Wikipedia

Chorzów Batory (stacja kolejowa)

stacja kolejowa w Chorzowie

Chorzów Batory – stacja kolejowa w Chorzowie, położona w dzielnicy Chorzów-Batory, stanowiąca początek magistrali węglowej. Stacja powstała w 1913 roku (pod niem. nazwą Bismarckhütte) jako jeden z dwóch nowych obiektów (drugim jest przystanek kolejowy Świętochłowice) po zamkniętej wtedy stacji Schwientochlowitz[2].

Chorzów Batory
Ilustracja
Dworzec kolejowy na stacji Chorzów Batory (2018)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Chorzów

Lokalizacja

Chorzów-Batory

Data otwarcia

1 października 1913

Poprzednie nazwy

Bismarckhütte (1913–1922, 1939–1942)
Königshütte-Bismarck (1942–1945)
Hajduki (1922–1939, 1945–1951)[1]

Dane techniczne
Liczba peronów

2

Liczba krawędzi
peronowych

4

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Chorzów Batory”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Chorzów Batory”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Chorzów Batory”
Ziemia50°16′41,2″N 18°56′40,3″E/50,278111 18,944528
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

W dniu 3 października 1846 roku uruchomiono odcinek Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn) o długości 18 km, na trasie Królewska Huta–Katowice–Mysłowice[3][potrzebny przypis]. Dnia 15 sierpnia 1860 roku wybudowano mierzącą 3 km[4] bocznicę towarową z okolicy huty „Bismarck” do centrum Królewskiej Huty[5][6]. Stacja kolejowa z dworcem I klasy (niem. Bahnhof I. Klasse Bismarckhütte) została oddana do użytku w środę 1 października 1913 roku, przejmując cały ruch pociągów starej stacji świętochłowickiej oraz jej infrastrukturę. Od początku istnienia stacja obsługiwała ruch towarowy i osobowy – w budynku dworca działały kasy biletowe i bagażowe, przyjmowane były wszystkie rodzaje przesyłek towarowych (również żywych zwierząt, towarów masowych i przedmiotów wielkogabarytowych)[2]. Dwa zadaszone wiatami perony zostały wzniesione na nasypie (pierwszy dla kierunków Królewska Huta, Katowice, a drugi dla kierunków Gliwice i Katowice) i połączone z budynkiem dworcowym przejściem podziemnym. Stacja użytkowała zmodernizowaną parowozownię i wieżę wodną starej stacji w Świętochłowicach. Po oddaniu dworca do użytku wybudowano nową ekspedycję towarową, położoną naprzeciwko wieży wodnej.

W niedzielę 1 czerwca 1924 roku uruchomiono nową linię Hajduki–Kochłowice o długości 6 km[7].

Ruch pasażerski edytuj

Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[8] 300-499
2022[9] 1 200

Charakterystyka edytuj

Chorzów Batory jest stacją węzłową, na której łączy się kilka towarowych i pasażerskich linii kolejowych. Najważniejszą obecnie jest ciąg E30 (Katowice – Gliwice). Mimo to przejazd jadących nim pociągów następuje w kierunku zwrotnym (najczęściej ma to miejsce pod nastawnią CB), gdyż "na wprost" jedzie się w kierunku Chorzowa Miasta i dalej na Bytom. Od strony Katowic dociera tutaj też trzeci tor (linia z Katowic przez Gottwald) oraz szlak z posterunku Hajduki. Obecny układ torowy jest pamiątką po przebudowie, w wyniku której przełożony został na obecne miejsce szlak z Miasta. Dawniej istniał też trzeci tor szlakowy do stacji Ruda Chebzie oraz Chorzów Miasto. Do dziś widać też ślady po planowanej budowie drugiej pary torów w kierunku Gliwic, dla uruchomienia Kolei Ruchu Regionalnego. W kierunku Katowic oprócz istniejących 3 torów istniały jeszcze dwa (przez nieistniejący już podg Obroki), które zostały zlikwidowane[10].

