Borzęta
 |
Ten artykuł od 2014-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Borzęta – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Myślenice.
| wieś | |
 Kościół w Borzęcie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1763[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KMY |
| SIMC |
0327416 |
Położenie na mapie gminy Myślenice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu myślenickiego  | |
 49°51′43″N 19°58′47″E/49,861944 19,979722[1]
| |
W latach 1954–1960 wieś należała i była siedzibą władz gromady Borzęta, po jej zniesieniu w gromadzie Myślenice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Położenie edytuj
Pod względem geograficznym wieś znajduje się na Pogórzu Wielickim nad Jeziorem Dobczyckim[4]. W lesie nad tym jeziorem (na przedłużeniu ulicy Kazimierza Wielkiego) znajduje się kilka piaskowcowych skał, na których uprawiana jest wspinaczka skalna i bouldering: Nowe Skały, Ruchliwa, Stare Skały, Nosek, Sąsiadka, Sąsiad[5].
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0327422 | Brzeg | część wsi |
| 0327439 | Gościniec | część wsi |
| 0327445 | Panusiówka | część wsi |
| 0327451 | Przylesie | część wsi |
| 0327468 | Przymiarek | część wsi |
| 0327474 | Tyrol | część wsi |
Historia edytuj
Wieś została założona przez wójtów myślenickich przed 1364 roku, z którego to roku pochodzą informacje o istnieniu tu sołtysostwa. Było ono w posiadaniu wójtów z Myślenic. Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego[8]. Wchodziła w skład klucza myślenickiego, stanowiącego uposażenie kasztelanów krakowskich[9].
Nazwa Borzęta pochodzi prawdopodobnie od imienia o takim brzmieniu, bardzo popularnego w średniowieczu. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Borzanca – osada położona na górze Borzanta (obecnie Borzęcka Góra). W 1325 roku wchodziła w skład parafii w Myślenicach. Od roku 1364 była własnością Spytka Jordana, który w roku 1557 podarował ją, wraz z kilkoma innymi okolicznymi wioskami kasztelanii krakowskiej. W skład tych dóbr wchodziła do 1772 roku. W roku 1777, wraz z częścią kasztelanii krakowskiej, sprzedana została księżnie Franciszce z Krasińskich, żonie Karola, syna Augusta III Sasa.Rozwijało się rzemiosło kamieniarskie, któremu zresztą zawdzięcza wieś ocalałe pamiątki przeszłości – kamienne figury przydrożne. Najstarszy jest posąg Matki Boskiej z 1795 roku, nmiejscowa, także kamienna Pieta z początku XIX w. pochodzą natomiast posągi Matki Boskiej Różańcowej, św. Antoniego Padewskiego – dzieło słynnej w okolicy rodziny kamieniarskiej Gubałów.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 9486
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 84 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 1.
- ↑ Władysław Pałucki, Studia nad uposażeniem urzędników ziemskich w Koronie do schyłku XVI wieku, Warszawa 1962, s. 121.
Linki zewnętrzne edytuj
- Borzęta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 340.
- Borzęta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 221.