Egipskie hieroglify dwuliterowe

Egipskie hieroglify dwuliterowe – pojedyncze hieroglify reprezentujące swoją wartością fonetyczną pary spółgłosek (dwie spółgłoski). Jest to największa grupa fonemów wśród najczęściej używanych hieroglifów. Ich łączna suma nie przekracza 100 hieroglifów.

Należy zauważyć, że znaki hieroglificzne dwuliterowe (podobnie jak trzyliterowe) występują w tekstach zazwyczaj w otoczeniu innych hieroglifów jednoliterowych, które oddają część – a czasem nawet całość – wartości fonetycznej znaku dwuspółgłoskowego. Zjawisko to nazywane jest uzupełnieniem fonetycznym. Zazwyczaj, do danego znaku hieroglificznego dwuliterowego dodawany jest tylko jeden hieroglif jednoliterowy. Ten dodawany „jednoliterowiec” odpowiada swą wartością ostatniej spółgłosce uzupełnianego fonemu (powtórzenie)[1].

Przykład uzupełnienia fonetycznego edytuj

Zapis czasownika pozostawać/trwać (translit.: mn) wygląda tak:

mn
n
 .

Otóż:

Zawsze tak
mn
n

mn
=
mn

mn
+
n

n
hieroglif mn to znak dwuspółgłoskowy (dwuliterowy) + powtórzenie ostatniej spółgłoski n (znak jednoliterowy)
Nigdy nie
m&n

mn
=
m

m
+
n

n
m (znak jednoliterowy) + n (znak jednoliterowy)

UWAGA:
Często się zdarza, że niektóre hieroglify nie posiadają wartości fonetycznych (zwłaszcza te z grupy "określników i ideogramów") - w transliteracji lub zapisach fonetycznych takie wartości im się przypisuje. W poniższych tabelach "przypisane" wartości fonetyczne opisane są w nawiasach klamrowych: { }.

Tabela hieroglifów dwuliterowych edytuj

Tabela hieroglifów dwuliterowych w kolejności abdżadowej

Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
A (duże)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  A 3 ee lub e  
AA
G2
lub
AA
33 ee dwa egipskie sępy
lub
kombinacja hieroglifów:
A+A

(egipski sęp + egipski sęp)
fon.: 33, np.
mA
ir
AA
(war.
U3AA
) - m33 - patrzeć (widzieć)
Ai
T12
lub
Ai
lub
Ar
lub
rwd
lub
rwD
3i
lub
3r
lub
rwd
lub
rwḏ
ei
lub
er
lub
rud (rłd)
lub
rudż (rłdż)
cięciwa

1. fon. det.: 3i lub 3r, np.:

   a)
mAAir
Ai
wr
- m3ir - nędzny (nieszczęśliwy)
   b)
dAir
Ai
A24
- d3i(r) lub skr.
AiA24
- d3r - pokonać (pobić)
2. fon. lub fon. det.: rwd lub rwḏ, np.
rwd
t
rwd
O39
- rwdt lub
rwDt
O39
- rwḏt - piaskowiec
3. ideo. lub det.: struna, cięciwa, np.
rwd
rwd
- rwd lub
rwDrwD
(skr.
rwD
) - rwḏ - struna, cięciwa
Aw
F40
lub
Aw
3w
lub
fw
eu ()
lub
fu (fł)
kręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym po obu stronach 1. fon. det.: 3w, np.
AwG43
X1
S
Z2
- 3wt - dary
2. (sporadycznie) fon.: fw, np.
Hf
Aw
I15
- ḥfw - wąż
3. ideo.: rozciągać (wydłużać), np.
Aww
- 3w - rozciągać
E26
E26 3b
lub
3bw(?)
eb
lub
ebu (ebł)(?)
słoń 1. półfon.: 3b lub 3bw(?), np.
E26wxAst
niwt
- 3bw - Elefantyna
2. det.: słoń, np.
AbbwE26
- 3bw - słoń
Ab
U23
lub
Ab
3b
lub
mr
eb
lub
mr
dłuto (?)

1. fon.: 3b:

   a)
AbbwAa2
Z1
N25
- 3bw - Elefantyna
   b)
AbbDw
niwt
- 3bḏw - Abydos
   c)
Abbw
- 3bw - słoń, kość słoniowa
2. fon.: mr, np.
Abm
D21
O24
- mr - piramida
iAb
R15
lub
iAb
3b
lub
{ i3b }
eb
lub
{ ieb }
włócznia przystrojona jak sztandar 1. (od okresu Nowego Państwa) fon.: 3b, np.
iAbbDwwniwt
- 3bḏw - Abydos
   * ten hieroglif (
iAb
) "uzyskał" wartość fonetyczną z powodu pomieszania z hieroglifem
Ab

2. ideo.: lewa ręka lub strona, wschód i słowa pochodne, np.
iAbbt
xAst
(war.
) - i3bt - wschód
   * do tego należy zaliczyć także:
iAbby
a
- i3by - lub war.
iAb
(war.
iAb
) - i3bi - lewa ręka
W7
W7 3b
lub
m3ṯ
eb
lub
mecz (metcz)
granitowa misa 1. fon. det.: 3b, np.
Abbt
W8
A1 B1
Z2
(war.
Abbt
W8
) - 3bt - rodzina
2. fon. det.: m3ṯ, np.
mA
T
W7
- m3ṯ - ogłaszać (głosić)

3. det.: czerwony granit, np.:

   a)
U2
t
W7
- m3t - lub war.
U2
T
W7
- m3ṯ - czerwony granit
   b)
AbwW7
xAst
(war.
W8
niwt
) - 3bw - Elefantyna (ponieważ, na tej wyspie znajdował się kamieniołom, gdzie wydobywano czerwony granit)
W8
W8 zniekształcona granitowa misa
Ax
G25
lub
Ax
3ḫ ech Ibis czubaty 1. półfon.: 3ḫ, np.
Axx
- 3ḫ - być chwalebnym (być sławnym), dobroczynny
2. półideo. lub ideo.: duch lub duch (natury), np.
AxZ1
(war.
Ax
) - 3ḫ - duch
M15
M15 3ḫ
lub
w3ḫ
ech
lub
uech (łech)
kępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu

1. fon.: 3ḫ, np.:

   a)
AxM15
- 3ḫ - pasek papirusu (dokładniej: cienki pasek wycięty z łodygi papirusu, służący do sklejania w arkusz papirusu)
   b)
M15bitt
niwt
(war.
bit
t
AxM15niwt
- 3ḫ-bit - Chemmis[a] (miejsce w Delcie)
2. fon. det.: w3ḫ, np.
wAAxM15pr
- w3ḫ lub w3ḫy - Przedsionek [Pory] Wylewu (nazwa budynku)

3. det.: pipirus lub tereny podmokłe, np.:

   a)
DiitM15
- ḏyt - bagno papirusowe
   b)
wdHM15
- wdḥ - bagna (bagna Delty)

4. det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:

   a) (idiom)
tA
mH
HwM15niwt
- T3-mḥw - Delta (w sensie: Dolny Egipt)
   b)
M15 N
z
- mḥ-s - Korona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

5. zobacz też: kępa papirusu ()

st
Q1
lub
st
3s
lub
ws
lub
st
lub
ḥtm
3s
lub
ws
lub
st
lub
htm
siedzenie 1. fon.: 3s, np.
stt&I12
(war.
Astt
B1
) - 3st - Izyda
2. fon.: ws, np.
stirA40
- Wsir - Ozyrys
3. fon.: st, np.
mAstt
D56
- m3st - kolano
4. fon.: ḥtm, np.
Hstgbwr
(war.
Htmmgbwr
) - ḥtm - zginąć (przepaść)
5. ideo.: siedzenie, miejsce, np.
stt
pr
(war.
sstt
) - st - siedzenie, miejsce

(Średnie Państwo)
F51C[b] 3s
lub
ws
es
lub
us (łs)
kawałek mięsa
(kawałek ciała)
1. ten hieroglif (), był odwróconą formą hieroglifu -
F51
- i tylko ten "odwócony" wariant posiadał swoją wartość fonetyczną

2. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif () – prawdopodobnie – był używany w Tekstach Sarkofagów jako celowe "okaleczenie", aby konkretny zapis nie posiadał w sobie lub miał ograniczoną "boską moc sprawczą" - dlatego należy go traktować raczej z dużą dozą ostrośności jako osobny hieroglif

3. w okresie Nowego Państwa ten "odwrócony" hieroglif () uległ zamianie w określnik dla bogiń i bóstw płci żeńskiej –
H8
jajko

4. fon.: 3s, np. - 3st - Izyda
5. fon.: ws, np. - Wsir - Ozyrys
6. det.: kończyna, ciało
7. det.: części ciała
8. det.: mięso
9. det.: członki (ciała), ciało
10. det: pochwa
11. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - kawałek mięsa (kawałek ciała) (det.)
12. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - jajko (det.)

F3
F3 3t et głowa hipopotama 1. w okresie późniejszym, ten hieroglif (
F3
) został zastąpiony przez inny hieroglif -
F9

2. fon.: 3t, np.
F3t
ra
(war.
At
Z1
ra
) - 3t - chwila (moment), atak (napaść, natarcie)
3. półideo.: siła uderzeniowa, np.
At
F3
- 3t - siła uderzeniowa

3. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - głowa leoparda (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
i
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  i i i  
E9
E9 i
lub
iw
i
lub
iu ()
nowonarodzone cielę
lub
bawolec
1. (w zgrupowaniu)
E9w
oba hieroglify czytane są jako fon.: i
2. fon.: iw, np.
E9
a
F44
- iwc - (o)dziedziczyć
ii
M18
lub
ii
ii ii kombinacja hieroglifów:
i+D54

(kwitnąca trzcina + kroczące nogi)
fon.: ii, np.
iiiD54
- ii - przychodzić i słowa pochodne
iw
N18
lub
iw
iw } iu () } piaszczysta połać ziemi więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - język z ziemi (det.)

