Dokos (gr. Δοκός, tłum. na pol. „promień”[2]) – niewielka grecka wyspa położona w archipelagu Wysp Sarońskich; niedaleko Hydry, oddzielona a od Peloponezu cieśniną. Jedyne zabudowania na wyspie to latarnia morska i ruiny bizantyjskiej fortecy.

Dokos
Ilustracja
Położenie Dokos
Kontynent

Europa

Państwo

 Grecja

Akwen

Morze Egejskie

Populacja (2011)
• liczba ludności


18[1]

Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Dokos”
Ziemia37°19′59″N 23°19′16″E/37,333056 23,321111

Leży w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Wyspy, w gminie Hydra.

W 2011 roku wyspę zamieszkiwało 18 osób.

Geografia edytuj

Dokos należy do archipelagu Wysp Sarońskich. Wyspa położona jest niedaleko Hydry a od Peloponezu oddziela ją cieśnina. Wyspa jest skalista, z ograniczoną liczbą źródeł wody pitnej[3]. Na wyspie znajduje się latarnia morska[2] oraz ruiny bizantyjskiej fortecy z VII wieku[4][5].

Na Dokos można dostać się promem z wyspy Spetses.

Historia edytuj

Nazwa wyspy Dokos pochodzi od nazwiska armatorów z Hydry, do których wyspa należała pod koniec XVIII wieku[3]. W okresie antyku wyspa nazywana była „Aperopia”[3].

Wyspa była zamieszkana od końca neolitu, a liczba mieszkańców zwiększyła się w okresie kultury helladzkiej wraz z rozwojem handlu morskiego[3]. Z uwagi na swoje strategiczne położenie geograficzne – u wejścia do Zatoki Argolidzkiej, przy szlaku do wybrzeży Argolidy i Lakonii – w czasach wojny wyspa służyła jako forteca[3]. Podczas wojny narodowo-wyzwoleńczej w 1821 roku wyspa wykorzystywana była jako baza morska dla floty hydryckiej[3]. Po odzyskaniu niepodległości przez Grecję w 1830 roku wyspa kilkakrotnie przechodziła w posiadanie różnych rodzin hydryckich[3]. Współcześnie wyspa wykorzystywana jest do wypasu owiec[3].

Podczas gdy w 2001 roku wyspę zamieszkiwały 43 osoby, głównie prawosławni mnisi oraz pasterze owiec[2], w 2011 wyspa miała 18 mieszkańców[1].

Latarnia morska edytuj

Kamienna latarnia morska została wzniesiona na zachodnim brzegu Dokos w 1923 roku[2].

Dane techniczne edytuj

  • Wysokość wieży: 9 m[2]
  • Charakterystyka światła: przerywane, co 12 sekund światło czerwone i białe[2]
  • Zasięg nominalny światła białego: 9,7 km[2]
  • Zasięg nominalny światła czerwonego: 6,5 km[2]
  • Zmieniacz dwupozycyjny z dwoma żarówkami zasilany jest energią z czterech paneli słonecznych[2]

Archeologia podmorska edytuj

W 1975 roku u zachodnich wybrzeży Dokos Peter Throckmorton (1929–1990) odkrył na dnie morza pozostałości cargo antycznego statku[2][6][7]. Podwodne badania archeologiczne znaleziska były prowadzone przez Grecki Instytut Archeologii Podwodnej (gr. Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών) w latach 1989–92 pod kierownictwem Jeorjosa Papatanasopulosa[8][3].

Pozostałości cargo statku znajdują się na głębokości od 8 do 26 metrów[6] a ich wiek szacowany jest na ok. 2200 rok p.n.e.[2] Statek przewoził różnorodne naczynia ceramiczne, najprawdopodobniej z warsztatów w Argolidzie z przeznaczeniem dla mieszkańców okolicznych wysp[3]. Znalezisko obejmuje ponad 500 rozmaitych naczyń[3], m.in. dzbanów, amfor, mis, kubków czy naczyń typu askos[6].

Jest to najstarszy znany „wrak” statku na Morzu Egejskim[2], a według Greckiego Instytutu Archeologii Podwodnej najstarszy znany „wrak” statku na świecie[3]. Ponieważ do dziś nie odnaleziono żadnego drewna, występują wątpliwości czy znalezisko można w ogóle określać mianem wraku[6].

Przypisy edytuj

  1. a b ELSTAT: Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός. [dostęp 2015-09-05]. (gr.).
  2. a b c d e f g h i j k l Elinor De Wire, Dolores Reyes-Pergioudakis: The Lighthouses of Greece. Pineapple Press Inc, 2010, s. 76. ISBN 978-1-56164-452-0. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k l Hellenic Institute of Marine Archaeology: Dokos, The oldest shipwreck in the World, 2200 BC. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  4. Dana Facaros, Michael Pauls: The Greek Islands. New Holland Publishers, 2007, s. 117. ISBN 978-1-86011-325-3. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  5. Florin Curta: The Edinburgh History of the Greeks, C. 500 to 1050: The Early Middle Ages. Edinburgh University Press, 2011, s. 97-98. ISBN 978-0-7486-3809-3. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  6. a b c d Shelley Wachsmann: Seagoing Ships and Seamanship in the Bronze Age Levant. Texas A&M University Press, 2008, s. 205. ISBN 978-1-60344-080-6. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  7. Glenn Fowler. Peter Throckmorton, Archeologist Of Ancient Shipwrecks, Dies at 61. „The New York Times”, 1990-06-11. (ang.). 
  8. Hellenic Institute of Marine Archaeology: H.I.M.A. Hellenic Institute of Marine Archaeology. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).