Sama stacja została też mocno nadszarpnięta kryzysem w przewozach towarowych. Obecnie duża część torów towarowych jest nieużywana[10], a wyłączoną z eksploatacji dawną parowozownię wyburzono w 2016 roku[11]. Mimo to funkcjonują bocznice, m.in. do Huty „Batory” oraz Zajezdni Tramwajów Śląskich. Zmodernizowano też urządzenia SRK: dawne nastawnie suwakowe zastąpiono urządzeniami przekaźnikowo-komputerowymi typu SUP-3 (nastawnia CB), działa też nastawnia przekaźnikowa CB1, pełniąca funkcję manewrowej oraz SKP dla pociągów od strony Chorzowa Miasta. Szlaki od strony Hajduk oraz Gottwaldu posiadają układową kontrolę niezajętości (liczniki osi) i nie jest wymagane stwierdzanie końca pociągów wjeżdżających z tych szlaków[10].

Infrastruktura edytuj

  • budynek: używany zgodnie z przeznaczeniem[1],
  • kasa biletowa: czynna[1], jedno stanowisko[12],
  • dodatkowe tory: są zdatne do eksploatacji[1],
  • zadaszenie peronów: osobna wiata nad każdym peronem[1],
  • przejście podziemne: czynne[1],
  • przejście nadziemne: brak[1],
  • lokomotywownia: wyburzona w 2016 roku[13],
  • wieża wodna: wyburzona[13],
  • semafory: świetlne[1].

Galeria edytuj

  •  
    Nastawnia dysponująca CB (2015)
  •  
    Nastawnia CB-1 (2020)
  •  
    Wnętrze dworca (2009)
  •  
    Przejście na perony (2009)
  •  
    Zadaszony peron (2009)

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h Hubert Waguła; Sławomir Fedorowicz: Chorzów Batory. www.atlaskolejowy.net Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  2. ↑ a b Eröffnung und Schließung von Stationen. Eisenbahndirektionbezirk Kattowitz, „Zeitung des Vereins Deutscher Eisenbahnverwaltung”, Jg. LIII, 1913, s. 990, 1071, 1202.
  3. ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 23.
  4. ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 26.
  5. ↑ Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, s. 346, OCLC 315739117 (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.
  6. ↑ Uwarunkowania – problematyka: substancja zabytkowa I kulturowa. W: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Świętochłowice. s. 41.
  7. ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 63.
  8. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  9. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  10. ↑ a b c Chorzów Batory – Baza kolejowa [online], semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2020-10-18].
  11. ↑ Adrian Blondzik, Wyburzają parowozownię [online], swiony.pl – Wiadomości ze Świętochłowic, 1 marca 2016 [dostęp 2020-10-18].
  12. ↑ Koleje Śląskie: Dworce kolejowe z kasami biletowymi Kolei Śląskich. www.kolejeslaskie.com. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
  13. ↑ a b Ogólnopolska Baza Kolejowa: Chorzów Batory. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Teofil Lijewski, Rozwój sieci kolejowej Polski, Warszawa: śląskie Akademia Nauk, Instytut Geografii (Dokumentacja Geograficzna, z. 5), 1959 [dostęp 2020-10-17].

Linki zewnętrzne edytuj

Chorzów Batory
Linia 131 Chorzów Batory – Tczew (5,900 km)
 
odległość: 3,084 km
Linia 137 Katowice – Legnica (6,166 km)
   
Katowice Załęże
odległość: 3,638 km
  
odległość: 2,247 km
Linia 164 Chorzów Batory – Ruda Kochłowice (0,010 km)
 
odległość: 4,760 km
Linia 713 Katowice – Chorzów Batory (4,503 km)
   
Katowice Towarowa
odległość: 2,882 km
  
Linia Chorzów Batory – Ruda Chebzie
   
CBB 		 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chorzów_Batory_(stacja_kolejowa)&oldid=71807815”