E8
E8 ib ib dziecko
jako cielę, koźlę, itp.
1. w okresie Nowego Państwa pojawiła się nowa forma tego hieroglif (
E8
), jako dziecko skaczące - - wcześniej ta forma nie występowała
2. fon.: ib, np.
ibE8wpr
- ibw - uciekinier
3. det.: małe bydło (dzieci zwierząt), np.
HqAwtE8
- cwt - trzódka, kózki
E8A

(Nowe państwo)
E8A dziecko skaczące
jako cielę, koźlę, itp.
wp
F13
lub
wp
ip
lub
wp
ip
lub
up (łp)
rogi wołu

1. (tylko w dwóch przypadkach) fon.: ip:

   a)
wp
p
t
Z9
A2
- ipt - posłannictwo, misja oraz słowa pochodne
   b)
wp
p
t
Z4
Z9
D54
A1
(war.
ip
wp
wU33G7
) - ipwty - posłaniec
2. fon.: wp, np.
wp
p Z9
(war.
wp
wp
) - wpi - dzielić (podzielić)
3. ideo.: brew, początek, góra (wierzch czoła), np.
wp
t Z1
- wpt - brew, początek, góra
iAm
M1
lub
iAm
im
lub
i3m
lub
im3
im
lub
iem
lub
ime
drzewo 1. fon.: im lub i3m, np.
iAmmt
Y1
- i3mt - urokliwy, smaczny - w takim zestawieniu
iAmm
najlepsza transliteracja fon to i3m

2. det.: sykomora, drzewo:

   a) np.
n
h t
iAm
- nht - drzewo (l. p.)
   b) np.
n
h t
iAmiAmiAm
- nhwt - drzewa (l. mn.) - w liczbie mnogiej ten hieroglif często występuje w formie potrójnej -
iAmiAmiAm

3. ten hieroglif (
iAm
) użyty jako określnik może oznaczać coś zupełnie innego niż określnik drzewo - może oznaczać det.: fortunny, szczęśliwy (przymiotnik), np.
ma
r
iAm
- mcr - fortunny, szczęśliwy
Z11
Z11 im(?)
lub
wn
lub
imi
im(?)
lub
wn
lub
imi
dwie deski skrzyżowane i połączone 1. fon.: im(?), np.
Z11A1
- im(?) lub wn - jeść
2. fon.: wn, np.
Z11mA1
(war. (Stare Państwo)
Z11A1
lub
M42A1
lub
wn
n
mA1
) - wnm - jeść
3. fon.: imi, np.
Z11mD35
(war.
imD35
) - imi - nie być

4. (osoba) ideo.: być tym, który jest w... (osoba w centrum zainteresowania)
5. zobacz też: kwiatek (?) (wn)
6. zobacz też: zając pustynny (wn)

A27
A27 in in człowiek spieszący się z uniesionym jednym ramieniem 1. (przyimek) fon.: in, np.
i A27
n
- in - przez, w, za, po, do, przy, itp.
2. (prawdopodobnie) det.: wysłannik, osoba przynosząca wieści, np.
iiniD54D54D54
(war.
iiniA27Z3
(?)) - inw - posłańcy (l. mn.)
nw
W24
lub
nw
in
lub
nw
lub
ḳd
in
lub
nu ()
lub
qd (kd)
garnek (naczynie) 1. ten hieroglif (
nw
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (Średnie Państwo - sporadycznie + hieratyka) ten hieroglif (
nw
) był traktowany jako forma alternatywna i zastępował podobne hieroglify -
Hnqt
lub
W23

3. fon.: in, np.
nw
k
(war.
in
k
) - ink - ja (1-sza osoba l.p.)
4. fon.: nw, np.
O28nw
niwt
- Imnw - Teby (Heliopolis)
   * ostatecznie, fon.: nw - był też pisany jako
nwnwnw
, np.
mn
nw nw nw
- mnw - pomnik
5. (Średnie Państwo) fon.: ḳd - ponieważ ten hieroglif (
nw
) zastąpił w wielu słowach o rdzeniu ḳdi hieroglif -
N33C
: np.
qdd
nw
A35
(Stare Państwo - war.
Aa29O36d
N33C
) - ḳd - budować

6. ten hieroglif często używany jest jako uzupełnienie fonetyczne w dopełnieniu l. mn., z zachowaniem rodzaju gramatycznego:

   a) (l. p., r. m.)
sn
n
A1
- sn - brat
   b) (l. mn., r. m.)
sn
n
nwwA1
Z2
- snw - bracia (tutaj dopełnienie fonetyczne jest pomiędzy spółgłoskami n oraz w)
   c) (l. p., r. ż.)
sn
n
t
B1
- sn .t - siostra
   d) (l. mn., r. ż.)
sn
n
nwwt
B1
- snw .t - siostry
7. dodatkowy łącznik w zdaniu lub uzupełnienie fonetyczne w formie określnika:
nw
Z1
- nw lub nyw - od... (coś od czegoś, kogoś), np.
nw
mw
- m-ẖnw - w (dosł.: w środku, od środka) - lub (idiom)
nw
mw
- m-ẖnw lub mw ẖrnw - pod pokrywką (?)
8. (Średnie Państwo - z nieznanych powodów) ten hieroglif (
nw
), ale bez wartości fonetycznej towarzyszy hieroglifowi -
nD
:
   a)
nDnwA24
- nḏ - chronić (ochraniać)
   b)
nDnwA2
- nḏ - pytać, prosić
9. na początku słowa:
nw t
N1
- Nwt - Nut (dosł.: moc, bogini nieba)
10. na końcu słowa:
M22bnw
t
- Nḫbt - Nechbet
11. zobacz też:
nD
- (hieroglif nieokreślony) (nḏ)

12. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - rozmiarowy słój na olej, bez zawiązanych końców (b3s)
13. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - słój z uchwytami (det.)

ini
W25
lub
ini
in
lub
ini
in
lub
ini
kombinacja hieroglifów:
nw+D54

(garnek + kroczące nogi)

1. fon. lub fon. det.: in lub ini, np.:

   a)
ini&n mwtt
f
A40
- Inmwtf - Inmutef (?- bliżej nieokreślony bóg, którego funkcje są niepoznane - być może chodzi o Imhotepa)
   b)
ini&n
(war.
i ini
n
lub
iin
n
D54
) - przynieść (przenieść), sprowadzić

2. ideo. w słowach o rdzeniu in i oznaczających wszystko związane z czymś przyniesionym: ofiary (dary), produkty (towary), coś dającego się zważyć, zmierzyć i przenieść oraz słowa pochodne, np.:

   a)
ininw
Z2ss
(war.
inin
nw
w
N33A
) - inw - danina, dary
   b)
iniwDAt
- in wḏ3t - błysk w oku Re (dosł.: przynieść światło do oka boga Re)
in
K1
lub
in
in in ryba
(Tilapia)
1. fon.: in, np.
iin
n
t
xAst
- int - dolina
2. det.: ryba (Tilapia) lub paleta do kosmetyków (w kształcie ryby), np.
iin
n
XA
- in - Tilapia
ir
D4
lub
ir
ir ir oko 1. fon.: ir, np.
ir
t Z1
- irt - oko

2. ideo.: oko

3. det. widzieć, patrzeć, zobaczyć, itp., np.
S
p
ir
- šp - ślepy
iH
T24
lub
iH
iḥ
lub
c
ih
lub
eh
sieć rybacka

1. fon.: iḥ lub c, np.:

   a)
iHt
N21
- c - pole, gospodarstwo rolne
   b)
iHwt Z4
D40
- iḥwty lub cḥwty - najemny pracownik rolny
2. det.: sieć, np.
aHiHD40
- c, war.
iHiH
- iḥ - sieć (na zwierzęta)
iz
M40
lub
iz
is
lub
iz
is
lub
iz
wiązka trzcin związana fon.: is lub iz, np.
iizz
M2
- isi - rozjaśniać
Hn
M2
lub
Hn
is
lub
iz
lub
ḥn
is
lub
iz
lub
hn
zioło 1. ten hieroglif (
Hn
) używany był zamiennie z hieroglifem -
A1
- jako det.: mężczyzna, np.
z
Hn Z1
- s mężczyzna
2. fon. det.: is lub iz, np.
iY1VsZ4Hn
pr
- isy lub war.
iY1Vz
pr
- iz - grobowiec, komora
3. fon.: ḥn, np.
HHn
n
nwwW22
- ḥnw - naczynie
4. det.: roślina, kwiat, np.
iAw
r
HnHnHn
- i3rw - trzcina(ny) (l. mn.)
A19
A19 ik ik człowiek pochylony i opierający się o kij 1. (Stare Państwo - XII Dynastia) ten hieroglif (
A19
) był utożsamiany i zamiennie używany z hieroglifem -
A25

2. fon. lub fon. det.: ik, np.
ikA19
(war.
iiA19
) - iky - górnik, kamieniarz
3. ideo lub det.: stary, np.
iAwA19
(war.
A19
) - i3w lub
t
n
iA19
- tni - stary
4. ideo lub det.: wielki (ogromny), szef, np.
wr
r
A19
(war.
wr
r
A1
, war.
A19
) - wr - wielki, szef
5. det.: podpierać się (wspierać się), np.
twAAA19
- tw3 - podpierać się
6. det.: podpierać się (opierać się o coś), np.
r
h
n
A19
- rhn - opierać się o coś
mzH
I3
lub
mzH
it
lub
{ msḥ (mzḥ) }
it
lub
{ msh (mzh) }
krokodyl 1. (z nieznanych powodów) fon.: it, np.
mzH
mzH
G7
- it - niezależny (suweren)
2. ideo. i det.: krokodyl, np.
mz
H
mzH
- msḥ (mzḥ) lub
xntn
t Z2
mzH
- ḫnty - krokodyl
3. det.: chciwość (zachłanność), np.
z
k
n
mzH
- skn - pożądać
4. det.: agresja, np.
Ad
mzH
- 3d - agresywny, zły (gniewny)
it
U10
lub
it
{ it } { it } miarka do zboża z wysypującym się ziarnem poniżej ziaren
M33
więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - miarka do zboża z wysypującym się ziarnem poniżej ziaren (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
a (małe)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  a c lub ` e  
aA
O29
lub
aA
c3 ee kolumna drewniana 1. fon.: c3, np.
aA
a
AY1V
- c3 - wielkość, ogrom
2. ideo. i przedrostek: wielki i słów pochodnych, np.:
aA
pr
- pr c3 - Faraon (dosł.: Wielki Dom - takim przydomkiem określano faraonów i od tego określenia pochodzi jego grecka nazwa)
O29V
O29V
O31
O31 c3 ee drzwi
(przekrój, rzut z góry)
1. fon.: c3, np.
O31mt
B1
- c3mt - Azjatka (kobieta)
2. ideo. lub det.: drzwi, np.
aA
O31
(war.
O31
) - c3 - drzwi
3. det.: otwierać, np.
wn
n
O31
- wn lub
z
S
O31
D40
- sn - otwarte (drzwi)
S25
S25 cw eu (eł) część ubioru
(część garderoby)
(?) fon.: cw, np.
a
S25
(war.
S25w
,
S25wA2
, skr.
S25
) - cw - dragoman (tłumacz i przewodnik w krajach arabskich)
iab
W10
lub
iab
cb
lub
icb
lub
wsḫ
lub
sḫw
lub
ḥnt
eb
lub
ieb
lub
usch (łsch)
lub
schu (schł)
lub
hnt
kubek (filiżanka)
lub
czasami określany jako - koszyk
1. fon. lub fon. det.: cb, np.
mabiab
- m-cb - w towarzystwie
2. fon. lub fon. det.: icb, np.
ia
iab
b
- icb - jednoczyć (zjednoczyć)

