrycznym. Jest to pojazd marki Solaris Urbino 12 electric i jest on eksploatowany w gdańskim Porcie Lotniczym przez przedsiębiorstwo Welcome Airport Services[7]. Z kolei we wrześniu 2019 na trasie wzdłuż ulicy Karwieńskiej (od ul. Spacerowej do ZOO) testowany był elektryczny autobus autonomiczny (bez kierowcy) EZ10 przedsiębiorstwa EasyMile na 9 osób, w którym kierowcę zastępują system GPS i czujniki. Przejazdy dla pasażerów, realizowane z częstotliwością 30 min., były bezpłatne, natomiast miasto za wynajem pojazdu zapłaciło 342 tys. zł netto (420,7 tys. brutto)[8]. W czasie testów pojazd przejechał 632 km, przewożąc 3325 pasażerów.

Między 7 października a 12 listopada 2021 (z wyłączeniem okresu Wszystkich Świętych), autobus bez kierowcy funkcjonował na terenie Cmentarza Łostowickiego. W ciągu 30 dni wykonał 450 kursów, przewiózł 2017 pasażerów i przejechał ponad 989 km, realizując trzy przejazdy na godzinę po trasie o długości 2,2 km, na której zlokalizowano cztery przystanki[9][10].

Operatorzy edytuj

Operatorami przewozów autobusowych w sieci organizowanej przez ZTM w Gdańsku są:

Do grudnia 2017:

W 2020 r. udział dominującego miejskiego przewoźnika – Gdańskie Autobusy i Tramwaje – w realizacji pracy eksploatacyjnej (mierzonej w wozokilometrach) wynosił 83% sieci komunikacji autobusowej[11].

Ponadto pasażerów wożą przewoźnicy prywatni nienależący do sieci ZTM Gdańsk, obsługujący głównie okoliczne miejscowości, a także kilka linii rozwożących klientów centrów handlowych[potrzebny przypis].

Komunikacja gminy Pruszcz Gdański, obsługiwana przez P.A. Gryf, nie należy do sieci ZTM Gdańsk.

Tabor kursujący w sieci ZTM Gdańsk edytuj

Zgodnie z zawartymi umowami przewozowymi (2014), maksymalna liczba pojazdów będących równocześnie w ruchu to łącznie 226 autobusów należących do obu operatorów. Udział pojazdów niskopodłogowych wynosi 100%[1].

Według stanu na 1 stycznia 2018 średni wiek autobusów GAiT wynosił 13 lat, natomiast średni wiek pojazdów BP Tour wynosił 1 rok[12].

  • Tabor na sieci ZTM Gdańsk charakteryzuje się czerwono-kremowymi barwami pojazdów.
  • Operatorzy mają zakaz stosowania reklam całopojazdowych. Reklamy mogą występować tylko w pasie kremowym pod linią okien oraz z tyłu na klapie, która również jest kremowa. GAiT może stosować reklamy całopojazdowe, lecz mogą to być wyłącznie reklamy instytucji miejskich.
  • Na linii 171 występują również pojazdy w barwach niebieskich, ponieważ kursują na niej zarówno operatorzy z sieci Zarządu Komunikacji Miejskiej w Gdyni, jak i z ZTM Gdańsk (BP Tour).
  • Wszystkie pojazdy kursujące w sieci ZTM Gdańsk są niskopodłogowe lub częściowo niskopodłogowe.
  • Pojazdy operatorów, z wyjątkiem GAiT, muszą być wyprodukowane co najmniej w 2017.
  • Wszystkie autobusy muszą mieć obowiązkowo uruchomiony system wizualnej oraz głosowej informacji pasażerskiej.
  • We wrześniu 2019 przy ul. Karwieńskiej przeprowadzono bezpłatne, testowe jazdy autonomicznych mikrobusów elektrycznych w ramach programu SOHJOA Baltic[13].

Praca przewozowa edytuj

Liczba wozokilometrów wykonanych w sieci autobusowej ZKM w Gdańsku wzrosła z poziomu 17,176 mln w 2016 r. do poziomu 18,427 mln w 2020 r.[14]

W latach 2016–2020 ilość zużytego paliwa w komunikacji autobusowej ZKM w Gdańsku wzrosła o 4%, z poziomu 7,169 mln litrów w 2016 r. do 7,198 mln litrów w 2020 r. przy wzroście o 7,28% wykonanych wozokilometrów[14].

Wskaźnik efektywności energetycznej w komunikacji autobusowej wzrósł z poziomu 244,48 wzkm/MWh w 2016 r. do poziomu 261,24 wzkm/MWh w 2020 r.[14]

Szacuje się, że liczba pasażerów w miejskiej komunikacji autobusowej będzie stopniowo malała, osiągając w 2030 r. poziom 79,1 mln, tj. 92,7% liczby pasażerów z 2012 r.[15] Będzie to wynikiem rozbudowy sieci tramwajowej i zastąpienia części tras linii autobusowych komunikacją szynową[16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2014–2030., s. 26.
  2. ↑ a b c Maciej Kosycarz, Dariusz Łazarski: Gdańsk w tramwajach i autobusach. Gdańsk: Kosycarz Foto Press KFP, 2015. ISBN 978-83-937367-6-8.
  3. ↑ Rafał Borowski 70 lat temu uruchomiono powojenną komunikację w Gdańsku.
  4. ↑ Autobusy miejskie na gedanopedia.pl.
  5. ↑ Gdańskie autobusy w: Herold Gdański nr 6/2011.
  6. ↑ Nowa zajezdnia autobusowa na południu Gdańska. Miasto kupiło grunty.
  7. ↑ Na gdańskim lotnisku mamy pierwszy elektryczny autobus.
  8. ↑ W Gdańsku będzie kursował autobus bez... kierowcy [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 26 czerwca 2019 [dostęp 2022-02-08].
  9. ↑ Gdańsk zakończył pilotaż autonomicznego busa. Prawie 1 tys. km i ponad 2 tys. pasażerów [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2022-02-08] (pol.).
  10. ↑ Gdańsk testował na cmentarzu bus bez kierowcy. Jak wypadły próby? [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 26 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-08].
  11. ↑ Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2021–2042., s. 108.
  12. ↑ Analiza kosztówi korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej autobusów zeroemisyjnych, s. 13, 16.
  13. ↑ Samojezdny autobus pojawi się w Gdańsku. Zamiast kierowcy: czujniki i GPS.
  14. ↑ a b c Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2021–2042., s. 39.
  15. ↑ Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2014–2030., s. 70.
  16. ↑ Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Gdańska na lata 2014–2030., s. 72.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autobusy_miejskie_w_Gdańsku&oldid=73527645”