Eben Alexander (ur. w grudniu 1953 w Charlotte) – amerykański neurochirurg.

Eben Alexander
Data i miejsce urodzenia

grudzień 1953
Charlotte

Zawód, zajęcie

neurochirurg, pisarz

Edukacja

Uniwersytet Karoliny Północnej w Chapel Hill, Uniwersytet Duke’a

Strona internetowa

Życiorys edytuj

Edukacja edytuj

Alexander ukończył w 1972 ekskluzywną szkołę średnią Phillips Exeter Academy. Studiował na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill, na którym uzyskał bakalaureat w 1975. Tytuł doktora nauk medycznych uzyskał na Uniwersytecie Duke’a w 1980. Był stażystą chirurgii ogólnej i neurochirurgii w Medycznym Centrum Uniwersytetu Duke’a. Staże i stypendia naukowe odbywał m.in. również w dwóch największych szpitalach uniwersyteckich Uniwersytetu Harvarda: Massachusetts General Hospital i Brigham and Women's Hospital. Posiada certyfikaty Amerykańskiej Komisji Neurochirurgicznej oraz American College of Surgeons.

Kariera edytuj

Alexander był wykładowcą w Medycznym Centrum Uniwersytetu Duke’a, Brigham and Women’s Hospital, Harvard Medical School, University of Massachusetts Medical School i University of Virginia Medical School. Pracował jako chirurg i neurochirurg w Brigham and Women’s Hospital, Boston Children's Hospital, Dana-Farber Cancer Institute, Massachusetts General Hospital, University of Massachusetts Medical Center i Lynchburg (Virginia) General Hospital Centra Health.

Alexander jest członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego oraz wielu innych organizacji zawodowych. Był członkiem redakcji kilku czasopism branżowych.

Pisarstwo edytuj

Alexander jest autorem autobiograficznej książki Dowód. Prawdziwa historia neurochirurga, który przekroczył granicę śmierci i odkrył niebo (2012), w której opisuje swoje doświadczenie eksterioryzacji i doświadczenie prawie śmierci, kiedy przebywał w śpiączce wywołanej zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych w 2008. Na podstawie doświadczeń Alexander postawił hipotezę o niezależności świadomości od mózgu. W październiku 2012 książka Alexandra znalazła się na okładce Newsweeka[1]. W maju 2012 Alexander przedstawił nieco bardziej techniczną stronę wydarzeń opisanych w książce w artykule My Experience in Coma w „AANS Neurosurgeon”, czasopiśmie branżowym Amerykańskiego Towarzystwa Neurochirurgów[2].

Książka Alexandra i jej kampania promocyjna zostały skrytykowane przez naukowców. Neurobiolog i filozof Sam Harris uznał jego relację za „alarmująco nienaukową” oraz zarzucił mu brak wystarczających dowodów na poparcie swojej tezy i „oparcie się na wielokrotnych zapewnieniach, że jego wizje nieba wystąpiły w czasie, kiedy jego kora mózgowa była »zamknięta«, »nieaktywna«, »całkowicie zamknięta«, »całkowicie niedostępna« i »oszołomiona całkowitą bezczynnością«. […] Dostarczone przez niego środki dowodowe na potrzeby tego twierdzenia są nie tylko niewystarczające – sugerują, że nie wie nic o istocie nauki o mózgu”[3]. „Nawet w przypadkach, gdy mózg jest zamknięty, jego działalność musi powrócić, jeśli osobnik ma przetrwać i opisać doświadczenie. W podobnych wypadkach nie ma ogólnie żadnego sposobu by ustalić, że doświadczenie prawie śmierci nastąpiło wówczas, kiedy mózg był nieaktywny”[4].

W odpowiedzi Eben Aleksander krytykuje Sama Harrisa, mówiąc iż nie tylko nie zapoznał się z treścią jego książki, ale nawet z historią jego choroby. Zarzuty Harrisa wynikają jedynie z jego uprzedzeń, bez znajomości faktów[5].

Neurolog i pisarz Oliver Sacks zgodził się z Harrisem, mówiąc, że „zaprzeczenie możliwości jakiegokolwiek naturalnego wyjaśnienia dla doświadczenia śmierci, jak to robi Alexander, jest więcej niż nienaukowe – jest antynaukowe. […] Najbardziej prawdopodobną hipotezą w przypadku dra Alexandra jest nie wystąpienie NDE w czasie śpiączki, ale w momencie wybudzania z niej, kiedy jego kora mózgowa wracała do pełnej czynności. Dziwne, że nie pozwala na to oczywiste i naturalne wyjaśnienie, lecz upiera się przy tym nadprzyrodzonym”[6]. Na brak dowodów przemawiających za hipotezą Alexandra również zwracali uwagę m.in. Peter Fenwick i Colin Blakemore[7].