3. fon. lub fon. det.: wsḫ:

   a)
iab t
pr
(war.
wsxt
) - wsḫt - przedsionek (hol)
   b)
wsx
iab
- wsḫ - być wolnych obyczajów
4. fon. lub fon. det.: sḫw, np.
sxwiab
Y1
- sḫw - szerokość
5. fon.: ḥnt, np.
iab
t
(war.
Hnw
t
B1
) - ḥnwt - kochanka

6. det.: kubek (filiżanka):

   a)
iabiab
- icb - kubek
   b)
a
a
biab
- ccb - kubek
   c)
wsx
iab
- wsḫ - kubek
   d)
Hn
t
iab
- ḥnt - kubek
   e)
a
iab
- c - kubek
7. w słowach zawierających fonem bi3 ten hieroglif (
iab
) był czasami zamieniany przez inny hieroglif -
id
, np.
bbH
iab
w
(war.
bbH
id
w
) - bi3 - rzadki skarb (niespotykany)
db
F16
lub
db
cb eb róg 1. fon.: cb, np.
mdbb
- m-cb - razem z...
2. ideo i det.: róg, np.
dbdb
(war.
db
Z1
) - db - róg
ab
D59
lub
ab
cb eb kombinacja hieroglifów:
a+b

(przedramię + stopa)
fon.: cb, np.
abdb
- cb - róg
D7
D7 cn en oko z pomalowaną dolną powieką 1. fon.: cn, np.
a
n
nwwD7
- cnw - Enu (lub Ainu), kamieniołom w starożytnym Egipcie (ob. Tura, obok Kairu)
2. det.: ozdoba, np.
mssD&t mwtD7
D12 D12 D12
- msdmt - cień do powiek
3. jest błędem! użycie tego hieroglifu jak określnika w słowie:
p
t
rnpD7
- ptr - piękny
D8
D8 cn en oko wpisane w
iw

(piaszczysta połać ziemi)
1. fon. det.: cn, np.
a
n
D8
- cn - piękny
2. det. w nazwie kamieniołomu
a
nw
D8
- cnw - Enu (lub Ainu), gdzie w okresie Starego Państwa pozyskiwano biały (lub cytrynowy) kamień (wapień) na okładziny piramid oraz do budowy grobowców bogatszych Egipcjan

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - piaszczysta połać ziemi (det.)

aH
O11
lub
aH
cḥ } { eh } pałac z blankami więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify – określniki i ideogramy - pałac z blankami (det.)

O12
O12 kombinacja hieroglifów:
O12+a

(pałac z blankami + przedramię)
aq
G35
lub
aq
c eq kormoran
(Phalacrocorax)
fon.: c, np.
aqq
D54
(war.
a
q
D54
) - c wchodzić
aD
V26
lub
aD
cd
lub
c
ed
lub
edż
igła sieciowa z nawleczonym sznurkiem 1. fon.: c, później cd, np.
V27
d
Y1V
- cd - nieudaczny i słowa pochodne
2. ideo.: szpulka, rolka, np.
aD
Z1
M3
(war.
a&D aD
M3
) - c lub
a
aD
d
M3
- cd - szpulka (rolka)
V27

(Stare Państwo)
V27
ad
K3
lub
ad
cd
lub
c
ed
lub
edż
ryba
(Cefal)
1. fon.: cd lub c, np.
ad
N36
- cḏ-mr lub war.
aD
d
mr
D40
N36
- cd-mr - nadzorca (prowincji) - ale prawdopodobnie chodzi tutaj o tytuł nadzorcy kanałów (osoby nadzorującej wszelkie prace związane z utrzymaniem całego systemu do nawadniania pól i dostarczania wody)
2. det.: ryba Bûri (pol. Cefal, arab. Bûri), np.
aD
d
Wad
Z1
- cdw - ryba Bûri
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
w
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  w lub W w u lub ł lub łu  
N31
N31 w3
lub
ḥr
lub
{ w3t }
ue (łe)
lub
hr
lub
{ uet (łet) }
droga obramowana krzewami 1. (Teksty Sarkofagów) ten hieroglif (
N31
) był używany jako skrót boga Horusa w miejsce hieroglifu -
G5
- Ḥr - Horus
2. fon. lub skr.: w3, np.
N31
r
- w3 r - popaść w (w sensie: popaść w zły stan zdrowia)
3. fon. lub skr.: ḥr, np.
iniN31
(war.
ini&n HHr
r
t
N31
G7
) - In-ḥrt - Inhert (wojowniczy bóg wojny, walki i polowania - dosł.: [Ta, która] sprowadził [to] odległe - to nie błąd! to jest bóg męski, ale pisany w rodzaju żeńskim)

4. ideo. lub det.: droga i słowa pochodne, np.:

   a)
wAAt
N31
(war.
N31
t Z1
) - w3t - droga
   b)
ma
T
n
qmApAN31
- mṯn - droga
   c)
Hr
r
t
N31
- ḥrt - droga
5. det.: wyprawa (podróż) i słowa pochodne, np.
a
r
N31
- c3 - wspinać się (w sensie: wchodzić na górkę)
6. det.: odległość (w sensie: odległy w czasie i przestrzeni), np.
HHn
n
t
y
V36N31
N31
- ḥnty - okres (w sensie: odległy czas)

7. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - sokół (det.)

wA
V4
lub
wA
w3 ue lasso fon.: w3, np.
wAAN31
- w3 - daleko
Z1
Z1 { wc } { ue (łe) } patyk (kreska) 1. ten hieroglif (
Z1
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (liczba) ideo. i det.: 1 (jeden), np.
Z1
(war.
wa
Z1
) - wc - 1 (jeden)
3. ideo.: 1-sza osoba liczby pojedynczej: np.
Z1
- i - ja

4. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify - określniki i ideogramy - patyk (kreska) (det.)

G45
G45 wc ue (łe) kombinacja hieroglifów:
w+a

(pisklę przepiórki + przedramię)
fon.: wc, np.
G45wD40
- wcw - żołnierz
wa
T21
lub
wa
{ wc } { ue (łe) } harpun jedno-haczykowaty (liczba) ideo. i det.:
wa
Z1
(war.
wawa
Z1
) – wc1 (jeden)
ww
G44
lub
ww
ww uu (łł) (łułu) dwa pisklęta przepiórki
lub
kombinacja hieroglifów:
w+w

(pisklę przepiórki + pisklę przepiórki)
fon.: ww, np.
pHwwN21
Z1
- pḥww - koniec
Z9
Z9 wp
lub
wr
lub
sḏ
lub
ḥsb
lub
ḫbs
lub
sw3
lub
šbn
up
lub
ur
lub
sdż
lub
hsb
lub
chbs
lub
sue (słe)
lub
szbn
dwa skrzyżowane patyki 1. ten hieroglif (
Z9
) jest jednym z nielicznych przypadków wśród znaków hieroglificznych, kiedy to po czasowym przeobrażeniu, a nawet "prawie" zapomnieniu, powrócił do pierwotnego kształtu i znaczenia (z jednym drobnym wyjątkiem)
2. (liczba) ułamek:
Z9
- ḥsb - ¼ (jedna czwarta)
3. fon. i półfon.: wp, np.
Z9
Y1
s
t
(war.
wp
p
Z9
Y1
st
Z2ss
) - wp st - określać (w sensie: wyliczania poszczególnych elementów)

4. (z nieznanych powodów) fon.: wr:

   a)
sZ9
r
imwA2
- sw(r)i - pić
   b)
xpr
r
Z9
r
N33
Z2ss
(war.
xpr
r
wr
r
N33
Z2ss
) - ḫpr-wr - lek (medykament)
5. fon. i półfon.: sd, np.
Z9
t
Q7
(war.
sD&t Q7
) - sdt - płomień
6. fon. i półfon.: ḫbs, np.
Z9
N21 Z2ss
(war.
xbswZ9
Z2ss
) - ḫbsw - ziemia uprawna
7. fon. i półfon.: sw3, np.
swAAZ9
N31
(war.
Z9
N31
lub
Z9
D54
) - sw3i - ominąć (przejść)
8. fon. i półfon.: šbn, np.
Z9
n
(war.
Sbn
Z9
) - šbn - mieszany, różnorodny
9. det.: przerwać, złamać (przełamać), zerwać, rozbić, np.
wp
p Z9
- wpi lub
p
z
S
Z9
- psš - podzielić

10. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (g3)

Z10

(Stare Państwo)
Z10
M42
M42 wn un kwiatek (?) 1. fon.: wn, np.
M42A2
(war.
wn
n
mA2
) - wnm - jeść
2. we wczesnym okresie tworzenia się pisma hieratycznego (okres Starego Państwa) - brak jednoznacznego rozróżnienia tego hieroglifu (
M42
) z podobnym
Z11
; po ukształtowaniu się w pełni pisma hieratycznego (okres Średniego Państwa) - oba znaki "wyewoluowały" jako osobne znaki pisma

3. zobacz też: dwie deski skrzyżowane i połączone (im(?))
4. zobacz też: zając pustynny (wn)

wn
E34
lub
wn
wn un zając pustynny 1. fon.: wn:
   a)
wnn
n
- wnn - być
   b)
wn
n
n
nfrf
r
A40
- Wnn-nfr - Ozyrys (jedno z imion Ozyrysa, dosł.: [Ten, który] jest piękny)

2. zobacz też: kwiatek (?) (wn)

wr
G36
lub
wr
wr ur jaskółka 1. ten hieroglif (
wr
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym wróbla -
nDs

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon jaskółki jest prosty, a wróbla zaokrąglony

2. fon.: wr, np.
wr
r
- wr - wielki
3. det.: jaskółka, np.
mn
n
t
wr
- mnt - jaskółka

4. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - wróbel (det.)

wx
R16
lub
wx
{ wḫ } { uch (łch) } papirusokształtna buława z piórami więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - papirusokształtna buława z piórami (det.)

wz
Q2
lub
wz
ws us (łs) siedzenie przenośne 1. fon.: ws, np.
wz
ir
(war.
ir
wz
) - Wsir - Ozyrys
2. (sporadycznie) ideo.: siedzenie, np.
wz
- st - siedzenie
wD

