Banówka (rzeka)

rzeka w Polsce i Rosji

Banówka (ros. МамоновкаMamonowka, niem. Bahnau[2], stąd polska nazwa) – rzeka I rzędu o długości 49,57[3] km w północnej Polsce i w Rosji (obwód królewiecki). W Polsce wypływa w rejonie wsi Piotrowiec, potem przepływa m.in. przez wieś Wilki, pomiędzy miejscowościami Kalinówek i Pęciszewo, na prawo od drogowego przejścia granicznego Gronowo-Mamonowo i tam przechodzi na teren Rosji, następnie przyjmuje z prawej strony jeden z dopływów, rzekę Omaza. Później przepływa przez Świętomiejsce (Mamonowo), gdzie z prawej strony przyjmuje następny dopływ, rzekę Ławta (niem. Jarft, ros. Wituszka), a następnie po kilku kilometrach wpada do Zalewu Wiślanego. Lewym dopływem Banówki jest Gołuba.

Banówka
Mamonowka
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska
 Rosja

Rzeka
Długość 49,57 km,
w tym w Polsce 30 km
Powierzchnia zlewni

214,9 m²,
w tym w Polsce 118,9[1] km²

Średni przepływ

1,2 m³/s

Źródło
Wysokość

110

Współrzędne

54°16′43″N 20°02′41″E/54,278611 20,044722

Ujście
Recypient Zalew Wiślany
Współrzędne

54°28′59″N 19°52′02″E/54,483056 19,867222

Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Most łukowy na S22 nad rzeką Banówka o rozpiętości 122,40 m

Po polskiej stronie granicy w 2008 roku wzdłuż Banówki została utworzona strefa krajobrazu chronionego – Obszar Chroniony Krajobrazu Rzeki Banówki[4]. Obszar ten obejmuje tereny środkowego odcinka rzeki po polskiej stronie, przylegające do granicy z Rosją. Powierzchnia obszaru wynosi 3239 ha. Elementami krajobrazotwórczymi są m.in. wąska dolina rzeki Banówki, cenne tereny leśne oraz tereny upraw polowych[5][6][7][8].

Region wodny Banówki edytuj

Do 2010 roku rzeka Banówka wchodziła w skład regionu wodnego rzeki Jarft oraz dorzecza rzeki Jarft, zatem była traktowana jako dopływ tej rzeki (w Ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, obowiązującej do 31 grudnia 2017)[9], co nadal widnieje w wielu źródłach i dokumentach[10]. 1 stycznia 2018 roku weszła w życie nowa Ustawa Prawo wodne, która mówi już o dorzeczu rzeki Banówki oraz regionie wodnym Banówki[11].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ocena jakości jednolitych części wód powierzchniowych rzek badanych w 2014 roku. [dostęp 2018-04-30].
  2. Bahnau (Fluss) – GenWiki [online], wiki-de.genealogy.net [dostęp 2018-04-29] (niem.).
  3. Elektroniczny słownik hydronimów Polski | Instytut Języka Polskiego PAN [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2018-04-30].
  4. Rozporządzenia nr 33 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 23 kwietnia 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Warm. – Maz. Nr 71, poz. 1359).
  5. BIP UW Olsztyn – Obszary Chronionego Krajobrazu na terenie województwa.
  6. Obszary Chronionego Krajobrazu – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Olsztynie Nadleśnictwo Zaporowo.
  7. Obszary Chronione w Polsce – Obszary Chronionego Krajobrazu, PTTK. pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-12)]..
  8. Gmina Pieniężno – walory przyrodnicze.
  9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz.U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019).
  10. Preloader [online], mapa.kzgw.gov.pl [dostęp 2018-05-01] (ang.).
  11. Dz.U. z 2022 r. poz. 2625.

Linki zewnętrzne edytuj