Eduskunta

Eduskunta
Suomen eduskunta
Państwo	Finlandia
Rodzaj	jednoizbowy
Rok założenia	9 maja 1906
	Kierownictwo
Przewodniczący	Jussi Halla-aho (PS)
Wiceprzewodniczący
	Struktura
Liczba członków	200
Stowarzyszenia polityczne	Koalicja rządząca (109) Kok. (48); PS (46); RKP (10); KD (5); Opozycja (91) SDP (43); Kesk. (23); VIHR (13); VAS (11); Ruch Teraz (1);
Ordynacja	proporcjonalna
Ostatnie wybory	2 kwietnia 2023
	Siedziba
	Mannerheim str. 30, Helsinki
	Strona internetowa

Eduskunta (szw. Riksdagen) – jednoizbowy parlament w Finlandii, wybierany raz na cztery lata w wyborach powszechnych (system proporcjonalny, metoda D’Hondta).

Nazwa edytuj

Z uwagi na fakt, że w Finlandii językami urzędowymi są fiński oraz szwedzki, parlament tego państwa posiada dwie oficjalne nazwy w obu językach – eduskunta oraz riksdagen. Fińskie słowo „eduskunta” powstało jako neologizm w XIX wieku i oznacza w przybliżeniu „zgromadzenie reprezentantów”. Zgodnie z zasadami pisowni języka fińskiego, powinno być ono zapisywane małą literą^[1].

Historia edytuj

Jednoizbowy parlament Finlandii został ustanowiony w 1906 roku w wyniku reform politycznych w Wielkim Księstwie Finlandii, stanowiącym ówcześnie część Imperium Rosyjskiego. Zastąpił dotychczasowy sejm stanowy. Wprowadzono wówczas w pełni równe i powszechne prawo wyborcze. 1 czerwca 1906 czynne i bierne prawo wyborcze otrzymały kobiety (po raz pierwszy w Europie). Pierwsze wybory do parlamentu miały miejsce w 1907. Wybrano wówczas 19 kobiet. Pozycja parlamentu była jednak mocno ograniczona przez podległy jedynie wielkiemu księciu Senat. 15 listopada 1917 Eduskunta stosunkiem głosów 127:68 przyjęła uchwałę o przejęciu najwyższej władzy w kraju. 6 grudnia 1917 stosunkiem głosów 127:68 uchwaliła Deklarację niepodległości^[2].

Uprawnienia edytuj

Do podstawowych funkcji Eduskunty należą:

funkcja ustawodawcza – inicjatywa ustawodawcza, która przysługuje deputowanemu i Radzie Państwa, czyli rządowi
funkcja kontrolna – możliwość egzekwowania odpowiedzialności parlamentarnej i konstytucyjnej wobec rządu
funkcja kreacyjna – powoływanie ombudsmana i jego zastępcy, audytorów państwowych i ich zastępców, trzech audytorów parlamentarnych i ich zastępców, dziewięciu gubernatorów Banku Finlandii.

Eduskunta, przy współudziale prezydenta i sędziów Sądu Najwyższego, wybiera również premiera.

Zobacz też edytuj

przewodniczący Eduskunty

Przypisy edytuj

↑ Mistä tulee sana eduskunta?. Eduskunta. [dostęp 2023-10-22]. (fiń.).
↑ Jussila, Osmo; Hentila, Seppo; Nevakiki, Jukka: Historia polityczna Finlandii 1809-1999, Universitas, Kraków 2001

Bibliografia edytuj

Ryszard M. Małajny (red.): Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym. Warszawa: C.H. Beck, 2013, s. 377-378. ISBN 978-83-255-5261-1.

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Mistä tulee sana eduskunta?. Eduskunta. [dostęp 2023-10-22]. (fiń.).

[2] Jussila, Osmo; Hentila, Seppo; Nevakiki, Jukka: Historia polityczna Finlandii 1809-1999, Universitas, Kraków 2001

[1]

[2]