(Stare i Średnie Państwo)
V24
lub
wD
wd
lub
wḏ
ud (łd)
lub
udż (łdż)
kłębek sznurka
nadziany na patyk
1. (Średnie Państwo) ten hieroglif (
wD
) był zamieniany innym hieroglifem -
wAD

2. fon.: wḏ, później wd, np.
wDwY1V
(war.
wDwD
Y1
) - wḏ - dowodzić

3. zobacz też: łodyga papirusu (wḏ)

V25

(Nowe Państwo)
V25
wAD
M13
lub
wAD
wḏ
lub
w3ḏ
udż (łdż)
lub
uedż (łedż)
łodyga papirusu 1. (Średnie Państwo) ten hieroglif (
wAD
) używany był jako zamiennik innego hieroglifu -
wD

2. (Średnie Państwo) fon.: wḏ lub w3ḏ, np.
swADD
Y1
- swḏ lub sw3ḏ - war.
swDwD
Y1
- swḏ - przekazać wiedzę, przekazać potomności

3. fon.: w3ḏ, np.:

   a)
wADD
Y1
(war.
wADwAD
) - w3ḏ - zielonym być i słowa pochodne
   b)
wADiitI12
- W3ḏyt - Uadżet[c] (bogini VI nomu dolnoegipskiego)
4. ideo.: kolumna z papirusu (kolumna papirusowa), np.
wAD
- w3ḏ - kolumna z papirusu
5. ideo.: papirus, np.
wAwAD
- w3ḏ - papirus

6. zobacz też: kłębek sznurka nadziany na patyk (wḏ)
7. zobacz też: kombinacja hieroglifów: łodyga papirusu + kobra (wḏ)

M14
M14 wḏ
lub
w3ḏ
udż (łdż)
lub
uedż (łedż)
kombinacja hieroglifów:
wAD+D

(łodyga papirusu + kobra)
1. fon.: wḏ lub w3ḏ, np.
M14wr
r
S
- W3ḏ-wr - morze (dosł. wielkie zielone)

2. zobacz też: łodyga papirusu (wḏ)

O26
O26 { wḏ } { udż (łdż) } stela więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - stela (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
b
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  b b b  
bA
G29
lub
bA
b
lub
b3
b
lub
be
bocian siodlasty (żabiru) 1. fon.: b3, np.
bAk
A1
- b3k - służący
2. (w zgrupowaniu) lub , lub
bAb
czytane jest jako fon.: b

3. ideo.: - b3 - dusza (żyjąca po śmierci człowieka - Ba - w ptasiej formie)
4. zobacz też: naczynie gliniane, być może, używane jako lampka oliwna (b3)

5. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem
snTr
(det.)
W10A

(Stare Państwo)
W10A { b3 } { be } naczynie gliniane,
być może, używane jako lampka oliwna
1. po okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
W10A
) został wyparty przez inny hieroglif -
snTr

2. (w zgrupowaniu) w połączeniu z hieroglifami:
bA
lub
E10
oba znaki czytane są jak fon.: b3, np.:

   a) - b3 - dusza (żyjąca po śmierci człowieka - Ba)
   b) - B3-pf lub B3-pfi - Bepfi (lub Bapef - bóg utożsamiany z bólem lub duchową udręką dotykającą faraonów)
3. zobacz też: bocian siodlasty (żabiru) (b3)

4. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem
snTr
(det.)

5. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem (det.)

Aa4

(forma alternatywna)
Aa4
bH
F18
lub
bH
bi
lub
bḥ
lub
ḥw
bi
lub
bh
lub
hu
kieł słonia 1. fon. det.: bi, np.
bit
bH
(war.
bit
A2
) - bit - charakter
2. fon.: bḥ, np.
bH
z
E8
- bḥs cielę
3. fon. det.: ḥw, np.
HwbHA40
- ḥw - Hu (bóg autorytatywnych wypowiedzi, ubóstwienie pierwszego słowa stworzenia)
4. det.: ząb, np.
ibHbH
- ibḥ - ząb
K2
K2 bw bu (bł) ryba
(Brzanka)
fon. det.: bw, np.
bwt
K2
- bwt - wstręt
bz
K5
lub
bz
bs
lub
bz
bs
lub
bz
ryba (?- Cefaloskalniak Zmora) 1. fon. det.: bs lub bz, np.
bsbz
D54
- bs lub bz - lub war.
ibz
bz
- ibz - zaprowadzić, wchodzić
2. det.: bardzo mała ryba (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także Cefaloskalniak Zmora(?) lub "słoniowata"), np.
r
m
wbz
Z2ss
- rmw - rybka
3. det.: rybi zapach, np.
x
n
S
bz
wr
- ḫnš - smród (fetor)
bd
R9
lub
bd
{ bd } { bd } kombinacja hieroglifów:
nTr+sSr

(proporzec + torba z lnu)
więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: proporzec + torba z lnu (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
p
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  p p p  
pA
G40
lub
pA
p3 pe kaczka w locie 1. (sporadycznie w hieroglifach, zawsze w hieratyce) ten hieroglif (
pA
) był zamiennie używany z hieroglifem -
G41
- jako determinatyw lub ideogram
2. fon.: p3, np.
z
p
pAAL5
- sp3 - skolopendra
3. ideo.: latać, np.
ppAA
- p3 - latać

4. zobacz też: kaczka lądująca (ḫn)

pr
O1
lub
pr
pr pr plan domu
(przekrój, rzut z góry)
1. fon.: pr, np.
pr
aA
- idiom - pr c3 - Wielki Dom (czyli Pereaa - określenie, od którego pochodzi grecka nazwa "faraon")
2. det.: dom, a także budynek, obiekt budowlany (np. w sł.: świątynia, grobowiec, skarbiec, sporadycznie - pokój, apartament), np.
pr
Z1
(skr.
pr
) - pr - dom, budynek
pH
F22
lub
pH
pḥ
lub
kf3
ph
lub
kfe
siedzący zadek lwa
lub leoparda
1. fon. lub fon. det.: pḥ, np.
pH
D54
(war.
p
pH
HD54
) - pḥ - zasięg
2. fon. lub fon. det.: kf3, np.
k
f
ApH
Y1
ib
Z1
(war.
pHib
Z1
) - kf3-ib - wierność
3. ideo.: zadek, koniec, np.
pHwZ4
- pḥwy - zadek, koniec
4. det.: zadek, np.
a
r
t
pH
- crt - zadek
5. det.: podstawa, spód (np. wazy), np.
k
f
ApH
- kf3 - podstawa, spód
pq
H2
lub
pq
lub
wSm
pḳ
lub
wšm
lub
p3ḳ
lub
m3c
pq (pk)
lub
uszm (łszm)
lub
peq (pek)
lub
mee
głowa czubatego ptaka 1. (od Średniego Państwa) fon.: pḳ lub p3ḳ - ten hieroglif (
pq
) był używany jako fonem pḳ lub p3ḳ w miejsce hieroglifu -
pAq
- np.
pqq
t
S28
(war.
pAqq
t
S28
) - pḳt - wysokogatunkowy len (materiał dobrej jakości)

2. fon. lub fon. det.: wšm, np.

3. ten hieroglif (
pq
) jako fonem m3c mógł być zamieniony przez hieroglif -
pq
- tylko w przypadku, gdy ptak jest bez czuba na głowie
4. fon. det.: m3c, np.
mAa
a
pq
- m3c - skroń (na głowie)
   a)
wSmwSmHn
- wšm - kłos (lub kolba kukurydzy)
   b)
wSmmwHnqt
- wšmw - naczynie (pojemnik na piwo)
5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - głowa kaczki (rożeńca)
zA
(m3c)

6. zobacz też: głowa warzęchy (pḳ)

pAq
H3
lub
pAk
pḳ
lub
p3ḳ
pq (pk)
lub
peq( (pek)
głowa warzęchy fon. det.: pḳ lub p3ḳ, np.
ppAAq
pAq
X4
- p3ḳ - Pek (rodzaj ciasta)
pt
N1
lub
pt
{ pt } { pt } niebo więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliteroweniebo (ḥry)

T9
T9 pd
lub
pḏ
pd
lub
pdż
łuk (lub smyczek (?))
z rogami oryksa po bokach
oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku

1. fon. lub półfon.: pḏ, później pd, np.:

   a)
p
D
T9
(war.
T9
D54
) - pd - rozciągać
   b) (Nowe Państwo)
p
d
T9
D54
- pd - rozciągać
2. ideo. i det.: łuk, np.
pD&t T9
(war.
T9
t Z1
M3
) - pḏt - łuk

3. zobacz też: łuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą (pḏ)
4. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - pradawny rodzaj łuku (det.)

T9A

(Stare Państwo)
T9A
T10
T10 pḏ pdż łuk kompozytowy
z cięciwą przywiązaną pośrodku
i nienaciągniętą
1. fon.: pḏ - od okresu Średniego Państwa zamiast
T10
preferowano (w zastępstwie) używanie innego hieroglifu
T9

2. det.: łuk, obcy ludzie (np. z zagranicy), oddział wojska, np.
T9
t Z1
(skr.
T9
) - pḏt - łuk, obcy ludzie
3. det.: łuk, np.
iwnt
T10
- ipwt - łuk

4. zobacz też: łuk (lub smyczek) z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku (pḏ)
5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - pradawny rodzaj łuku (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
m
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  f f f  
arq
V12
lub
arq
{ fḫ } { fch } opaska ze sznurka lub płótna więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliteroweopaska ze sznurka lub płótna (crḳ)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
m
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  m lub M m m  
gs
Aa13
lub
gs
lub
im
m
lub
im
lub
gs
m
lub
im
lub
gs
chyba dwa żebra oryksa
(zaproponowana nazwa)
lub pot. palec

1. fon.: m

2. fon.: im, np.
iimmwP1M3
- imw - łódź drewniana
3. fon.: gs, np.
gs
Z1
tii
- gsti - paleta (do farb)
4. (ułamek) tylko w jednym przypadku - hieroglif w formie skrótowej (
Aa16
) jako fon.: gs -
Aa16
(war.
Aa16
Z1
) gs -, 1/2(jedna druga), połowa lub bok

5. (Stare Państwo) ideo. i det.: część ciała, np.

   a) (l. p.)
imAa14
- im - część ciała
   b) (l. mn.)
Aa14
Aa14
Aa14
- imw części ciała
Aa14

