Dżinsy, jeansy (ang. jeans) – rodzaj spodni, prostych lub ogrodniczek, powstałych w XIX wieku w USA. Uważa się, że zostały wynalezione w 1871 przez Jacoba W. Davisa i opatentowane 20 maja 1873 przez niego wraz z Levim Straussem (późniejszym założycielem firmy Levi Strauss & Co.)[1] z myślą o górnikach i farmerach. Był to amerykański typ spodni roboczych uszytych z tkaniny bawełnianej typu dżins, wykonanej w splocie skośnym wzmocnionych miedzianymi nitami.

Dzinsy marki Levi's

Kolor edytuj

Najczęściej koloru niebieskiego (blue jeans), gdzie barwnikiem jest pigment indygo, dawniej pozyskiwany z liści indygowca barwierskiego, od końca XIX w. produkowany głównie syntetycznie. Roczna produkcja niebieskich dżinsów wynosi ok. miliard sztuk[2]. Współcześnie tkanina, z której szyte są spodnie o tej nazwie, barwiona jest również na wiele innych kolorów. Pierwotny wzór z XIX wieku przetrwał w niezmienionej formie do dzisiaj[3] (istnieją jednak również wersje zmodyfikowane). Dżinsy dziś, tak jak kiedyś, mają zwykle 4 kieszenie (dwie z przodu i dwie aplikowane zewnętrznie z tyłu spodni) oraz małą piątą kieszonkę umieszczoną poniżej paska, ponad kieszenią prawą przednią.

Zastosowanie edytuj

Spodnie te ze względu na swoją wytrzymałość, praktyczną stylistykę i atrakcyjny sportowy krój, zyskiwały, począwszy od lat sześćdziesiątych XX wieku, szerokie uznanie wśród młodzieży, między innym za sprawą Marlona Brando oraz Jamesa Deana, stając się najczęściej spotykanym elementem garderoby tej grupy wiekowej[3].

Ze względu na swoją ponadpokoleniową popularność, dżinsy zyskały status jednej z ikon popkultury XX wieku[3].

Modele edytuj

Wyróżniamy trzy podstawowe fasony[4]:

  • Regular (straight) – prosty, klasyczny krój.
  • Slim – dopasowane, przylegające do ciała
  • Loose (relaxed) – szerokie i luźne spodnie

Wyróżnia się również różne fasony nogawek, np.:

  • Tapered/Narrow – zwężane ku dołowi
  • Straight – proste
  • Bootcut (flarecut) – rozszerzane poniżej kolan

Znani producenci dżinsów edytuj

Przypisy edytuj

  1. Patent-US139121 dla Leviego Straussa[1]
  2. Elmar Steingruber: Indigo and Indigo Colorants. W: Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley, 2004. DOI: 10.1002/14356007.a14_149.pub2.
  3. a b c 185. lat temu urodził się Oscar Levi Strauss, założyciel najstarszej fabryki jeansów. forsal.pl. [dostęp 2014-02-26]. (pol.).
  4. Michał Kędziora, Rzeczowo o modzie męskiej, Kraków: SQN, 2017, s. 131, ISBN 978-83-8129-051-7.

Bibliografia edytuj

  • Philippe Trétiack. Bleu comme l'enfer. „Elle (magazine)”, s. 186 à 192, 22 novembre 2011. ISSN 0013-6298.