Buzała

Buzała (od buzować, gdyż jej działanie objawia się natychmiastowym bulgotaniem wody) – improwizowana grzałka, wykonana najczęściej z dwóch żyletek, oddzielonych zapałkami i podłączonych przewodami do źródła napięcia. Jest ona używana głównie w więzieniach, wojsku lub w warunkach polowych, gdy nie ma innego narzędzia do zagotowania wody.

Działanie edytuj

Po włożeniu tego urządzenia do naczynia z wodą i podłączeniu do źródła napięcia, następuje przepływ prądu między żyletkami przez wodę. Ponieważ woda stawia pewien opór, przepływający prąd powoduje jej rozgrzanie. Jest to typowy przykład nagrzewania elektrodowego, w którym ciepło wydziela się w cieczy przewodzącej (roztwory wodne, roztopione sole metali, roztopione szkło) pod wpływem przepływu prądu między elektrodami zanurzonymi w tej cieczy lub mającymi z tą cieczą bezpośredni kontakt. Jest to nagrzewanie bezpośrednie (ciepło wydziela się bezpośrednio w ośrodku, który chce się nagrzać).

Buzała nie będzie działać w powietrzu czy też wodzie destylowanej, jak to ma miejsce z tradycyjną grzałką. Powietrze stawia zbyt duży opór, natomiast woda destylowana posiada za mało jonów, które byłyby zdolne przenosić elektrony.

Zalety edytuj

bardzo szybki czas zagotowania wody
składa się z powszechnie dostępnych elementów
łatwość w budowie
działa w każdym miejscu wyposażonym w sieć elektryczną

Wady edytuj

nieodpowiednio dobrana odległość między żyletkami, jak też użycie wody mającej dużą zawartość jonów - np. wody mocno zmineralizowanej, bądź posolonej (zupy) - może spowodować przepływ prądu o zbyt wysokim natężeniu, powodując zadziałanie zabezpieczeń elektrycznych
podczas konstrukcji łatwo o głębokie i bolesne skaleczenie
istnieje duże ryzyko porażenia prądem przy nieumiejętnej obsłudze: dotknięcie gotującej się tą metodą wody może spowodować porażenie prądem elektrycznym
woda zagotowana tą metodą jest stosunkowo niesmaczna, gdyż podczas procesu gotowania następuje elektroliza wody i utlenianie elektrod, co za tym idzie do roztworu wprowadzane są jony żelaza, a w przypadku stosowania stali nierdzewnej również jony dodatków stosowanych do produkcji stali nierdzewnej (chromu, niklu, bądź wanadu)

Inspiracje edytuj

Radziecka kofewarka

Na takiej samej zasadzie jak buzała działało radzieckie urządzenie do gotowania wody o nazwie kofewarka. Miało ono postać plastikowego kubeczka z wieczkiem. W dno naczynia wbudowane były połączone z przewodem sieciowym elektrody nakryte plastikową płytką, zapobiegającą porażeniu prądem w przypadku zaparzania kawy lub herbaty przy włączonym urządzeniu (poprzez łyżeczkę). W przypadku zbytniego spadku oporu między elektrodami (zupa błyskawiczna, sól) następowało przebicie.

Próby zagotowania herbaty kończą się osłabieniem zdolności grzewczych. Gotowanie innych płynów może nieodwracalnie zniszczyć kofewarkę, ponieważ jej demontaż w celu wyczyszczenia jest niemożliwy bez uszkodzenia. Były także radzieckie żelazka wytwarzające parę z wody wlanej między dwie elektrody - działały tylko w pionie, pozwalając uprasować spodnie wiszące na wieszaku.

Urządzenie było dostępne w Polsce w tzw. wolnym handlu na przełomie lat 80. i 90.

Linki zewnętrzne edytuj

Film prezentujący wykonanie buzały