(Stare Państwo)
Aa14
M
Aa15
lub
M
Aa16
Aa16
D38
D38 m
lub
mi
m
lub
mi
przedramię trzymające okrągły bochenek 1. (bardziej powszechne) fon.: m, np.
it
D38
A40
- Itm - Atum
2. (Średnie Państwo) fon.: mi, np. dawać, np.
imM
D38
- im - ofiarowywać (dawać)
3. (Średnie Państwo) det.: dawać, np.
imM
D38
- imi - dawać
mA
U1
lub
mA
m3 me sierp 1. fon.: m3, np.
mA
ir
AA
- m33 - patrzeć
2. ideo.: zakończenie sierpowate (np. dziobu lub rufy w łodzi egipskiej
P3
), np.
mA
Z1
- m3 - zakończenie sierpowate
3. hieroglif
U2
(ale nie identyczny z
mA
- m3) - był używany zamiennie lub jako det. w sł. określających krzywizny lub prace rolnicze (np. zżęcie zboża)
U2

(forma alternatywna)
U2
G3
G3 m3 me kombinacja hieroglifów:
A+mA

(sęp egipski + sierp)
fon.: m3, np.
sG3wZ4Y1V
- sm3wy - odnowiony
U3
U3 m3 me kombinacja hieroglifów:
mA+ir

(sierp + oko)
fon.: m3, np.
U3AA
- m33 - patrzeć
U4
U4 m3 me kombinacja hieroglifów:
mA+Aa11

(sierp + hieroglif nienazwany)
fon.: m3, np.
U4a
t
SwY1V
- m3ct - prawda
U5
U5
mi
W19
lub
mi
mi
lub
mr
mi
lub
mr
dzbanek na mleko w siatce 1. fon.: mi , np.
dmiiN23
Z1
- dmi - miasto
2. (pierwotnie) to było fon.: mr, np.
mmir
- mr, war.
mii
- mi - lubić
3. det.: dzbanek na mleko, np.
m&a h
r
mi
- mhr - dzbanek na mleko
N36
N36 mi
lub
mr
mi
lub
mr
kanał (wypełniony wodą) 1. ten hieroglif (
N36
) był prototypem dla późniejszego hieroglifu znaku ziemi -
N23

2. fon.: mi, np.:

   a)
N36
z
t
F51
(war.
miz
t
F51
) - mist - wątroba
   b)
N36
N23
aHaa
t
pr
- miḥct - grobowiec
3. fon. lub fon. det.: mr, np.
U7
r
N36
(war.
N36
) - mr - kochać
4. (sporadycznie) ten hieroglif (
N36
) prawdopodobnie posiadał wartość fon.: mr i wskazywał na obecność w zapisie hieroglifów -
N23
lub
N21
, np.:
   a) w rodzaju żeńskim
N36
t
A1 B1
Z2
(war.
N36
N23 Z1
lub
N36
N21 Z1
A1 B1
Z2
) - mrt - tkacze
   b) w rodzaju męskim
N36
N23
A1 B1
Z2
- mr - przyjaciele, partyzanci
5. ideo.: kanał, np.
U7
r
N36
N21 Z1
- mr - kanał

6. det. dla rzek, jezior, mórz, np.:

   a)
Ha
p
Z4
N36
mw
- cpy - war.
Hp
N36
- ḥp - Nil
   b)
wADwr
N36
- W3ḏ-wr - morze (dosł. Wielkie Zielone)
7. det.:
mwN36
N23
lub
mwN36
dla nazw rzek, jezior, mórz

8. zobacz też: trzy fale (mw)

mw
N35A mw mu (mł) trzy fale 1. fon.: mw, np.
S
N35B
N5
- šmw - lato (jedna z 3 pór roku, dokładniej - pora zbioru, ta pora roku ma cztery miesiące)
2. ideo.: woda, np.
N35B
- mw - woda
3. det.: płyn, woda, np.
wAAwmw
- w3w - fala
4. det.: czynności związane z wodą lub płynami, np.
swr
r
imwA2
- swri - pić
5. det.:
mwN36
N23
(skr.
mwN36
) dla nazw rzek, jezior, mórz, np.
iX1
D21
WmwN36
N23
- itrw - rzeka

6. zobacz też: kanał (wypełniony wodą) (mi)

N35B
N35B
N35C
N35C dwie fale
mm
G18
lub
mm
mm mm dwie sowy
lub
kombinacja hieroglifów:
m+m

(sowa + sowa)
fon.: mm, np.
t
tm
mm
- tmm - nie istnieć
mn
Y5
lub
mn
mn mn deska rozdzielcza fon.: mn:
   a)
mn
n
Y1V
- mn - pozostawać (trwać)
   b)
imn
n
A40
- Imn - Amon (dosł. [Ten] Ukryty lub [Ten] Niewidzialny - tzw. bóg uniwersalny, bóg wiatru, urodzaju i płodności)
mr
U6
lub
mr
mr
lub
ḥn
mr
lub
hn
motyka 1. (z nieznanych powodów) fon.: mr, np.
U7
r
iM6niwt
- mri - Egipt

2. fon.: mr na początku słów: kochany, ukochany, umiłowany:

   a)
U7
Z4
imn
n
- mry Imn - ukochany Amona
   b)
U7
r
nTr
- mr ntr - kapłan (dosł.: ukochany boga)
   c)
U7
r
A2
(war.
U7
r
, skr.
N36
) - mr - kochać
3. (sporadycznie) fon.: ḥn, ale tylko w przypadku, kiedy ten hieroglif (
U7
) był zamiennie używany w miejsce podobnego hieroglifu -
U8
, np.
HU8
n
V36D54
(war.
HU7
n
V36D54
) - ḥn - iść, przemieszczać się

4. det.: uprawiać, siekać, motyka:

   a)
aD
d
U7
D40
- cd - siekać
   b)
xbsU7
D40
- ḫbs - uprawiać, motyka

5. zobacz też: kanał (wypełniony wodą) (mr)
6. zobacz też: motyka bez liny łączącej obie części (ḥn)

U7
U7
O5
O5 mr
lub
nm
mr
lub
nm
ściana meandrowa
(przekrój, rzut z góry)
1. fon. lub fon. det: mr, np.
U7
r
wr
O5
E1
(war.
O5wrE1
) - Mr-wr Merur (lub Mnewis - dosł.: Wielki Czarny - bóg w postaci czarnego byka z dyskiem słonecznym i ureuszem nad głową, utożsamiany z fizycznym przedstawieniem boga Atum-Re oraz był uważany za duszę Ba boga Re)
2. (z nieznanych powodów) fon. det.: nm, np.
n&nm&m ia
(war.
n
O5
mP1
) - nmi - wał ziemny
3. det.: ulica (prawdopodobnie, chodzi o wijącą się ulicę, jak rzeka meandrowa między budynkami), np.
mrr
D21
O5t
pr
- mrrt - ulica
O5
O5A[d]
mH
V22
lub
mH
mḥ mh bicz fon.: mḥ, np.
mH
n
iitI13
- mḥnyt - obrączkowiec (gad podobny do węża)
V23

(Stare Państwo)
V23
ms
F31
lub
ms
ms ms lisie skóry
(trzy związane razem)
fon.: ms, np.
mssmsi
(war.
msms
) - ms - zrodzić, narodzić
mt
D52
lub
mt
mt mt penis
(fallus)

1. fon.: mt, np.:

   a)
x
mt
t
Z2ss
- ḫmt - trzy
   b)
mt
t
w&t D53
- mtwt - trucizna
2. det.: męski i wszystko z tym związane, także płciowość - seks, np.
TAAiiD52A1
- t3y - męski, mężczyzna

3. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - penis z wypływającą wydzieliną (det.)

10
V20
lub
10
lub
mD
mt(?)
lub
mḏ
lub
mḏw(?)
mt(?)
lub
mdż
lub
mdżu (mdżł)(?)
pęta dla bydła bez poprzeczki 1. fon.: mḏ, np.
10D&t pr
Z1
- mḏt - stajnia, obora
2. (liczba) ideo.(?): 10 (dziesięć), np.
10
- mḏ lub mt, mḏw- 10 (dziesięć) - fonetyka tej liczby jest niejednoznaczna, w różnych źródłach jest różnie interpretowana

3. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pęta dla bydła z poprzeczką (ṯm3)

mwt
G14
lub
mwt
mt
lub
nr
lub
mwt
mt
lub
nr
lub
mut (młt)
sęp 1. fon.: mt, np.
mwtt
n
N31
- mtn - droga
2. fon. det.: nr, np.
n
r
wmwtA24Z3
- nrw - groza, terror

3. (z nieznanych powodów) fon.: mwt

4. (z nieznanych powodów) ideo.: matka, np.
mwttB1
- mwt - matka
5. det.: sęp, np.
n
r
t
mwt
- nrt - sęp
md
S43
lub
md
md md laska 1. fon. det.: md, np.
mddwA2
(war.
mmddw
) - m(w)dw - mówić
2. ideo.: laska, podpórka (kij), np.
mdZ1
M3
(war.
mdmd
) - md(w) - laska, podpórka
V21

(Średnie Państwo)
V21 mḏ mdż kombinacja hieroglifów:
10+D

(pęta dla bydła bez poprzeczki + kobra)
1. fon.: mḏ,V21np.
V21Y1
- mḏ - idiom - ciemnota i słowa pochodne (dosł.: być głębokim, to słowo było używane w znaczeniu określającym: niewiedzę, głupotę lub pogardliwie jako prostaka i wieśniaka oraz wszelkie z tym związane słowa pochodne)
2. ideo.: stajnia, obora, np.
V21t
pr
- mḏt - stajnia, obora

3. zobacz też: pęta dla bydła bez poprzeczki (mḏ)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
n
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  n lub N n n  
U19
U19 n
lub
nw
n
lub
nu ()
topór 1. (w zgrupowaniu) w niektórych przypadkach - w takim układzie:
n
U19 W24
- czytane jest jak fon.: n
2. (w zgrupowaniu)
n
U19
nw
lub
U19
nw
w
czytane jest fon.: nw, np.
n
U19
nw
- nw - ten (zaimek wskazujący)
3. ideo.: topór, np.
U20
Z1
U20
Z1
(war.
U20
nw t
U20
U20
) - nwty - dwa topory (l. podwójna)
U20

(Stare Państwo)
U20
D35
D35 n
lub
mḫ
lub
ḫm
n
lub
mch
lub
chm
ramiona w geście zaprzeczenia 1. fon.: n, np.
D35
- n - do, dla
2. fon. det.: ḫm, np.
x
z
mD35
pr
- ḫm - kaplica
3. (przestawienie) fon.: mḫ, np.
smx
D35
- smḫ - zapomnieć

