Dornier Do X
Dornier Do X – samolot pasażerski o konstrukcji łodzi latającej, wyprodukowany na przełomie lat 20. i 30. XX wieku przez niemieckie przedsiębiorstwo Dornier w trzech egzemplarzach.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot pasażerski o konstrukcji łodzi latającej |
| Załoga |
5 pilotów i osoby funkcyjne |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Lata produkcji |
1928–1931 |
| Liczba egz. |
3 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
12 dwunastocylindrowych silników widlastych Curtiss Conqueror |
| Moc |
12 * 649 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
48 m |
| Długość |
40,10 m |
| Wysokość |
10,25 m |
| Powierzchnia nośna |
450 m² |
| Masa | |
| Własna |
28 250 kg |
| Startowa |
56 000 kg |
| Zapas paliwa |
16 000 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
211 km/h |
| Prędkość przelotowa |
175 km/h |
| Pułap |
3200 m |
| Zasięg |
1700 km |
| Długotrwałość lotu |
12 h |
| Dane operacyjne | |
| Liczba miejsc | |
| 66, maks. 100 | |
| Użytkownicy | |
 Rzesza Niemiecka /  III Rzesza  Włochy
| |
| Rzuty | |
| |
.jpg)
Historia edytuj
Prace nad samolotem rozpoczęły się pod koniec 1925 r., zaś pierwszy egzemplarz ukończono w czerwcu 1929 r. Był to podówczas największy i najcięższy samolot świata. Jego budowę sfinansowało niemieckie ministerstwo transportu, zaś prace konstrukcyjne prowadzono w specjalnie przygotowanym ośrodku w szwajcarskiej miejscowości Altenrhein nad Jeziorem Bodeńskim. Przeniesienie produkcji samolotu do Szwajcarii wynikało z chęci obejścia narzuconych Niemcom przez traktat wersalski ograniczeń odnośnie do osiągów konstrukcji lotniczych po I wojnie światowej.
Pierwszy lot odbył się 12 lipca 1929 roku[1] z załogą złożoną z 14 osób. 21 października 1929 roku wykonany został lot ze 169 osobami na pokładzie w tym ze 150 pasażerami[2]. Na początku 1930 roku Dornier planował produkcję i sprzedaż tego największego wówczas samolotu pasażerskiego do Stanów Zjednoczonych Ameryki. W tym celu została zaplanowana trasa promocyjna. Pod dowództwem Friedricha Christiansena Do X odbył trwającą od 3 listopada 1930 roku do 24 maja 1932 roku podróż poprzez Holandię, Wielką Brytanię, Francję, Hiszpanię i Portugalię, gdzie z powodu awarii podróż została wstrzymana na ponad 6 tygodni, Zielony Przylądek, Brazylię do USA. Do Nowego Jorku dotarł 27 sierpnia 1931 roku. Z powodów technicznych pobyt w Nowym Jorku trwał 9 miesięcy. Powrotna droga przebiegała przez Nową Fundlandię, Azory do Müggelsee w Berlinie, gdzie Christansen wraz z załogą przybyli 24 maja 1932 roku.
Od 6 do 13 lipca 1932 r. Do X przebywał w nieczynnym już wówczas porcie wodno-lotniczym w Górkach Wschodnich pod Gdańskiem. Łódź latająca została wówczas udostępniona do zwiedzania, a 12 lipca 1932 odbyła lot okrężny nad Sopotem[3].
Użytkowanie gotowego Do X z wielu przyczyn było dość kłopotliwe, m.in. z różnorakich powodów odnoszących się do kwestii bezpieczeństwa (liczne awarie i kłopoty techniczne), jak również niskiej opłacalności lotów tego samolotu.
W służbie niemieckiej pozostawał jeden egzemplarz Do X, natomiast dwa samoloty zbudowane zostały dla odbiorców włoskich.
Przewidywano, iż następcą Do X zostanie Do 20, jednak ostatecznie projektu tego nigdy nie zrealizowano.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
- The Dornier Do. X First Authentic Data and Particulars, Flight, February 21, 1930