Chludowo
Chludowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Suchy Las.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1425 osób |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-001[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PZ |
| SIMC |
0595358 |
Położenie na mapie gminy Suchy Las  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego  | |
 52°33′28″N 16°50′37″E/52,557778 16,843611[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wieś duchowna, od 1248/1250 z nadania książąt Przemysła I i Bolesława Pobożnego własność Klasztoru Cysterek w Owińskach[3]. Pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[4].
W latach 1954-1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chludowo, po jej zniesieniu w gromadzie Suchylas. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Geografia edytuj
Miejscowość położona w północnej części Gminy Suchy Las, 19 km od Poznania, która liczy 1425 mieszkańców (2021)[5].
Nazwa edytuj
Miejscowość pod obecnie używaną nazwą Chludowo wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Poznaniu w 1280 roku sygnowanym przez króla polskiego Przemysła II[6].
Historia edytuj
Pierwsze ślady pobytu człowieka znaleziono tu z okresu wpływów rzymskich. W piśmiennictwie wspomnienia o Chludowie pojawiają się między XIII-XV wiekiem. W roku 1250 Chludowo zostało nadane klasztorowi Cysterek z Owińsk. W latach 1797-1909 własność rodziny von Treskow[3].
W Chludowie znajduje się modrzewiowy kościół pw. Wszystkich Świętych, który został zbudowany w 1736 po pożarze poprzedniego wzniesionego w 1710 roku, poświęcony w 1744 roku przez sufragana poznańskiego bpa Józefa Kierskiego we wspomnienie Mateusza Ewangelisty 21 września. Zbudowany jest na planie krzyża z dwoma bocznymi kaplicami. Pierwotny wystrój był barokowy z charakterystyczną dla ówczesnego budownictwa "tęczową belką". W ołtarzu znajduje się figura Matki Bożej Królowej Pokoju. Na szczycie dachu umieszczono tabliczkę z blaszanym hełmem i chorągiewką, na której wytłoczono rok powstania kościoła – 1736. Od 1945 roku kościołem opiekują się Misjonarze Werbiści, których nowicjat mieści się na terenie parafii od 1935 roku[7].
W 1879 roku wybudowano i oddano do użytku linię kolejową nr 354 łączącą Poznań i Piłę oraz znajduje się przystanek kolejowy. Przez Chludowo przebiega droga krajowa nr 11, która prowadziła przez centrum wsi, w 1981 roku został oddany nowy szerszy odcinek tej drogi który omija najgęściej zabudowaną część miejscowości dzieląc w ten sposób Chludowo na dwie części.
Na przełomie wieków w Chludowie działała mleczarnia, która kilka lat temu została odnowiona; obecnie funkcjonuje w niej hotel i restauracja.
Chludowo od strony wschodniej otacza poligon wojskowy Biedrusko, który został utworzony na początku XX wieku przez armię pruską. 7500 hektarowy obszar podmiejski, o unikatowym i nieskażonym cywilizacją bogactwie flory i fauny. Niepowtarzalnie piękny krajobraz upodobali sobie filmowcy. W 1974 roku realizowano na poligonie sceny do filmu "Kazimierz Wielki" Ewy i Czesława Petelskich. Kręcono tu także w roku 1998 sceny do filmu Jerzego Hoffmana pt. "Ogniem i Mieczem", a w 2000 roku amerykańska ekipa filmowa realizowała tu niektóre sceny "Dowodu życia" Taylora Hackforda. Wieś graniczy z następującymi miejscowościami: Maniewo, Świerkówki, Wargowo, Zielątkowo i Golęczewo.
W Chludowie od 1934 roku istnieje Zgromadzenie Księży Werbistów. Zostało przeznaczone na pierwszy w Prowincji Polskiej nowicjat dla kleryków i braci. Wcześniej mieszkał tu przywódca Narodowej Demokracji, Roman Dmowski, który zakupił resztówkę w 1922. W 1940 roku Niemcy utworzyli w domu obóz przejściowy dla zakonników i księży z okolicy. Potem dom zamieniono na przychodnię i obiekt wojskowy. Po groźnym pożarze, w latach 1956-58 podjęto odbudowę domu. Od 1978 roku mieści się tutaj na powrót nowicjat dla kleryków i braci zakonnych. Dom Księży Werbistów otoczony jest parkiem, którego centralnym miejscem jest staw. Oprócz drzew m.in. buków, pnączy i krzewów, mieszkają tutaj gołębie hodowlane, przepiórki, łabędzie, kaczki, gęsi, bażanty, pawie, króliki miniaturowe. W budynkach Zgromadzenia znajduje się Muzeum Etnograficzne Misyjne, w którego zbiorach znajdują się przeróżne przedmioty z misji. Od 2009 roku przy klasztorze oo. Werbistów działa Werbistowskie Centrum Młodych, które organizuje coroczne Misyjne Święto Młodych.
Od roku 1946 istnieje orkiestra dęta[8]. W Chludowie znajduje się szkoła podstawowa im. Ojca Mariana Żelazka (werbisty, misjonarza; nadanie imienia odbyło się 15 czerwca 2002 roku) oraz przedszkole. Od 2000 roku przy szkole podstawowej istnieje Zespół Pieśni i Tańca Chludowianie. W 1988 roku oddano do użytku nowy Ośrodek Zdrowia, a w 2021 ośrodek kultury w budynku tzw. Starego Baru z początku XX wieku[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 15464
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 144 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Tyczka J., Zarys dziejów Domu Misyjnego w Chludowie, Księża Wierbiści, Chludowo 1994, s.13
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 247.
- ↑ Wieś Chludowo (wielkopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, atrakcje, kod pocztowy, regon, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, zabytki, statystyki, tabele, linie kolejowe [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-05] (pol.).
- ↑ "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.465-66.
- ↑ Nowicjat – Misjonarze Werbiści [online] [dostęp 2023-02-05] (pol.).
- ↑ Orkiestra Dęta Chludowo
- ↑ MARK, Fundusze europejskie na skróty. Chludowo, w: Monitor Wielkopolski, 12/2021, s. 15, ISSN 1642-0918
Bibliografia edytuj
- Biuletyn Informacyjny Gminy Suchy Las
- Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Przyrody w Drozdowie
- Strona gminy Suchy Las
- Chludowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 306.