Wikipedia

Czesław Młot-Fijałkowski

polski generał

Czesław Młot-Fijałkowski (ur. 14 kwietnia 1892 w Okalewie, zm. 17 kwietnia 1944 w Murnau am Staffelsee) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w wojnie z bolszewikami oraz podczas I i II wojny światowej, wolnomularz, członek loży wolnomularskiej Tomasz Zan w Wilnie[1].

Czesław Młot-Fijałkowski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1892
Okalewo, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1944
Murnau am Staffelsee, III Rzesza

Przebieg służby
Lata służby

1914–1944

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Stanowiska

dowódca: 18 Dywizji Piechoty, Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Jubileusz 10-lecia sprawowania dowództwa 18 DP - gen. bryg. Czesław Młot-Fijałkowski przyjmuje gratulacje wojewody białostockiego Henryka Ostaszewskiego; 4 marca 1939

Życiorys edytuj

Dzieciństwo i młodość edytuj

Był synem Adolfa i Walerii z Ostrowskich. W latach 1904–1912 uczęszczał do Prywatnej Szkoły Miejskiej w Skierniewicach. Tam zdał maturę. W 1909 wstąpił do tajnej drużyny skautowej. W latach 1912–1914 studiował na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu w Leodium w Belgii. W czasie studiów działał w Drużynach Strzeleckich. W 1913 został instruktorem, a następnie dowódcą kompanii i komendantem Okręgu V PDS w Leodium. Ukończył szkołę podoficerską, szkołę podchorążych[2] i kurs oficerski w Nowym Sączu.

Od sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich. Był dowódcą plutonu, kompanii i batalionu w 1 i 5 pułku piechoty. Dowodzony przez niego pluton stoczył 24 września[3] zwycięską walkę z Rosjanami pod Czarkowami. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie. 1 maja 1918 wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. Mianowany dowódcą kompanii w 1 pułku piechoty.

Służba w Wojsku Polskim edytuj

W lutym 1919 1 pułk piechoty został przemianowany na 7 pułk piechoty Legionów. Do października 1919 dowodził III batalionem tego pułku. Od 25 października 1919 do 1 lipca 1920 dowodził Batalionem Zapasowym 42 pułku piechoty, a od lipca do października 1920 był okręgowym inspektorem piechoty w Dowództwie Okręgu Generalnego Poznań. 9 października 1920 powierzono mu obowiązki dowódcy 13 pułku piechoty. Wymienionym pułkiem, od marca 1921 stacjonującym w Pułtusku, dowodził do 16 września 1926. Od 1 listopada 1921 do 3 marca 1922 odbył kurs dowódców piechoty i piechoty dywizyjnej w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W czasie przewrotu majowego 1926 roku opowiedział się po stronie zamachowców[4] Od września 1926 do lutego 1928 był dowódcą piechoty dywizyjnej 26 Dywizji Piechoty w Skierniewicach. Od 28 lutego dowodził piechotą 7 Dywizji Piechoty. 28 stycznia 1929 mianowany został dowódcą 18 Dywizji Piechoty w Łomży. Obowiązki dowódcy dywizji objął 14 lutego 1929 i pełnił je do 20 lipca 1939.

24 grudnia 1929 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 4 lokatą[5].

16 lipca 1930 wojewoda białostocki zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego „Fijałkowski” na nazwisko „Młot-Fijałkowski”[6].

W listopadzie 1930 ukończył kurs wyższych dowódców wojskowych w Paryżu, a po powrocie do Polski kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie.

23 marca 1939 Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz mianował go dowódcą Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”.

W czasie kampanii 1939 dowodził SGO „Narew” od 1 do 12 września. Wieczorem 12 września przekazał dowodzenie gen. bryg. Zygmuntowi Podhorskiemu. Według autorów „Polskich Sił Zbrojnych” w drugiej wojnie światowej (tom I, część III, s. 85) przekazanie dowodzenia nastąpiło w wyniku załamania nerwowego generała po stracie 18 DP, którą przez wiele lat dowodził. Sam zainteresowany, w relacji ustnej spisanej przez mjr. Feliksa Liberta 17 lutego 1940 stwierdził „Wydaję rozkazy dla 18 DP, aby szła na wschód, ale rozkazy nie doszły i dywizja poszła na południe i skończyła się pod Andrzejewem. W rezultacie udaje mi się połączyć obie brygady, nad którymi oddaję dowództwo gen. Podhorskiemu, gdyż moja rola skończyła się jako dowódcy grupy operacyjnej, a nie chciałem, aby było 6 kucharzy”. Od 12 września do 5 października pozostawał w sztabie gen. Zygmunta Podhorskiego.

