Bąk bydlęcy (Tabanus bovinus) – gatunek owada z rodziny bąkowatych. Jest szeroko rozpowszechniony, występuje pospolicie w Europie, Azji, północnej Afryce. W Polsce jest dość pospolity.

Bąk bydlęcy
Tabanus bovinus
Linnaeus, 1758[1]
Ilustracja
Samica
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

muchówki

Rodzina

bąkowate

Rodzaj

bąk

Gatunek

bąk bydlęcy

Opis
Długość ciała 20–25 mm, na tułowiu żółte włoski. Oczy zielone, pierścienie na odwłoku są po bokach jasnobrązowe, zaś w środku posiadają skierowany do przodu słabo zaznaczony trójkąt.
Środowisko
Pastwiska, polany śródleśne.
Tryb życia
Latają z charakterystycznym, dość głośnym brzęczeniem. Samce odżywiają się głównie nektarem i pyłkiem kwiatów, samice natomiast krwią zwierząt, głównie bydła, ale również ludzi. Jedna samica jednorazowo pobiera ok. 0,2 ml krwi. Ma aparat gębowy typu kłującego, wraz ze śliną wprowadza w miejsce nakłucia substancje zapobiegające krzepnięciu krwi.
Rozmnażanie
Rozmnaża się od czerwca do sierpnia. Wkrótce po napiciu się krwi samica składa ciemne jaja na roślinach, głównie w pobliżu wody. Larwy bąka bydlęcego żyją na powierzchni ziemi, odżywiają się głównie drobnymi zwierzętami, które zabijają toksyną wytwarzaną w aparacie gębowym.
Szkodliwość
Ukłucia bąka bydlęcego są bolesne. U bydła w przypadku masowego występowania powodują ogólne osłabienie, spadek wagi i mleczności. Dla ludzi są niebezpieczne z tego względu, że są przenosicielami takich groźnych chorób, jak: tularemia, wąglik oraz pasożytów – świdrowców i nicieni.
Gatunki podobne
Bąk brązowy, który jest nieco większy i masywniejszy. Najłatwiej go rozróżnić po jednolicie brązowym kolorze oczu. Ponadto ma wyraźniej zaznaczone jasne trójkąty na odwłoku. Bardzo rzadko atakuje ludzi.

Przypisy edytuj

  1. Tabanus bovinus Linnaeus, 1758. [w:] GBIF Backbone Taxonomy [on-line]. GBIF Secretariat. [dostęp 2022-09-15]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Heiko Bellmann, Henryk Garbarczyk: Owady. Warszawa: Multico, 2007. ISBN 978-83-7073-418-3.
  • Cezary Gębicki, Jacek Szwedo: Owady Polski. Atlas i klucz. Krzeszowice: Wydawnictwo Kubajak, 2000. ISBN 83-87971-19-7.