Cinquantenaire
Parc du Cinquantenaire lub nid. Jubelpark – duży park miejski (30 ha) w Brukseli w obrębie ulic Avenue de la Joyeuse Entrée, Avenue de la Renaissance, Avenue de l’Yser, Avenue des Gaulois i Avenue des Nerviens.
 Widok na łuk triumfalny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Powierzchnia |
30 ha |
| Data założenia |
1880 |
Położenie na mapie Brukseli  | |
Położenie na mapie Belgii  | |
 50°50′26″N 4°23′34″E/50,840556 4,392778
| |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Położenie edytuj
Park zajmuje 30 ha we wschodniej części centrum Brukseli, na terenie gmin Bruksela i Etterbeek, w obrębie ulic Avenue de la Joyeuse Entrée, Avenue de la Renaissance, Avenue de l’Yser, Avenue des Gaulois i Avenue des Nerviens[1]. W części zachodniej przebiega otwarta część tunelu Belliard zbudowanego w 1970 roku[1].
Historia edytuj
W XIX wieku, w latach 1853–1875, tereny obecnego parku służyły jako plac manewrowy[1]. W 1880 roku w Brukseli urządzono wystawę krajową z okazji 50-lecia niepodległości Belgii i na jej potrzeby zajęto tereny wojskowe (12 ha)[1]. Budowie kompleksu wystawienniczego patronował król Belgów Leopold II Koburg (1835–1909), a nad jego wzniesieniem czuwał belgijski architekt Gédéon Bordiau (1832–1904)[1]. Kompleks miał zostać wkomponowany w park, który zaprojektował Louis Fuchs[1].
Projekt Bordiau zakładał powstanie kompleksu złożonego z dwóch pawilonów połączonych półkolistą kolumnadą i pojedynczym łukiem triumfalnym na przedłużeniu ulicy Roi de la Loi[2]; w południowym pawilonie miały odbywać się wystawy czasowe, a w północnym – stałe[1]. Z uwagi na problemy finansowe kompleks nie został ukończony na czas – powstała hala ze stali i szkła, a tymczasowy łuk został wzniesiony z drewna i cementu[1][2]. Wystawa odbyła się częściowo w pawilonach tymczasowych[1].
W 1888 roku w mieście urządzono kolejną wystawę Le Grand Concours international des Sciences et de l’Industrie i na jej potrzeby poszerzono teren wystawienniczy i parkowy Cinquantenaire[1]. Park nazwano Parc du Cinquantenaire[2]. Pomimo kolejnej wystawy i wsparcia króla kompleks Bordiau pozostał nieukończony z braku środków finansowych[1]. Udało się wówczas ukończyć jedynie kolumnadę[3].
W 1897 roku Bruksela gościła wystawę światową[1]. Próby ukończenia kompleksu na czas wystawy nie powiodły się z powodu ponownych trudności finansowych[1]. Wystawa odbyła się w dwóch lokalizacjach: w parku Cinquantenaire i parku Tervuren, a parki połączyła nowo wybudowana Avenue de Tervuren[1].
W 1905 roku z okazji 75-lecia niepodległości Belgii Leopold II sfinansował ukończenie łuku Bordiau[1]. Po śmierci Bordiau w 1904 roku pieczę nad kompleksem i budową łuku przejął Charles Girault (1851–1932), który zmienił pierwotny projekt i wzniósł łuk potrójny[3]. W 1910 roku wzniesiono łączniki pomiędzy halami a kolumnadą – kompleks Bordiau został ukończony[2].
Współcześnie w dawnych halach wystawienniczych mieszczą się trzy muzea: Królewskie Muzeum Sił Zbrojnych i Historii Militarnej (fr. Musée Royal de l’Armée et d’Histoire Militaire (MRA); nid. Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis) w hali wystawienniczej, Muzeum Motoryzacji w hali południowej oraz Muzeum Cinquantenaire, część Królewskiego Muzeum Sztuki i Historii[1].
W parku organizowane są różne uroczystości, targi i przedstawienia, m.in. letnie kino drive-in[4] oraz start i meta brukselskiego półmaratonu[5]. Park należy do rządu federalnego Belgii[1].
