Czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów
Czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów, G-CSF, CSF-3 (od ang. granulocyte colony-stimulating factor) – organiczny związek chemiczny z grupy glikoprotein. Należy do cytokin hemopoetycznych (czyli krwiotwórczych). Należy do rodziny czynników stymulujących kolonii (CSF) obejmującej również czynnik stymulujący tworzenie kolonii makrofagów (M-CSF albo CSF-1) i czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów (GM-CSF albo CSF-2). G-CSF jest powszechnym czynnikiem wzrostowym znajdowanym w wielu tkankach, ale przede wszystkim wytwarzana w mikrośrodowisku szpiki przez komórki śródbłonka i fibroblasty[1]. G-CSF po związaniu z receptorem (G-CSFR) aktywuje szlaki kinaz janusowych, STAT oraz MAPK/ERK[1].
Głównym efektem działania G-CSF jest stymulacja komórek progenitorowych, wytwarzanie i uwalnianie neutrofili ze szpiku kostnego oraz stymulacja przeżycia dojrzałych neutrofilii[1]. Czynnik wpływa także na chemotaksję neutrofilii oraz funkcje efektorowe tych komórek poprzez nasilenie wytwarzanie fosfataza alkaiczna granulocytów (FAG), mieloperoksydazy i anionu nadtlenkowego. Poza linią granulocytów obojętnochłonnych G-CSF ma podobne działanie jak GM-CSF[1].
Rekombinowane ludzkie czynniki wzrostu są stosowane podczas chemioterapii cytostatykami w profilaktyce gorączki neutropenicznej u chorych z grupy wysokiego ryzyka takiego powikłania, u chorych z grupy pośredniego ryzyka w przypadku dodatkowych czynników ryzyka oraz u niektórych chorych z bezobjawową neutropenią podczas leczenia o założeniu radykalnym, jeśli ograniczanie intensywności dawki może prowadzić do pogorszenia rokowania. W praktyce klinicznej zastosowanie znajdują rekombinowane ludzkie G-CSF: filgrastym, pegfilgrastym i lenograstym[2][3].
Ponadto mobilizuje komórki macierzyste szpiku do krwi obwodowej, pozwalając na pozyskanie komórek progenitorowych krwi obwodowej do przeszczepienia komórek macierzystych izolowanych z krwi obwodowej (PBSC)[4].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d
S. Cetean, C. Căinap, AM. Constantin, S. Căinap i inni. The importance of the granulocyte-colony stimulating factor in oncology. „Clujul Med”. 88 (4), s. 468-472, 2015. DOI: 10.15386/cjmed-531. PMID: 26732055. PMCID: PMC4689238.
- ↑ Maciej Krzakowski, Piotr Potemski, Krzysztof Warzocha, Pior Wysocki: Onkologia kliniczna. T. I. Via Medica, 2015, s. 162-163. ISBN 978-83-7599-796-5.
- ↑ Leczenie wspomagające. W: Piotr Rutkowski, Krzysztof Warzocha: Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych 2013 rok. VM Media Sp z o.o., 2013, s. 546-547. ISBN 978-83-7599-594-7.
- ↑ J. Crawford, C. Caserta, F. Roila. Hematopoietic growth factors: ESMO Clinical Practice Guidelines for the applications. „Ann Oncol”. 21 (suplement 5), s. v248-v251, 2010. DOI: 10.1093/annonc/mdq195. PMID: 20555091.
