Delta Herculis

gwiazda w gwiazdozbiorze Herkulesa

Delta Herculis (Sarin, δ Her) – trzecia co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Herkulesa (wielkość gwiazdowa 3,13m), odległa o 75 lat świetlnych od Słońca.

Delta Herculis
δ Her
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Rektascensja

17h 15m 01,911s

Deklinacja

+24° 50′ 21,15″

Paralaksa (π)

0,04341 ± 0,00015[1]

Odległość

75,13 ± 0,26 ly
23,036 ± 0,080 pc

Wielkość obserwowana

+3,13m[1]

Ruch własny (RA)

−21,18 ± 0,08 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−156,48 ± 0,14 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−40,0 ± 2,0 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

gwiazda podwójna

Typ widmowy

A1IVn[2]

Masa

2,0 / 1,6 M[3]

Promień

2,0 / 1,5 R[3]

Jasność

18,5 / 6,8 L[3]

Okres obrotu

Aa: <9 h[3]

Prędkość obrotu

Aa: 270 km/s[3]

Temperatura

8500 / 7500 K[3]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 65 Her
2MASS: J17150190+2450212
Bonner Durchmusterung: BD +25°3221
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 641
Boss General Catalogue: GC 23294
Katalog Gliesego: GJ 3995
Katalog Henry’ego Drapera: HD 156164
Katalog Hipparcosa: HIP 84379
Katalog jasnych gwiazd: HR 6410
SAO Star Catalog: SAO 84951
Sarin

Nazwa edytuj

Gwiazda nosi nazwę własną Sarin, która jest znana z atlasu Bečvářa[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie tej nazwy dla określenia tej gwiazdy[5].

Charakterystyka edytuj

Delta Herculis to gwiazda podwójna[3]. Choć sklasyfikowana jako podolbrzym należący do typu widmowego A[2], w rzeczywistości składa się z dwóch gwiazd ciągu głównego. Są one na tyle blisko, że aby je rozdzielić potrzebne jest użycie interferometru. Jaśniejsza Delta Herculis Aa (3,49m) świeci 18,5 raza jaśniej niż Słońce, ma dwukrotnie większy promień i masę. Prędkość obrotu na równiku gwiazdy to 270 km/s, zatem wykonuje ona pełny obrót wokół osi w czasie mniej niż 9 godzin. Ma ona 370 milionów lat i będzie prowadzić syntezę wodoru w hel jeszcze około dwa razy tyle. Składnik Delta Herculis Ab jest prawdopodobnie żółto-białym karłem reprezentującym typ widmowy F0. Świeci 6,8 raza jaśniej niż Słońce, ma 1,5 razy większy promień i 1,6 razy większą masę[3].

Gwiazdy te dzieli zaledwie 0,06 sekundy kątowej, a w przestrzeni odległość co najmniej 1,45 au. Okres obiegu środka masy to co najmniej 335 dni[3].

Na niebie w pobliżu tej pary widoczne są jeszcze trzy gwiazdy. Gwiazda oznaczona Delta Herculis B ma obserwowaną wielkość gwiazdową 8,3m, od jasnej pary (oznaczonej δ Her A) dzieli ją odległość 12,7″ (pomiar z 2013 roku)[6]. Jest to żółty karzeł lub podolbrzym typu widmowego G4[7]. Gwiazda Delta Herculis C o wielkości 10,45m jest oddalona o 174,2″ (pomiar z 2013 r.), a składnik Delta Herculis D ma wielkość 10,59m i znajduje się 191,6″ (pomiar z 2009 r.) od centralnej pary[6]. Jednak ruch własny tych gwiazd odbiega od ruchu Delta Herculis A i żadna z nich nie jest związana grawitacyjnie z tą parą[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Delta Herculis w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b del Her A w bazie SIMBAD (ang.)
  3. a b c d e f g h i j Jim Kaler: DELTA HER (Delta Herculis). [w:] STARS [on-line]. 2008-05-30. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
  4. David Harper, L.M. Stockman: (Un)Common Star Names. Obliquity. [dostęp 2018-12-04]. (ang.).
  5. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2018-12-04].
  6. a b Mason et al.: WDS J17150+2450AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. del Her B w bazie SIMBAD (ang.)