Czarna Przemsza
Czarna Przemsza – rzeka w województwie śląskim o długości 63,8 km, prawy, źródłowy dopływ Przemszy[1].
 Czarna Przemsza w Sosnowcu | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Lokalizacja |
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Próg Woźnicki, Garb Tarnogórski, Wyżyna Śląska |
| Rzeka | |
| Długość | 63,8 km |
| Powierzchnia zlewni |
1046 km² |
| Średni przepływ |
4,38 m³/s |
| Źródło | |
| Miejsce | Zawiercie – Bzów |
| Wysokość |
ok. 385 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | rzeka Przemsza |
| Miejsce | |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Źródła rzeki znajdują się na wysokości 385 m n.p.m. w Bzowie, dzielnicy Zawiercia, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Powierzchnia dorzecza Czarnej Przemszy wynosi 1046 km². Głównymi prawymi dopływami są Brynica i Bolina, zaś lewymi: Mitręga, Trzebyczka i potok Pogoria. Czarna Przemsza płynie przez Próg Woźnicki, Garb Tarnogórski i Wyżynę Śląską[1].
Nad Czarną Przemszą leżą miasta: Zawiercie, Poręba, Siewierz, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Sosnowiec i Mysłowice. W Przeczycach znajduje się zbiornik retencyjny, który zaopatruje w wodę mieszkańców Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, stanowiąc rezerwę dla elektrowni Łagisza w Będzinie. W 2005 r. między Wojkowicami Kościelnymi a Dąbrową Górniczą do użytku został oddany zbiornik Kuźnica Warężyńska, znany bardziej pod nazwą Pogoria IV. Zbiornik ma chronić niżej położone tereny przed powodzią i przechwytywać ewentualną falę wezbraniową na Czarnej Przemszy. Poza wysokimi stanami, rzeka całkowicie omija zbiornik, płynąc korytem na zachód od jeziora.Rzeka jest zanieczyszczona, chociaż dzięki staraniom samorządów Będzina i Sosnowca stan ten sukcesywnie się poprawia. W rejonie zbiegu granic Sosnowca i Mysłowic (tzw. Trójkąt Trzech Cesarzy) rzeka łączy się z Białą Przemszą, tworząc rzekę Przemszę. W przeszłości (do połowy XIX w.) na wysokości obecnej dzielnicy Sosnowca – Niwki znajdował się port, do którego z powodzeniem dopływały barki z dość dużym zanurzeniem. Obecnie, wobec uregulowania rzeki na większej części długości (pierwsze prace nad regulacją jeszcze w okresie międzywojennym, główne przeprowadzono w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w.), zniknięcia części źródeł oraz eksploatacji przemysłowej, stan wody jest o wiele niższy niż w przeszłości.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Czarna Przemsza, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-01-12].