Barwa czarna

najciemniejsza z barw

Barwa czarna – najciemniejsza z barw. W teorii oznacza całkowity brak światła widzialnego odbijanego przez ciało przy oświetleniu dowolnym światłem widzialnym. W praktyce miejsce tak ciemne, że poprzez kontrast z resztą otoczenia nie można określić jego barwy z powodu niedoboru światła z tego kierunku[2].

czerń
 
ilustracja
Przybliżone współrzędne barw1
Hex (szesnastkowo)

#000000

RGB [0-255]

(0, 0, 0)

CMYK [0–100%]

(0, 0, 0, 100%[1])

HSV [°, %, %]

(×°, ×%, 0%)

1Dla większości barw są to dane orientacyjne.
w tabeli powyżej × oznacza "dowolna wartość"
natomiast † - zobacz hasło CMYK
Ferrofluid - ciecz magnetyczna (czarny kolor)
Czarny węgiel

Praktycznie ciała doskonale czarne, czyli pochłaniające 100% padającego na nie światła, prawie nie występują, a jedną z najciemniejszych substancji spotykanych w warunkach naturalnych na Ziemi jest smoła lub sadza.

Historia i symbolika edytuj

Jest kolorem konserwatywnym i doskonale współgra z niemal każdą barwą. Czerń można nazwać "niezrozumianym kolorem", gdyż niemal w każdej kulturze ma inne, często odległe znaczenie.

W Chinach czerń jest kolorem małych chłopców i szczęścia, w kulturze starożytnego Egiptu oraz Indian – kolorem życia, kojarzy się go z życiodajnym mułem Nilu, ziemią i jej rolą dla człowieka, zaś w kulturze amerykańskiej i europejskiej ma wiele znaczeń, na czele ze śmiercią[3].

Do dnia dzisiejszego w kręgu kultury europejskiej kojarzony z religijnością, żałobą i śmiercią, czarny zyskał wielką symbolikę w XX wieku. Stał się kolorem elegancji, luksusu, wyrafinowania i szykowności, np. czarna marynarka stanowi typowy ubiór na wszelkich uroczystościach. Jest kolorem nowoczesności i tradycji zarazem. Obydwie te cechy spina w całość kojarzenie czerni z dobrym smakiem.

Pozostałe istotne cechy symbolizowane przez czerń to: tajemniczość, skojarzenie z władzą, dostojnością oraz powagą. Generalnie jest kojarzona bardziej z obszarami miejskimi niż wsią.

Bez czarnego trudno jest uzyskać atmosferę tajemniczości, dramatyzmu, czy formalności. Barwa ta użyta w mniejszych ilościach przy zestawieniu z innymi kolorami sprawia, że te stają się jaśniejsze. Czerń w większych ilościach daje optyczne złudzenie pomniejszania.

Czerń np. pod postacią czarnej kartki powoduje u ludzi złudzenie, że barwy i figury na niej są jaśniejsze i większe. Kwadrat koloru czerwonego będzie się wydawał jaśniejszy i większy na czarnej kartce, niż ten sam kwadrat na kartce białej – jest to zjawisko kontrastu równoległego.

Czerń w sztuce europejskiej i teologii chrześcijańskiej edytuj

W historii kultury europejskiej czerń, jako przeciwieństwo światła, symbolizowała wartości negatywne. Teologia uznała ją za barwę grzechu i braku wiary. Równocześnie jednak przypisano jej znaczenia przeciwne – pokorę i wyrzeczenie (dlatego sutanny mają czarny kolor). W liturgii, gdzie oznacza żałobę i smutek, może być zastąpiona przez fiolet. Malarze, raczej niechętni wobec czerni, przedstawiali diabła w ciemnych odcieniach fioletu czy błękitu, mimo że symbolika nakazywała użycie koloru czarnego. Najczęściej używaną czernią w malarstwie olejnym jest czerń z kości, tzn. kostna, w ujęciu chemicznym składająca się z węgla i związków potasowo wapniowych, powstałych z wyprażenia kości. Najbardziej ceniona jest czerń z kości słoniowej. Z różnych względów malarze używają czerni szwedzkiej, stanowiącej niskiej jakości wypalony węgiel. Czerń szwedzka nazywana jest sadzą, kopciem, chińską. Chemicznie jest to czysty węgiel.

Rodzaje czerni używanych w malarstwie:

  • czerń mineralna
  • czerń manganowa
  • czerń ilmenitowa
  • grafit
  • czerń z kości
  • czerń z winorośli
  • czerń hiszpańska
  • czerń szwedzka
  • czerń acetylenowa
  • tusz

Znaczenie i symbolika edytuj

Urzędy i powaga edytuj

  • Black Watch (ang. czarna straż) – część Królewskiego Pułku Szkocji w Armii Brytyjskiej.
  • W kulturze japońskiej kolor czarny (kuro) jest symbolem szlachetności, wieku i doświadczenia w przeciwieństwie do koloru białego (shiro) oznaczającego młodość i naiwność. Czarny pas jest pochodzącym z Japonii oznaczeniem posiadania mistrzowskich umiejętności w sztukach walki, natomiast biały pas jest oznaczeniem najniższym rangą, przed którym stoją wszystkie inne (jednak do zdobycia białego pasa też potrzebne jest pewne doświadczenie).
  • Czarny jest kolorem kalifów z arabskiej dynastii Abbasydów, przez co flagi wielu krajów arabskich posiadają tę barwę.
  • Jednostki do opanowywania zamieszek w Kraju Basków (Ertzaintza) w Hiszpanii znane są po ich jednolitym kolorze umundurowania, jako "beltzak" (czarni).

Okultyzm edytuj

W okultyzmie czerń jest kolorem zniszczenia, nocy, wyciszenia i rozpaczy. Nie ma żadnej symboliki związanej bezpośrednio z człowiekiem – nie jest kolorem żadnej z czakr, nie ma także ludzi z czarną aurą.

Subkultury edytuj

Czarny ubiór jest charakterystyczny dla fanów muzyki gotyckiej i heavymetalowej. Czarne elementy stroju stosują także przedstawiciele grup subkulturowych emo i punk.

Związki frazeologiczne związane z czernią edytuj

Niektóre kamienie o kolorze czarnym edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Zobacz też CMYK a inne kolory
  2. Kolor czarny w projektowaniu. Znaczenie i odbiór barwy [online], grafmag.pl, 6 listopada 2017 [dostęp 2022-12-02] (pol.).
  3. Kolor Czarny - Symbolika i znaczenie. Co oznacza kolor czarny? [online], Wszystkie Symbole - Baza znaków i ich znaczeń, 26 czerwca 2018 [dostęp 2022-12-02] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Maria Rzepińska, Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1989