4. ideo.: nie (zaprzeczenie):

   a)
D35
- n lub war.
D35
n
- nn - nie
   b)
imD35
(war.
Z11mD35
) - imi - nie być
5. det.: niewiedza i słowa pochodne, np.
xmD35
- ḫm - być nieświadomym (w sensie: być ignorantem)
D41
D41 ni ni przedramię z dłonią skierowaną ku dołowi
(z ramieniem pod kątem)
1. fon. lub fon. det.: ni, np.
D41
Z1 iab
(war.
n
i w
D41
Hnqt
) - niw - miska

2. det.: ramię, np.:

   a)
gbbAAD41
- gb3 - ramię
   b)
r
mn
n
D41
(war.
r
n
D41
, war.
D41
F51 Z1
) - rmn - ramię
3. det. dla akcji angażujących w sobie ruch ramienia, np.
r
q
D41
- rḳi - zgiąć
4. det. dla zaprzestania ruchu (akcji), np.
n
i
D41
- ni - odrzucić
nb
V30
lub
nb
nb nb kosz wiklinowy 1. (tylko w kilku przypadkach) fon.: nb, np.
nbA1
(war.
n
nb
G7
, skr.
nb
) - nb - Pan, władca
2. ideo.: kosz, np.
nb
t Z1
(war.
n
nb
b&t nb
Z1
) - nbt - kosz
nm
T34 nm nm nóż rzeźnicki 1. fon.: nm, np.
n&nm&m HnDsA1
- nmḥ - sierota
2. ideo.: nóż, np.
n&nm&m nm
- nm - nóż
T35

(forma alternatywna)
T35
M22M22
M22A[e] nn nn para sitowia z pędami
lub
kombinacja hieroglifów:
M22+M22

(cibora papirusowa + cibora papirusowa)
fon.: nn, np.
M22M22
(war.
M22M22n
) - nn - ten (zaimek wskazujący)
nr
H4
lub
nr
nr
lub
rmṯ
nr
lub
rmcz
głowa sępa
mwt
1. fon.: nr, np.
n
r
nrw
- nr - groza (postrach)
2. (od Nowego Państwa) fon.: rmṯ, np.
nrA1 B1
Z2
(war.
D21
t nr
A1 B1
Z2
) - rmṯ - ludzie, ale to jest taki żartobliwy zapis sugerujący, że ludzie są jak gęsi, czyli łatwo nimi kierować
nH
G21
lub
nH
nḥ nh perliczka 1. fon.: nḥ, np.
n&nH HA2
- nḥi - modlić się
2. ideo.: ptak (?- perliczka), np.
nH
Z1
gb
- nḥ - ptak
ns
F20
lub
ns
ns ns język wołu 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
ns
) jest mylnie kojarzony z podobnym hieroglifem -
Z6
- jako det.: śmierć, wróg
2. fon.: ns, np.
n
ns
srQ7
- nsr - płomień
3. ideo.: język, np.
ns
Z1 F51
- ns - język
4. det.: czynności związane z językiem, np.
d
p
nsA2
- dp - smakować
5. (sporadycznie) w języku potocznym, jako żartobliwy skrót myślowy:
ns
- imy-r - nadzorca (dosł.: ten, który jest na językach)
R24
R24 { nt(?) } { nt(?) } dwa łuki związane w pakunek więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - dwa łuki związane w pakunek (det.)

R24A[b]
R25

(Stare Państwo)
R25
nD
Aa27
lub
nD
nḏ ndż (hieroglif nieokreślony) 1. zestawiany jest zawsze w parze hieroglifem
nw
(tylko jeden wyjątek w słowie
inDD
Y1
Hr
Z1
- inḏ hr - wołać do..., zawołać do...)
2. fon.: nḏ, np.
nDnwA2
(war.
n&D nDnwA2
, war.
nDD
nw
) - nḏ - pytać, dowiadywać się

3. zobacz też: garnek (naczynie) (in)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
r
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  r r lub l r lub l  
r
D21
lub
r
lub
rA
r
lub
{ r3 }
r
lub
{ re }
usta

1. fon.: r

2. (w zgrupowaniu)
r
Z1
czytane jako fon.: r, np. - ibr - ogier
3. ideo.: usta, np.
r
Z1
- r lub r3 - usta

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowe - usta (r)

ra
N5
lub
ra
lub
zw
lub
hrw
rc }
lub
{ sw }
lub
{ hrw }
re }
lub
{ su (sł) }
lub
{ hru (hrł) }
słońce więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - słońce (det.)

N6
N6 { rc } { re } słońce z ureuszem więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - słońce z ureuszem (det)

tr
M6
lub
tr
ri
lub
ti
lub
tr
ri
lub
ti
lub
tr
kombinacja hieroglifów:
rnp+rA

(palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta)
1. ten hieroglif (
tr
) był bardziej powszechnie zamieniany przez podobny hieroglif -
M5

2. fon. det.: ri:

   a)
N17U7
r
itrniwt
- T3-mri - Ta-meri (tzn. Egipt, a dosł.: Ukochana Ziemia)
   b)
p
r
itrD40
Z2
- pri - pole bitwy
3. fon. det.: ti, tr, np.
X1
D21
trA2
- tr - modlić się
4. det.: pora roku (sezon), np.
X1
D21
trra
(war.
trr
, skr.
tr
) - tr - pora roku

5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + chleb (det.)

rw
E23
lub
rw
r
lub
l
lub
rw
r
lub
l
lub
ru ()
lew leżący 1. (w imionach Ptolemeuszy - okres ptolemejski) fon.: l, np.
<
N29
E23
V4Q3G1X1D21
G1
X1
H8
>
- Klw3p3tr3.t lub Qlw3p3tr3.t - Kleopatra
2. (w zgrupowaniu)
rw
lub
rw
Z1
czytane jako fon.: r, np.
krw
Z1
rw
N25
- Krr - Kerer (lub Gerãr, miejscowość w starożytnej Syrii)
3.(znaczenie pierwotne) fon.: rw, np.
iX1
D21
rwwN36
Z2
- itrw - rzeka
4. ideo.: lew, np.
rw
(war.
rwrw
) - rw - lew
rs
T13
lub
rs
rs rs kawałki drewna złączne razem i związane 1. fon.: rs, np.
rs
t
A14
Z2
(war.
r
s
rs
t
A13Z3
) - rst - obce hordy
2. półideo. i det.: czujny (czuwający), np.
r
s
rsir
(war.
rsir
) - rs - czujny (czuwający)
gH
D56
lub
gH
lub
rd
lub
sbq
lub
gHs
rd
lub
gḥ
lub
wcr
lub
pds
lub
sbḳ
lub
gḥs
rd
lub
gh
lub
uer (łer)
lub
pds
lub
sbq (sbk)
lub
ghs
noga 1. (z nieznanych powodów) fon.: gḥ lub gḥs, np.
gHsE28
(war.
ghsF27
) - gḥs - gazela
2. fon. lub fon. det.: wcr, np.
wa
r
gHt
N23
(skr.
gHt
N23
) - wcrt - okręg (region adm.) i słowa pochodne
3. fon.: pds, np.
gHZ1
xt
(war.
gHsxt
,
p
d
sgHxt
lub
p
d
z
) - pds - pudełko
4. fon. lub fon. det.: sbḳ, np.
sbqgHY1V
(war.
gHY1V
) - sbḳ - wyśmienity (znakomity, doskonały), pomyślny (szczęśliwy)
5. ideo. lub det.: 'noga, np.
r
d
gH
(war.
gH
) - rd - noga

6. det.dla słów określających części nogi, stopy:

   a)
mn&n&t gH
- mnt - udo
   b)
p
d
gH
- pd - kolano
7. (w zgrupowaniu)
gHD54
(noga + kroczące nogi) jako det. w czasownikach określających różnorodny ruch, np.
t
h
gHD54
- thi - przekraczać (wykraczać)
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
h (małe)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  h h h  
Sna
U13
lub
hb
lub
Sna
hb
lub
šnc
hb
lub
szne
pług 1. ten hieroglif (
Sna
) jako fonem šnc zastąpił hieroglif -
U14

2. fon.: hb, np.:

   a)
hb
n
y
xt
(war.
hbn
hb
) - hbny - heban
   b) (miara objętości)
hb
n
t
Hnqt
- hbnt - Hebent (miara objętości substancji płynnych, 1 Hebent = 1/4 Hena, czyli ok. (?) 142 ml)

3. fon. lub fon. det.: šnc, np.:

   a)
Sn
n
a
Sna
A24
- šnc - odrzucać (odpychać)
   b)
Sn
n
a
w
D54
- šncw - patrolować (lub utrzymywać porządek)

4. det.: pług, np.:

   a)
hbhb
- hb - pług
   b)
skAASnaA24
- sk3 - pług
5. det.: nasiono, np.
prt
D21
SnaN33B
Z2ss
(war.
Sna
N33B Z2ss
) - prt - nasiona (l. mn.)

6. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - dwie gałęzie złączone na końcu (šncw)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
H (duże)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  H h  
HA
M16
lub
HA

lub
ḥ3
h
lub
he
kępa papirusu 1. (w zgrupowaniu)
HA
lub
HAA
czytane jako fon.:
2. fon.: ḥ3, np.
HAAA2
- ḥ3 - pochwycić (schwytać)

3. (Stare Państwo) det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:

   a) (idiom)
tA
mH
HA
(war.
HA
) - T3-mḥw - Delta (w sensie: Dolny Egipt)
   b)
HAsS4
- mḥ-s - Korona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

4. zobacz też: kępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu (3ḫ)

zH
O22
lub
zH
ḥb
lub
sḥ
lub
zḥ
lub
ḥ3b
hb
lub
sh
lub
zh
lub
heb
otwarta budka (lub kram)
podparta na drągach
1. w kombinacji hieroglifów -
W4
- ten hieroglif (
zH
) zachowuje wartość fon.: ḥb lub ḥ3b, pomimo że formalnie ma inną wartość fonetyczną
2. fon.: sḥ lub zḥ, np.
sHzHY1V
- sḥ - rada (porada)
3. ideo. lub det.: budka (kram), np.
sHzH
(war.
zHZ1
pr
,
z
H
zH
) - sḥ - budka
W4
W4 { ḥb } { hb } kombinacja hieroglifów:
zH+Hb

(otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa)
więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa (det.)

