Drzonków

wieś w województwie lubuskim

Drzonków (do 1945 niem. Drentkau)[2] – od 1 stycznia 2015 część miasta i osiedle administracyjne Zielonej Góry, położona na południowym zboczu Wału Zielonogórskiego. Do 31 grudnia 2014 r. samodzielna wieś w gminie Zielona Góra.

Drzonków
Osiedle Zielonej Góry
Ilustracja
Zabudowa Drzonkowa
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Miasto

Zielona Góra

Dzielnica

Nowe Miasto

SIMC

0917336

Populacja (2014)
• liczba ludności


1582[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-004

Tablice rejestracyjne

FZ

Położenie na mapie Zielonej Góry
Mapa konturowa Zielonej Góry, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Drzonków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Drzonków”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Drzonków”
Ziemia51°53′33″N 15°34′02″E/51,892500 15,567222
Strona internetowa

Historia edytuj

Nazwa pochodzi od staropolskiego słowa drzeń oznaczającego drewno. Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1305 pod nazwą Dronkow[2]. Następna wzmianka, która pochodziła z 1376 roku, odnosiła się do drzonkowskiego kościoła i właścicielem wsi był w tym czasie ród von Kittlitz[2]. Później część Drzonkowa zakupili Rothenburgowie i do 1611 obydwa rody utrzymywały swoje własności. Od Kittlitzów majątek kupił Hans von Kalkreuth, a po niedługim czasie odsprzedał go rodzinie von Knobelsdorff. Drzonków od 1688 roku dzielił się na dwie części, a od 1722 roku na trzy, co było spowodowane podziałem spadku[2]. Wspomniano wówczas jako właścicieli dóbr: Christiana Ernesta von Rothenburga, Sigmunda von Knobelsdorffa i Ottona Sigfrieda von Unruha. Baron Gottlieb von Cersdorf w 1743 scalił dwie części, a trzecia pozostawała we władaniu Gustava Christiana von Prittwitza und Gaffrona[2]. Cześć majątków została w drugiej połowie XVIII stulecia połączona przez hrabiego Ludwiga von Schlabrendorfa, który w 1782 roku sprzedał je hrabinie Friederike von Cosel[3][2]. Majątek został w 1785 przejęty przez jej syna, a w 1789 przedstawiciela rodziny von Johnston. W tej partii wsi znajdowały się w tym czasie m.in. 2 folwarki i 5 młynów wodnych na strumieniu Krzyżna, a w 102 gospodarstwach mieszkało 546 osób[2]. Należąca w 1743 do Gustava von Prittwitza część wsi była już w 1761 własnością barona Gelsdorfa, a od 1768 przedstawicielki rodu von Knobelsdorff. Znajdował się tutaj około 1790 folwark, a także 13 gospodarstw, w których mieszkało 68 osób[2].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. W 1984 liczba mieszkańców Drzonkowa, wówczas wsi, wynosiła około 530 mieszkańców[4].

Na terenie Drzonkowa funkcjonuje Zespół Edukacyjny nr 4 oraz parafia pw. Matki Bożej Ostrobramskiej.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:

  • dwór nr 32 a, z XVIII wieku/XIX wieku w znajdującym się w centrum wsi zespole dworsko-folwarcznym z XVIII/XIX wieku. Przetrwał on do czasów współczesnych[6]. W południowej pierzei podwórza stoi dwór, przy którym wznoszą się też budynki gospodarcze, a w pobliżu niego zachował się też ogród i sad[6]. Prawdopodobnie dla dzierżawcy majątku zbudowano na przełomie XVIII i XIX wieku klasycystyczny dwór, którym jest murowany i podpiwniczony budynek wzniesiony na planie prostokąta. Nakryty jest dachem mansardowym. Ryzalit z wejściem głównym zwieńczonym trójkątnym tympanonem znajduje się w centralnym punkcie elewacji frontowej, a wystrój elewacji jest skromny[6]. Opaskami okiennymi została ozdobiona jedynie fasada. Obecnie wygląd dworu odbiega od pierwotnego, gdyż po II wojnie światowej, w związku z przeznaczeniem na mieszkania, poddano go pracom remontowym. Wtedy to przekształcono wnętrza i zmieniono wygląd zewnętrzny budynku, m.in. likwidując okna dachowe[6].
  • dom nr 56, z XIX wieku

inne zabytki:

  • we wsi znajdował się kościół pw. św. Mikołaja. Wymieniony po raz pierwszy w dokumencie z 14 stycznia 1376 r., przeszedł w 1525 w ręce luteran, aby po piętnastu latach wrócić w posiadanie katolików. Jednakże miejscowa diaspora nie była w stanie utrzymać budynku, co doprowadziło do jego stopniowej dewastacji. Kościół rozebrano ostatecznie w 1818 roku, a XVIII-wieczną dzwonnicę przeniesiono do skansenu w Ochli.

W ewidencji konserwatorskiej znajdują się ponadto dawna remiza strażacka (obecnie świetlica) i stacja transformatorowa z 1927 roku.

Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji edytuj

 
Basen olimpijski

Na terenie Drzonkowa znajduje się Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji (WOSiR), który cieszy się popularnością wśród profesjonalnych polskich i zagranicznych sportowców, w szczególności pięcioboistów nowoczesnych. Do Wojewódzkiego Ośrodka Sportu i Rekreacji należy basen olimpijski oraz drugi basen kryty, wykorzystywany do nauki pływania przez cały rok. Z basenów tych korzysta Zespół Szkół Mistrzostwa Sportowego w Zielonej Górze.

Przypisy edytuj

  1. Czesław Osękowski. Demograficzne i migracyjne uwarunkowania rozwoju oświaty w Zielonej Górze po połączeniu Miasta Zielona Góra z Gminą Zielona Góra. „Studia Zachodnie”. 18, s. 295, 2016. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski. [dostęp 2020-05-07]. [zarchiwizowane z adresu 2020-05-07]. 
  2. a b c d e f g h Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 32.
  3. Wdowa po Fryderyku Auguście von Cosel, który był naturalnym synem króla polskiego Augusta II Mocnego.
  4. Encyklopedia Powszechna PWN. T. 5. Suplement. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 94.
  5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 113. [dostęp 2013-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
  6. a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 33.

Bibliografia edytuj

  • Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 32–33. ISBN 978-83-919914-8-0.

Linki zewnętrzne edytuj