Edward Wittig
Edward Wittig (ur. 22 września 1879 w Warszawie, zm. 3 marca 1941 tamże) – polski rzeźbiarz, członek grupy artystycznej „Rytm”, wolnomularz.
.jpg) Edward Wittig (1934) | |
| Data i miejsce urodzenia |
22 września 1879 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 marca 1941 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życie i twórczość edytuj
Wykształcenie zdobył w Wiedniu pod kierunkiem J. Tautenheima (1897–1900) oraz w École des Beaux-Arts w Paryżu, w pracowni M. Jouvray. W latach 1914–1920 był profesorem Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie oraz Politechniki Warszawskiej.
We wczesnym okresie swojej twórczości tworzył rzeźby symboliczne – wykazujące pewne wpływy Augusta Rodina, widoczne we wrażliwym modelunku powierzchni bryły, z czasem jednak zdecydował się na klarowny układ kompozycji oparty na mocnych kontrastach jasno rozgraniczonych brył.
Od 1910 artysta począł się już programowo skłaniać ku tak zwanemu nowemu klasycyzmowi, ogólnoeuropejskiej tendencji stanowiącej reakcję na rodinizm w rzeźbie. Swe artystyczne credo zawarł w Odczycie o rzeźbie z 1915 – piętnował tam szerzące się w polskiej sztuce naśladownictwa Rodina i wzywał do nawiązania do tradycji. Jego monumentalny styl cieszył się w dwudziestoleciu międzywojennym wielkim uznaniem. W dziełach Wittiga upatrywano „złotego środka” pomiędzy tradycją akademicką a nowatorskimi, dążącymi do syntezy prądami artystycznymi.
Był projektantem pierwszej wprowadzonej do powszechnego obiegu monety pięciozłotowej II Rzeczypospolitej, bitej w latach 1928–1932[1][2].
Został pochowany na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera 64-3-11)[3].
Ważniejsze prace edytuj
- Rzeźba Ewa w parku Ujazdowskim (1911)
- Grupa rzeźbiarska „Walka” (1916)
- Pomnik Lotnika w Warszawie (na placu Unii Lubelskiej, 1932, odtworzony w 1967 u zbiegu ulic Żwirki i Wigury, Wawelskiej i Raszyńskiej)
- Nagrobek Jana Wojsznar-Opielińskiego na cmentarzu Powązkowskim (1926, kw. 195)[4] (prototyp pomnika Peowiaka, z wykorzystaniem fragmentu „Walki”)
- Pomnik Peowiaka w Warszawie (1921, zniszczony 1940, zrekonstruowany w 1999)
- Pomnik Juliusza Słowackiego w Warszawie (1932, przeznaczony dla Lwowa, odsłonięty w 2001)
- Popiersie Gabriela Narutowicza w Warszawie (powiększona kopia rzeźby z roku 1923, odsłonięta w 2002)
- Pomnik Leopolda Lisa-Kuli w Rzeszowie (odsłonięty w 1932 roku, zniszczony przez Niemców, przywrócony w 1992)[5][6]
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)[7]
- Złoty Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[8]
Upamiętnienie edytuj
Od 5 stycznia 1981 ulica w Warszawie na terenie obecnej dzielnicy Białołęka nosi nazwę ulicy Edwarda Wittiga[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 159, ISBN 83-87355-37-2.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919–1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 12, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WITTIG, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22].
- ↑ W - Nagrobek Jana Wojsznar-Opielińskiego (kw. 195) - Galeria Cmentarza Powązkowskiego w Warszawie [online], sowa.website.pl [dostęp 2017-11-23].
- ↑ Pomnik pułkownika Leopolda Lisa-Kuli autorstwa artysty rzeźbiarza Edwarda Wittiga przeznaczony dla Rzeszowa.. biogramy.pl [dostęp 2019.03-04]
- ↑ Pomnik płk. Leopolda Lisa-Kuli. fotopolska.eu [dostęp 2019-03-04]
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 707 „za zasługi na polu twórczości artystycznej w dziedzinie rzeźbiarstwa”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 460 „za wybitne zasługi dla polskiej sztuki w ogóle”.
- ↑ Uchwała nr 20 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 5 stycznia 1981 r. w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 26 maja 1981 r., nr 6, poz. 27, s. 2.
Bibliografia edytuj
- Szczęsny Rutkowski, Edward Wittig, Warszawa 1925.
- Władysław Kozicki, Edward Wittig. Rozwój twórczości, Warszawa 1932.
- Konrad Winkler, Twórczość Edwarda Wittiga na tle współczesnych zagadnień w rzeźbie europejskiej, „Droga. Miesięcznik poświęcony sprawie życia polskiego” 12 (1933) 4, s. 362–376.
Linki zewnętrzne edytuj
- Biogram na portalu culture.pl
- Artykuł na stronie polskiemuzy.pl. polskiemuzy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
- Dzieła Edwarda Wittiga w serwisie Wolne Lektury
- Fotografie rzeźb i książki o Edwardzie Wittigu w bibliotece Polona