Hp
Aa5
lub
Hp
ḥp hp część mechanizmu sterowego łodzi

1. fon.: ḥp:

   a)
HHp
p
iiA40
- Ḥpy - Hepi (jeden z czterech synów Horusa)
   b)
Hp
Hp
A40
- Ḥp - Apis-byk

2. (w wyrażeniach idiomatycznych) ideo. i det.: ster, np.:

   a)
Hp
t Z1
(war.
Hp
t
Hp
Z1
) - ḥpt - ster,
   b) (w wyrażeniu)
iTiHp
t Z1
- iti ḥpt - wziąć (ḥpt - co oznacza mniej-więcej jak nasze wyrażenie: "wziąć stery w swoje ręce")
3. (od Średniego Państwa) używano wyrażenia
Hp
t
P8
- idiom - ḥpt - wiosło (w nim zawarty jest określnik -
Hp
t Z1
) - najprawdopodobniej to wyrażenie oznacza współczesne "wiosłować" - w potocznym znaczeniu: "No, i chłopie wiosłujesz..." lub "No, i chłopie jedziesz... (np. na szmacie)" - czyli, ktoś musi wykonywać określone czynności z obowiązku lub konieczności
Hm
U36
lub
Hm
ḥm hm kij folusznika
(lub folarza)
1. fon. w słowach powiązanych z niewolnictwem: ḥm, np.
HmZ1A1
- ḥm - niewolnik
2. fon.: ḥm, np.
HmZ1
(war.
HmZ1
) - ḥm - majestat
3. ideo.: folarz (folusznik), np.
Hmww
(war.
Hmmw
) - ḥmww - folusznik
id
N41
lub
id
{ id }
lub
ḥm
lub
bi3
{ id }
lub
hm
lub
bie
studnia wypełniona wodą 1. fon.: ḥm, np.
n
id
mA24
- nḥm - ratować

2. (z nieznanych powodów) fon.: bi3 - ale uwaga na drobne niuanse w zapisach hieroglificznych:

   a)
bid
S
- bi3 - nieboskłon
   b)
biid
S
- bi3 - miedź
   c)
biid
F18
N25
(war.
biAwS
Z2
) - bi3w - kopalnia
3. det.: namiastka kobiety i kobiecości, np.
id
t
B1
- ḥmt - żona, kobieta
4. (wulgaryzm) det.: organy kobiece, np.
id
t
F45
(war.
F45t
id
) - ḥmt lub idt - srom, ale w znaczeniu kojarzonym z określeniem krowa (lub nawet w języku pot. jako: niezaspokojona studnia bez dna)
N42

(powszechniejsza forma)
N42
Hb
W3
lub
Hb
ḥb hb miska alabastrowa używana do oczyszczania 1. (tylko Średnie Państwo) w miejsce tego hieroglifu (
Hb
) jako określnik uroczystości częściej był używany (zamiennie) hieroglif -
W4

2. fon. lub półideo.: ḥn, np.
HHbbA24
- ḥb - opłakiwać (lamentować, rozpaczać)
3. det.: uroczystość (festiwal), np.
HbW4
(Nowe Państwo - war.
HbHb
) - ḥb - uroczystość
4. (Stare Państwo) det.:
SssS
Hb
- šs - alabaster

5. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa (det.)

U8
U8 ḥn hn motyka bez liny łączącej obie części 1. fon.: ḥn, np.
HU8
n
nwwG10
- ḥnw - barka Hnu (Święta Barka)
2. (sporadycznie) ten hieroglif (
U8
) był zastępowany podobnym -
U7
- i ten zamiennik przyjmował tą samą wartość fonetyczną ḥn, np.
HU8
n
V36D54
(war.
Hmr
n
V36D54
) - ḥn - iść, przemieszczać się
3. det.: motyka, np.
Hn
n
U8
Z1
- ḥnn - motyka

4. zobacz też: motyka (mr)

V36
V36 ḥn
lub
ḥnt(?)
hn
lub
hnt(?)
pojemnik jakiegoś rodzaju 1. fon. lub fon. det.: ḥn, np.
HHn
n
t
Z1 Z1
V36N31
N31
(war.
V36V36
) - ḥnty - okres (czas), koniec
2. det.: naczynie ofiarne używane w świątyni (nazwa naczynia), np.
HU8
n
V36
- ḥn lub ḥnt(?) - naczynie ofiarne używane w świątyni
Hr
D2
lub
Hr
ḥr hr twarz 1. fon.: ḥr, np.
d
Hr
r
wr
- dḥr - gorzki, kwaśny
2. przyimek: nad (ponad), przed (twarzą), np.
Hr
Z1
- ḥr - nad, przed
3. det.: twarz oraz znaczenia pochodne, np.
Hr
Z1
- ḥr - twarz
Aa19
Aa19 ḥr hr (hieroglif nieokreślony) 1. nie mylić tego hieroglifu (
Aa19
) z podobnym hieroglifem
XAr
- mają różne znaczenia
2. fon.: ḥr, np.
Hr
r
iit
Aa19
D40
Z2ss
- ḥryt - martwy
3. det.: zachować, zabezpieczać i słowa pochodne, np.
TAArAa19
D40
- t3r - zachować, zabezpieczać

4. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pęta dla bydła z poprzeczką (ṯm3)

HH
C11
lub
HH
ḥḥ hh bóg z uniesionymi ramionami
i podtrzymującymi (niebo)
1. fon.: ḥḥ, np.
HHZ1A40Z3t t
xAst
- ḥḥ-tt - wieczna ziemia, cmentarz (nekropolia)
2. (liczba) ideo.: 1 000 000 (milion), np.
HH
- ḥḥ - 1 000 000 (milion)
3. ideo.: wiele (dużo), np.
HH
- ḥḥ - wiele (dużo)
4. ideo. lub det.: Heh (bóg nieskończoności), np.
HH
- Ḥḥ - Heh

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - jaszczurka (cš3)

W14
W14 ḥs
lub
ḥz
hs
lub
hz
wysoki dzbanek na wodę 1. fon.: ḥs lub ḥz, np.
H W14
z
A2
(war.
W14sA2
) - ḥsi - pochwała
2. ideo. i det.: dzbanek na wodę, np.
HW14z
t
W14
- ḥst - dzbanek na wodę
3. det. w pojęciach opisujących: naczynie na płyn, np.
sn
b
W14
(war.
z
n
b&t W14
) - snb(t) lub znbt - słój
Hwt
O6
lub
Hwt

lub
ḥt
lub
ḥwt
h
lub
ht
lub
hut (hłt)
prostokątne ogrodzenie widziane na planie
(rzut z góry)
1. (jeden znany przypadek) fon.: , w słowie:
Hwtt t
xAst
(war.
Ht
X1
pr
) - ḥtt - kamieniołom
2. (jeden znany przypadek) fon.: ḥt, w słowie:
Hwtt
pr
Hr
r
C9
- Ḥt-ḥr - Hathor[f]

3. fon.: ḥwt

4. ideo.: zamek, pałac, świątynia, grobowiec, itp., np.
Hwtt
pr
- ḥwt - zamek, świątynia - ale, prawdopodobnie, od okresu Średniego Państwa, to słowo było czytane ḥyt (zamiast ḥwt), może o tym świadczyć odosobniony przypadek w sł.:
nb
t
Hiit
Z1
A40
(war.
O9t
H8
) - Nb-ḥyt - Neftyda (bogini śmierci)
O7
O7 kombinacja hieroglifów:
Hwt+t

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb)
HD
T3
lub
HD
ḥḏ hdż buława o gruszkowatej głowicy 1. forma podstawowa to hieroglif -
HD
, natomiast hieroglify:
T4
oraz
T5
- to formy alternatywne
2. fon.: ḥḏ, np.
HDD
- ḥḏ- biały, jasny
3. ideo.: buława, np.
HDZ1
(war.
HD
N5
) - ḥḏ - buława
T4
T4 buława o gruszkowatej głowicy z paskiem do opasania wokół ręki
T5
T5 kombinacja hieroglifów:
HD+D

(buława o gruszkowatej głowicy + kobra)
S14
S14 { ḥḏ } { hdż } kombinacja hieroglifów:
nbw+HD

(kołnierz z koralików + buława o gruszkowatej głowicy)
więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - kombinacja hieroglifów: kołnierz z koralików + buława o gruszkowatej głowicy (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
x (mały)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  x ch  
xA
M12
lub
xA

lub
ḫ3
ch
lub
che
liść lotosu z łodygą i kłączami 1. (liczba) fon.: ḫ3, np.
xA
- ḫ3 - 1 000 (tysiąc)
2. (w zgrupowaniu)
xA
lub
xAA
czytane jako fon.:
3. fon.: ḫ3, np.
xA
- ḫ3 - mąż
4. ideo.: lotos, np.
xAZ1
Z2ss
nw
Z1
z
S
n
M9
- ḫ3w nw sšn - rośliny lotosu (l. mn.)
O27
O27 ḫ3 che przedsionek (hol) z kolumnami 1. ten hieroglif (
O27
) posiada wiele różnorodnych odmian
2. nie mylić tego hieroglifu (
O27
) z podobnymi hieroglifami -
S17A
lub
xnt
) - to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
3. fon. lub fon. det.: ḫ3, np.
xwO27
(war.
O27
) - h(3)w(y) - noc
4. det.: hol z kolumnami, np.
DAAd&w O27
- ḏ3dw - hol z kolumnami

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - pas noszony przez różnych bogów (šsm)
6. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - dzbany na wodę w stojaku (ḫnt)

L6

(Średnie Państwo)
L6 ḫ3 che muszla małża (Średnie Państwo) fon.: ḫ3, np.
L6
t
xAt
- ḫ3t, war.
xxAAwtxAt
- ḫ3wt - stół ofiarny (ołtarz ?)
xa
N28
lub
xa
c che promienie wschodzącego Słońca ponad wzniesieniem 1. fon.: c, np.
xa
a
mD54
(war.
X
a
mD54
) - cm - podchodzić (zbliżać się)
2. ideo.: wzgórze wschodzącego Słońca, np.
xa
Z1
- c - wzgórze wschodzącego Słońca
3. ideo.: objawić się w chwale, np.
xa
a
- ci - objawić się w chwale
D43
D43 ḫw chu przedramię trzymające chorągiewkę 1. fon.: ḫw, np.
x
D43
wwwr
Z2
- ḫww - zło
2. ideo.: chronić (ochraniać), strzec, np.
x
D43
wY1V
(war.
x
x x
w
, skr.
xw
) - ḫwi - chronić, strzec
xw
S37
lub
xw
{ ḫw } { chu } wachlarz z krótką rączką więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - wachlarz z krótką rączką (det.)

