Buddhaghosa

Bhadantācariya Buddhaghosa (pāli. "Głos Buddy") – był buddyjskim, theravādińskim komentatorem i naukowcem. Urodził się około 390 roku, w Bodh Gaya lub w Ghosa w Indiach, w varnie braminów. Mieszkając w Indiach napisał Nanodayā (pāli. "Narodziny Wiedzy") a także dokonał komentarza podstawowego podręcznika psychologii zawartego w Tipiṭace (jednej z części Abhidhāmmy) nazwanego Sumangala Vilāsinī. Po kilku latach studiów został wysłany na Cejlon przez swojego nauczyciela Revatę, by tam zająć się tłumaczeniem syngalijskich komentarzy.

Przebywał w Anuradhapurze, gdzie studiował pod kierunkiem Saṅghapāli. Po kilku latach poprosił o możliwość przetłumaczenia syngaleskich komentarzy do Tipiṭaki. Zanim udzielono mu pozwolenia zlecono napisanie "kompendium" nauk Buddy. Praca ta zaowocowała powstaniem Visuddhimaggi (pāli. "Ścieżka oczyszczenia"). tekst został przyjęty z zadowoleniem i pozwolono mu na tłumaczenie komentarzy. Także na Cejlonie dokonał redakcji swojego wcześniejszego komentarza – Sumangala Vilāsinī.

Na Cejlonie dokonał tytanicznej pracy tłumaczenia tekstów, które zmieściły by się w 20 tomach (in octavo) po 400 stron każdy. Temu komentatorowi przypisuje się także wiele innych tekstów, których prawdopodobnie nigdy nie był autorem.

Najwięcej informacji o Buddhagoshy znajduje się w Mahāvaṃsie – kronice spisanej w Anuradhapurze na piętnaście lat po opuszczeniu przez niego Cejlonu.

Mahāmaṅgala, buddyjski autor z Birmy, napisał biografię Buddhagoshy Buddhaghosuppatti jednak jest ona uważana za zbyt mało obiektywną, by uważać ją za naukowe źródło wiedzy o życiu komentatora.

Obecnie Buddhagosha uważany jest za arahanta przez buddystów theravādy.

Komentarze Buddhagoshy

1.

„Samantapāsādika” (komentarz do Vinaya Piṭaki)

2.

„Sumangalavilāsinī” (komentarz do Dīgha Nikāyi)

3.

„Papañcasudani” (komentarz do Majjhima Nikāyi)

4.

„Sāratthappakāsini” (komentarz do Saṃyutta Nikāyi)

5.

„Manorathapurāṇi” (komentarz do Aṅguttara Nikāyi)