5 października 1939, po bitwie pod Kockiem, dostał się do niewoli niemieckiej, w której pozostawał do śmierci. Przebywał w Oflagach: IV A Hohnstein, IV B Königstein, VIII E Johannisbrunn i VII A Murnau. W tym ostatnim obozie zmarł w 1944[7] na zawał serca i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Żonaty z Ireną Daab, córką Adolfa (1902–1975). Miał dwoje dzieci: syna Adolfa i córkę Marię Walerię (ur. 1933), która wyszła za Andrzeja Stefana Zakrzeńskiego (1929–2001), syna Stefana i Teresy z Przewłockich (primo voto hr. Rostworowskiej), właścicieli dóbr Gałęzów na Lubelszczyźnie[8].

Awanse edytuj

  •   podporucznik – 5 listopada 1914
  •   porucznik – 2 lipca 1915
  •   kapitan – 1 listopada 1916 (54 lokata na liście starszeństwa oficerów piechoty Legionów Polskich z dnia 12 kwietnia 1917)
  •   major – 1919
  •   podpułkownik – 1920, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  •   pułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 17 lokatą w korpusie oficerów piechoty
  •   generał brygady – 1 stycznia 1930[9]
 
gen. Czesław Młot-Fijałkowski - 26 września 1937 r. podczas święta P.W. i W.F.

Ordery i odznaczenia edytuj

Opinie edytuj

Doskonały dowódca, bardzo dobrze organizuje pracę wyszkoleniową. Decyzja trafna, pewna i szybka. Olbrzymia energia. Wychowawca słabszy, działa nieraz ujemnie, zbyt dużo pijąc, chociaż pod tym względem poprawił się znacznie. Taktycznie przygotowany do wyższego dowodzenia, /-/gen.Bukacki-Burhardt[16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Cezary Leżeński, Legiony to braterska nuta… czyli od Legionów do masonów, Wolnomularz Polski, nr 40, listopad-grudzień 2003, s. 15.
  2. ↑ Generałowie II Rzeczypospolitej s. 179
  3. ↑ Generałowie II Rzeczypospolitej s. 180
  4. ↑ Antoni Czubiński, Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989, s. 182.
  5. ↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 5 z 20.02.1930 r.
  6. ↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 14 z 20.09.1930 r.
  7. ↑ Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 150.
  8. ↑ Genealogia Andrzeja Stefana Zakrzeńskiego
  9. ↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 21 z 24.12.1929 r.
  10. ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  11. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  12. ↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 15 z 11.11.1928 r.
  13. ↑ M.P. z 1933 r. nr 64, poz. 82 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  14. ↑ a b Mlot-Fijalkowski, Czeslaw - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-27].
  15. ↑ Dziennik Pers. MSWojsk. Nr 19 z 12.12.1929 r., s. 365.
  16. ↑ „Generalny Inspektor Sił Zbrojnych Biuro Inspekcji” – opinie generałów 1937r

Bibliografia edytuj

  • Ferdynand Markiewicz, Zarys historii wojennej 7-go Pułku Piechoty Legionów, Warszawa 1928.
  • Kazimierz Goch, Zarys historii wojennej 13-go Pułku Piechoty, Warszawa 1929, s. 36.
  • Marian Porwit, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, tom II Odwrót i kontrofensywa, Warszawa 1983, wyd. II, ISBN 83-07-00645-7, s. 200.
  • Czesław Młot-Fijałkowski, Relacja dowódcy Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew” o przygotowaniach terenu i działaniach grupy [w:] Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach, wybór i oprac. Mieczysław Cieplewicz, Eugeniusz Kozłowski, Wydawnictwo MON, Warszawa 1989, ISBN 83-11-07709-6, s. 257–259.
  • Waldemar Strzałkowski, Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r., Młot-Fijałkowski Czesław (1892–1944), [w:] Jurga Tadeusz, Obrona Polski 1939, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990, wyd. I, ISBN 83-211-1096-7, s. 795–796.
  • Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa 1990: Wydawnictwo Polonia, s. 177–181. ISBN 83-7021-096-1.
  • Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 795–796. ISBN 83-211-1096-7.
  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991, s. 134.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08262-6.
  • H. P. Kosk, Generalicja Polska, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1998.
  • Artur Kuprianis, Generał brygady Czesław Młot-Fijałkowski (1892–1944), Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2004, ISBN 83-88542-82-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czesław_Młot-Fijałkowski&oldid=72867522”