Bucephalarodzaj ptaków z podrodziny kaczek (Anatinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae).

Bucephala[1]
S.F. Baird, 1858[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – gągołek (B. albeola)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Mergini

Rodzaj

Bucephala

Typ nomenklatoryczny

Anas Albeola Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki
  • B. albeola
  • B. clangula
  • B. islandica

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Eurazji[8].

Morfologia edytuj

Długość ciała 32–53 cm, rozpiętość skrzydeł 54–84 cm; masa ciała samców 355–1406 g, samic 230–1133 g[9].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Clangula: nowołac. clangula „mały krzykacz, gaduła”, od zdrobnienia łac. clangere „zabrzmieć” (por. gr. κλαγγαζω klangazō „krzyki żurawi”; κλαγγη klangē „płacz, krzyk”)[10]. Gatunek typowy: Anas Clangula Linnaeus, 1758.
  • Glaucion: epitet gatunkowy Anas glaucion Linnaeus, 1766; gr. γλαυκιον glaukion „rodzaj kaczki z jaskrawymi oczyma”, od γλαυκος glaukos „modry”[11]. Gatunek typowy: Anas Clangula Linnaeus, 1758.
  • Bucephala: epitet gatunkowy Anas bucephala Linnaeus, 1766; gr. βουκεφαλος boukephalos „byko-głowy”, „wielkogłowy”, od βους bous „byk”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”[12].
  • Charitonetta: gr. χαρις kharis, χαριτος kharitos „wdzięk, piękny”, od χαιρω khairō „cieszyć się”; νηττα nētta „kaczka”[13]. Gatunek typowy: Anas Albeola Linnaeus, 1758.
  • Glaucionetta: gr. γλαυκιον glaukion „rodzaj kaczki z jaskrawymi oczyma”, od γλαυκος glaukos „modry”; νηττα nētta „kaczka”[14]. Gatunek typowy: Anas Clangula Linnaeus, 1758.
  • Clanganas: łac. clangor, clangoris „tubalny, brzęczący”, od clangere „rozbrzmiewać”; anas, anatis „kaczka”[15]. Gatunek typowy: Anas islandica J.F. Gmelin, 1789.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[16]:

Przypisy edytuj

  1. Bucephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. S.F. Baird: Order VI: Natatores. W: S.F. Baird, J. Cassin & G.N. Lawrence: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. Made under the direction of the secretary of war, in 1853-6, according to acts op congress of March 8, 1853, May 31, 1854, and August 5, 1854. Cz. 9: Birds. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer [etc.], 1853-1858, s. 795. (ang.).
  3. L. von Oken. II. Klasse. Vögel. Ord. Dalmipeden. Fam. Lamellirostern. „Isis, oder, Encyclopädische Zeitung von Oken”. 1, s. 1183, 1817. (niem.). 
  4. J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 53. (niem.).
  5. L.H. Stejneger. Review of the species of birds collected or observed by me on the Commander Islands and at Petropaulski, Kamtschatka, 1882-1883. „Bulletin - United States National Museum”. 29, s. 163, 1885. (ang.). 
  6. L.H. Stejneger. Notes on some apparently preoccupied ornithological generic names. „Proceedings of the United States National Museum”. 8, s. 409, 1885. (ang.). 
  7. H.Ch. Oberholser: Bird Life of Texas. Austin: University of Texas Press, 1975, s. 974. ISBN 0-292-70711-8. (ang.).
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-21]. (ang.).
  9. C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 623. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
  10. Jobling 2021 ↓, s. Clangula.
  11. Jobling 2021 ↓, s. Glaucion.
  12. Jobling 2021 ↓, s. Bucephala.
  13. Jobling 2021 ↓, s. Charitonetta.
  14. Jobling 2021 ↓, s. Glaucionetta.
  15. Jobling 2021 ↓, s. Clanganas.
  16. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-21].

Bibliografia edytuj

  • J.A. Jobling (red.): The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman et al.) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, 2021. (ang.).