W listopadzie 2012 Alexander odpowiedział na stawianą mu krytykę w drugim artykule w Newsweeku. Powołuje się w nim na brak aktywności w czasie śpiączki w jego mózgu szerokich połączeń neuronowych mogących wytwarzać świadomość. W swoim artykule Alexander podkreślił, powołując się na swoich lekarzy, że nie było możliwe, aby bakterie E.coli, które wywołały u niego zapalenie opon mózgowych, nie uszkodziły którejkolwiek z funkcji mózgu takiej jak wzrok, słuch, emocje, pamięć, język czy logika[8].

Zachorowałem na rzadko spotykaną odmianę zapalenia opon mózgowych. Prawdopodobieństwo zachorowania na tę właśnie postać wynosi 1:10. Tylko 2 proc. chorych przeżyje. Jednak prawie nikt nie wychodzi z tej choroby inaczej niż - jak to się mówi - w stanie warzywa pozbawionego kontaktu ze światem zewnętrznym. Byłem tak blisko śmierci, jak tylko można być. Dalej jest już tylko przyjazd koronera. Ale w tej samej chwili byłem też gdzie indziej ... Zgodnie ze współczesnym rozumieniem działania mózgu i umysłu jest absolutnie niemożliwe, bym w trakcie śpiączki mógł doświadczać choćby mglistej i ograniczonej świadomości. Tym bardziej, abym mógł odbyć tak niezwykle wręcz żywą, jaskrawą i całkowicie spójną odyseję. A tego właśnie doświadczyłem.[9]

Książka Ebena, opisująca wedle niego doznania poza ciałem, przez dwadzieścia tygodni utrzymywał się na szczycie listy bestsellerów The New York Times[10]. Została przetłumaczona na język polski i ukazała się w Polsce 21 marca 2013.

Twórczość edytuj

  • Dowód. Prawdziwa historia neurochirurga, który przekroczył granicę śmierci i odkrył niebo (Proof of Heaven: A Neurosurgeon’s Journey into the Afterlife, 2012) – tłum. Rafał Śmietana, Znak Literanova 2013, ISBN 978-83-240-2373-8.
  • Mapa nieba. Nauka, religia i zwykli ludzie udowadniają, że zaświaty naprawdę istnieją (The Map of Heaven. How Science, Religion, and Ordinary People Are Proving That the World Beyond Is Real, 2014) – tłum. Rafał Śmietana, Znak Literanova 2014, ISBN 978-83-240-2648-7.
  • Serce świadomości. Podróż neurochirurga w świat zjawisk niewyjaśnionych (Living in a Mindful Universe: A Neurosurgeon’s Journey into the Heart of Consciousness, 2017) – tłum. Rafał Śmietana, Znak Literanova 2019, ISBN 978-83-240-5616-3.

Przypisy edytuj

  1. Eben Alexander, “Heaven Is Real: A Doctor’s Experience With the Afterlife”, Newsweek, 8 października 2012, [dostęp 20 marca 2013].
  2. Eben Alexander „My Experience in Coma”, AANS Neurosurgeon, [dostęp 20 marca 2013].
  3. Sam Harris (12 Oct 2012), “This Must Be Heaven”, www.samharris.org, 12 października 2012 [dostęp 20 marca 2013].
  4. Sam Harris, „Science on the Brink of Death”, www.samharris.org, 11 listopada 2012, [dostęp 20 marca 2013].
  5. Dyskusja obu lekarzy“[1] dostęp 29 marca 2013.
  6. Oliver Sacks, “Seeing God in the Third Millennium” (ang.), The Atlantic Monthly 12 grudnia 2012, [dostęp 20 marca 2013].
  7. Zbigniew Mach (tłum.), Profesor, który powrócił z nieba: Doktor Eben Alexander przekonał się, że życie po życiu istnieje, Polska The Times 24 grudnia 2012, [dostęp 20 marca 2013].
  8. Eben Alexander, „The Science of Heaven: Can consciousness exist when the body fails? One neurosurgeon says he has seen it firsthand–and takes on critics who vehemently disagree.” (ang.), Newsweek, 18 listopada 2012, [dostęp 20 marca 2013].
  9. Profesor, który powrócił z nieba: Doktor Eben Alexander przekonał się, że życie po życiu istnieje. - Witryna internetowa Polska Times.[2] Dostęp na dzień 10 czerwca 2014.
  10. http://www.nytimes.com/best-sellers-books/2013-03-24/combined-print-and-e-book-nonfiction/list.html (ang.), The New York Times 17 marca 2012, [dostęp 20 marca 2013].

Linki zewnętrzne edytuj