Dyptyk św. Jana Chrzciciela i św. Weroniki
Dyptyk św. Jana Chrzciciela i św. Weroniki (Dyptyk Bernarda Bemba[a]) – dyptyk niderlandzkiego malarza niemieckiego pochodzenia Hansa Memlinga. Dyptyk jest rozdzielony: skrzydło ze św. Janem Chrzcicielem znajduje się w Starej Pinakotece w Monachium, a część z postacią św. Weroniką w National Gallery of Art w Waszyngtonie[1].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1480–1483 |
| Medium |
olej na desce |
| Wymiary |
31,2 × 24,4 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Opis dyptyku edytuj
Identyfikacja ukazanych świętych nie stanowi problemu. Memling zgodnie z ikonografią chrześcijańską ukazuje Jan Chrzciciela w towarzystwie baranka i w charakterystycznej dla niego szacie; Weronika trzyma chustę z podobizną Jezusa Chrzciciela. Na odwrocie panelu z Janem Chrzcicielem znajduje się, wykonane techniką grisaille, czaszka z inskrypcją MORIERIS (umrzesz); na prawym panelu natomiast kielich z wężem, symbolizujący truciznę jaką musiał wypić Jan.
Historia i interpretacja edytuj
Dyptyk znajdował się w posiadaniu Bernarda Bemba, włoskiego humanisty, tego samego którego Memling przedstawił na portrecie Portret mężczyzny z monetą[b]. W jaki sposób dyptyk znalazł się w posiadaniu Bemba nie jest jasne. Być może został on zamówiony przez niego w 1474 roku, gdy Włoch przebywał w Brugii jako poseł wenecki; mógł być również zakupiony od brugijskiego kupca i patrycjusza, jak podejrzewa Wolfgang Kermer w swojej pracy z 1967 roku[2], od Jana Floreinsa, członka bractwa szpitalnego. Na jego zlecenie artysta wykonał tryptyk znany jako Tryptyk Floreins. Memling często wykorzystywał kompozycje wcześniejszych swoich prac w nowych zamówieniach. Tak było w przypadku Pokłonu Trzech Króli z Tryptyku rodziny Donne i Pokłonu Trzech Króli z Tryptyku Pokłonu Trzech króli z Prado. Podobna repetycja kompozycji i schematu występuje w Dyptyku św. Jana Chrzciciela i św. Weroniki wzorowanego na wizerunkach świętych znajdujących się na odwrocie Tryptyku Jana Florensis.
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Obraz w National Gallery of Art.
- ↑ W. Kermer, Studien zum Diptychon on dersakralen Malerei von den Anfängen bis zur Mitte des sechzehnten Jahrhunderts, Uniwersität Tübingen, Düsseldorf 1967, t I, s 184-187 za: Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500. Niderlandzkie malarstwo tablicowe Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.
Bibliografia edytuj
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500. Niderlandzkie malarstwo tablicowe Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.