Architektura edytuj
- Łuk triumfalny – potrójny łuk triumfalny wzniesiony w 1905 roku z inicjatywy króla Belgów Leopolda II dla upiększenia miasta[6]; projekt Gédéona Bordiau (1832–1904), zmieniony przez Charles’a Giraulta (1851–1932)[6]; łuk wieńczy kwadryga powożona przez kobietę trzymającą flagę narodową, personifikującą Brabancję[6] – Brabancja wznosząca flagę narodową, Jules Lagae (1862–1931) i Thomas Vinçotte (1850–1925)[3]
- Wielki Meczet – dawny budynek wzniesiony z okazji wystawy światowej przez Ernesta Van Humbeecka, by przedstawić panoramę Nilu i Kairu – Le Caire et les bords du Nil – namalowaną przez Émile Wauters w latach 1880–1881[7]. Przebudowany w latach 70. XX wieku według planów tunezyjskiego architekta Boubakera Mongiego na potrzeby meczetu i centrum kultury islamskiej[7]. Przebudowany gmach został oddany do użytku w 1978 roku[7]
- Pawilon Horty-Lambeaux – pawilon zaprojektowany w 1889 roku przez Victora Hortę (1869–1947), by przedstawić ogromny relief Passiones humaines dłuta Jefa Lambeaux (1852–1908)[8]. Pawilon został zamknięty trzy dni po otwarciu z powodu powszechnego zgorszenia i oburzenia władz i mieszkańców Brukseli wywołanego sposobem przedstawienia nagości[8]
- Pomnik belgijskich pionierów w Kongo – pomnik projektu Thomasa Vinçotte’a (1850–1925) wzniesiony w 1921 roku, by upamiętnić kolonizację Konga Belgijskiego[9]
- Pomnik Alberta Thysa – pomnik projektu Thomasa Vinçotte’a (1850–1925), wykonany przez Fransa Huygelena (1878–1940), wzniesiony w 1926 roku[10]
- Tour Beyaert – wieża w stylu neogotyckim wykonana przez Henriego Beyaerta w 1880[11]
Sztuka edytuj
- Le Faucheur (pol. Żniwiarz) – rzeźba z brązu, Constantin Meunier (1831–1905), 1892[12]
- Les bâtisseurs de villes – rzeźba z brązu, Charles-Pierre Van der Stappen, 1893[13]
- Le dogue d’Ulm – rzeźba z brązu, Jean-Baptiste Van Heffen (1840–1890), 1896
- Samson lançant des renards dans les champs des Philistins – rzeźba z kamienia, Jean-Baptiste Van Heffen (1840–1890), 1878
- Popiersie Roberta Schumana – rzeźba z kamienia, Nat Neujean (ur. 1923), 1987
- Alegorie czterech pór roku:
- Le printemps – rzeźba z kamienia, Henri Puvrez (1893–1971), 1958
- L’été – rzeźba z kamienia, Jean Canneel, 1943
- L’automne – rzeźba z kamienia, Gustave Fontaine, 1950
- L’hiver – rzeźba z kamienia, Oscar Jespers (1887–1970), 1950
Pomniki przyrody edytuj
Na terenie parku znajduje się wiele drzew, które są pomnikami przyrody, m.in.[14]:
| Nazwa | Nazwa łacińska | Obwód w cm[14] |
|---|---|---|
| Kasztanowiec zwyczajny | Aesculus hippocastanum | 460 |
| Robinia akacjowa | Robinia pseudoacacia | 340 |
| Buk zwyczajny | Fagus sylvatica | 305 |
| Klon jawor | Acer pseudoplatanus | 270 |
| Klon srebrzysty | Acer saccharinum | 250 |
| Dąb burgundzki | Quercus cerris | 211 |
| Jesion amerykański | Fraxinus americana | 210 |
| Glediczja trójcierniowa | Gleditsia triacanthos | 210 |
| Olsza | Alnus cordata | 174 |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Parc du Cinquantenaire. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ a b c d AutoWorld: Building. [dostęp 2016-03-27]. (ang.).
- ↑ a b c Paul F. State: Historical Dictionary of Brussels. Rowman & Littlefield, 2015, s. 110. ISBN 978-0-8108-7921-8. [dostęp 2016-03-27]. (ang.).
- ↑ Frommers.com: Parks. [dostęp 2016-03-27]. (ang.).
- ↑ 20 km de Bruxelles: strona oficjalna. [dostęp 2016-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (fr.).
- ↑ a b c Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Arcade et hémicycle, Parc du Cinquantenaire. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ a b c Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Grande Mosquée et Centre islamique et culturel de Belgique – ancien Pavillon du Panorama du Caire. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ a b Paul F. State: Historical Dictionary of Brussels. Rowman & Littlefield, 2015, s. 111. ISBN 978-0-8108-7921-8. [dostęp 2016-03-27]. (ang.).
- ↑ Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Monument du Congo, Parc du Cinquantenaire. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Monument au Général Thys. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Tour Beyaert. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Le Faucheur. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ Région de Bruxelles-Capitale inventaire du patrimoine architectural: Les Bâtisseurs de villes. [dostęp 2016-03-27]. (fr.).
- ↑ a b Irisnet.be: Arbres remarquables. [dostęp 2016-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-12)]. (fr.).