xm
R22
lub
xm
ḫm chm dwa skamieniałe belemnity 1. fon.: ḫm, np.
x
xm
mO20
(war.
x
z
mD35
pr
) - ḫm - świątynia
2. ze względu na wartość fonetyczną, od okresu Średniego Państwa, ten hieroglif (
xm
) był często zastępowany przez inny hieroglif -
z
- np.:
   *
x
xm
mniwt
(war.
x
z
mniwt
) - Ḫm - Letopolis (lub Chem - stolica II nomu w Dolnym Egipcie, ob. Ausim)
3. (symbol miasta) ideo.: Letopolis (ob. Ausim w Delcie), np.
xm
niwt
(war.
x
R23
mniwt
) - Ḫm - Letopolis
4. (symbol boga) ideo.: Min[g] (bóg Panopolis, ob. Achmim), np.
xm
(war.
xm
R12
lub
xm
R12
C8
lub
mn
n
wG7
) - Mnw - Min

5. zobacz też: rygiel (s)

6. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - falliczny bóg z piórami, uniesionym ramieniem, z chorągiewką
nxxw
R23

(Stare Państwo)
R23
xn
G41
lub
xn
ḫn
lub
tn
lub
tn
lub
sḥw
lub
ḳmi
chn
lub
tn
lub
czn
lub
shu (shł)
lub
qmi (kmi)
kaczka lądująca 1. (sporadycznie w hieroglifach, zawsze w hieratyce) przed okresem Nowego Państwa, ten hieroglif (
xn
) był używany zamiennie z innym hieroglifem -
pA
- jako określnik ptaka
2.. (pismo hieratyczne) ten hieroglif (
xn
) był używany zamiennie z innym hieroglifem -
gb
- jako określnik ptaka
3. (w zgrupowaniu) kombinacja hieroglifów:
T14xn
wskazuje, że ten hieroglif (
qmA
) jest określnikiem kija do rzucania i znaczenia pochodne - nie jest określnikiem maczugi używanej w walce
4. fon. det.: ḫn, np.
x
n
xnA2
- ḫn - mowa, aforyzm (złota myśl)
5. fon. det.: tn, np.
t
n
qmAxn
- tni - rozróżniać (odróżniać)
6. fon. det.: ṯn , np.
ma
T
n
qmAxnN31
- mṯn - droga
7. fon. det.: sḥw, np.
sHZ4wxnY1V
- sḥwy - zbierać (gromadzić)
8. (z nieznanych powodów) fon. lub fon. det.: ḳmi, np.
qmiiit
xn
(war.
xniit
N33
Z3
) - ḳmyt - żywica (klej)
9. det.: wysiadać (skakać na ziemię), zatrzymać się, np.
x
n
xnD54
- ḫni - siadać (na ziemi), zatrzymać się

10. (w zgrupowaniu) det.: rzucać, tworzyć:

   a)
qmAAqmAxnD40
- ḳm3 - rzucać
   b)
qmAAqmAxnY1V
- ḳm3 - tworzyć

11. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - (1) kij do rzucania; (2) maczuga używana w walce; (3) zamiennik wielu hieroglifów (det.)

xt
M3
lub
xt
ḫt cht gałąź (konar) 1. fon.: ḫt, np.
n
xt
x t
A24
nḫt - silny
2. ideo.: drewno, np.
xt
t Z1
- ḫt - drewno

3. det.: drewno i słowa pochodne oraz obiekty drewniane, np.:

   a)
wxAxt
- wḫ3 - kolumna (drewniana)
   b)
Sna
n
Z4
xt
(war.
hbn
Sna
) - hbny - heban (gatunek drewna)
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
X (duży)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  X ś lub chś  
XA
K4
lub
XA
ẖ3
lub
{ ẖ3t }
śe
lub
{ śet }
ryba (Oksyrynchos) 1. fon.: ẖ3, np.
XA
r t
D3B1
- ẖ3rt - wdowa
2. ideo.: ryba Oksyrynchos (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także ostronos lub słonio-pyska - nazwa ryby wywodzi się nazwy miejscowość Oksyrynchos w Górnym Egipcie, ob. Al-Bahnasa), np.
XA
- ẖ3t - ryba Oksyrynchos
Aa2
Aa2 ẖp
lub
g3
lub
wḥ3
lub
ẖp3
śp
lub
ge
lub
uhe (łhe)
lub
śpe
gruczoł (pryszcz) 1. ten hieroglif (
Aa2
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. ten hieroglif (
Aa2
) zastąpił wiele hieroglifów używanych powszechnie w Tekstach Piramid (skr. T.P.), Tekstach Sarkofagów (skr. T.S.) i w okresie Starego Państwa (skr. S.P.), a jakie później uznano za przestarzałe, np.:
   a) (S.P.)
V38
=
Aa2
- ideo. i det.: bandażować, balsamować i słowa pochodne:
      *
Aa2
t
S28A24
- wt - bandaż
      *
wt
Aa2
- wt - balsam
   b) (S.P.)
Z10
=
Aa2
- (tylko) det.:
HsbAa2
Y1
(skr.
Aa2
Y1
, skr.
Aa2
) - ḥsb - rachować (liczyć); w pozostałych innych przypadkach ten hieroglif (
Z9
) przetrwał jako liczba ułamkowa 1/4(jedna-czwart) oraz określnik (łamać, złamać, podzielić)
   c) (T.P.)
F52
= (S.P.)
N32
=
Aa2
- det.: odchody, wszelkie niemiłe zapachy, glina:
      *
HsAa2
Z2
- ḥs - ekskrementy (odchody)
      *
st
Z2
Aa2
- st - woń (odór)
      *
sin
Aa2
N23
- sin - glina
   d) (S.P.)
W6
=
Aa2
- ideo. i det.:
wHAt
Aa2
iab
(war.
Aa2
t
N34
) - wḥ3t - kocioł (garnek metalowy)
   e)
W7
=
Aa2
- det.:
mAt
Aa2
- m3t - granit (skała)
   f)
V32
=
Aa2
- det.: pakunek (paczka), wiązka (pęk):
      * (l. p.)
gwAa2
Z2
- gw - pakunek
      * (l. mn.)
gAw&t V32
V32
V32
- g3wt - pakunki
   g)
M41
=
Aa2
- det.:
a
S
Aa2
- cš - cedr (rodzaj drewna)
3. fon.: ẖp lub ẖp3, np.
X
p
wAa2
Z2
(war.
Aa2
Z2
) - ẖpw - płaskorzeźby (l. mn.)
4. fon. det.: g3, np.
gAAa2
wr
- g3w - wąski (w sensie: być szczupłym, wąskim)
5. fon.: wḥ3: np.
Aa2 t
xAst
(Stare Państwo, war.
wHAt
xAst
) - wḥ3t - oaza
6. w słowie:
AbAa2bxAst
- 3bw - Elefantyna
7. det.: gruby (lub tłuszcz, smalec)), nabrzmiały, np.
S
f
Aa2
- šfw - napuchnięty

8. det.: wzrost ciała (lub rozrost ciała lub jego części) lub jego niezdrowy stan:

   a)
Wbn
nw W
Aa2
- wbnw - rana, skaleczenie (okaleczenie)
   b)
X
p
pAAAa2
- ẖp3 - pępek

9. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - gruczoł (pryszcz) z wypływającą wydzieliną (det.)
10. zobacz też: dwa skrzyżowane patyki (b3)

Xn
F26
lub
Xn
ẖn
lub
ẖnw
śn
lub
śnu (śnł)
kozia skóra 1. fon.: ẖn, np.
Xn
n
nwwpr
- ẖnw - wnętrze (domu, budynku)
2. ideo.: skóra, np.
Xn
(war.
Xn
n
t
F27
) - ẖnt - skóra
D33
D33 ẖn śn wiosłujące ramiona 1. fon.: ẖn, np.
D33n
n
nwwE20D40
Z2
- ẖnnw - zgiełk, tumult (zamieszanie)
2. ideo.: wiosłować, np.
D33
n
P1
- ẖni - wiosłować
Xr
T28
lub
Xr
ẖr śr pieniek rzeźnicki 1. fon.: ẖr, np.
G20Xr
r
pr
- mẖr - magazyn (składnica)
2. półideo.: pod (poniżej), np.
Xr
r
(war.
Xr
) - ẖr - pod (poniżej)
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
s (małe)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  s lub z s lub z s lub z  
z
O34
lub
z
s
lub
z
lub
ḫm
s
lub
z
lub
chm
rygiel

1. fon.: s lub z

2. od okresu Średniego Państwa, ten hieroglif (
z
) jako fonem ḫm często zastępował inny hieroglif -
xm
- np.
x
xm
mniwt
(war.
x
z
mniwt
) - Ḫm - Letopolis (lub Chem - stolica II nomu w Dolnym Egipcie, ob. Ausim, 13 km na północny wschód od Kairu)
3. ideo.: rygiel (do drzwi), np.
z
Z1
xt
- s lub z - rygiel

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowe - rygiel (s)
5. zobacz też: dwa skamieniałe belemnity (ḫm)

sA

(Stare i Średnie Państwo)
Aa17
lub
sA
s
lub
s3
s
lub
se
zatyle czegoś (pokrywka) 1. (w zgrupowaniu)
Aa18
lub
Aa18
Z1
czytane jako fon. s
2. fon.: s3, np.
sAa18AA2
- s3i - być zaspokojonym (nasyconym)
3. ideo.: zatyle (tył czegoś), np.
sA
- s3 - zatyle (tył czegoś)
Aa18
Aa18
sw
M23
lub
sw
s
lub
{(?) ns }
lub
sw
lub
{(?) nsw }
s
lub
{(?) ns }
lub
su ()
lub
{(?) nsu (nsł) }
roślina uważana za typową w Górnym Egipcie
bez kwiatów
(prawdopodobnie
Sma
- turzyca lub cibora)
1. (w zgrupowaniu)
sww
w takim układzie ten hieroglif (
sw
) czytany jest jako fon.: s
2. fon.: sw, np.
swt
n
G7
(war.
sw
t
A44
) - n-swt lub swt - Władca Górnego Egiptu - (prawdopodobnie) ten zwrot czytano fon.: ni-swt, czyli [Ten, który] należy do [świata] roślin [turzycy lub cibory]
   * jednak, przed okresem Średniego Państwa zapis był inny:
n
z
wA40
- nsw lub nzw - Władca Górnego Egiptu - dlatego też uznaje się, że może pochodne od tego słowa, np. Władca Górnego i Dolnego Egiptu -
sw
t
bit
t
- czytane jest jako fon.: n-sw-bit - w tym przypadku, ten hieroglif (
sw
) może odpowiadać fon.: nsw
   * słowo panowanie to
swiit
Y1
- nsyt - w tym przypadku, ten hieroglif (
sw
) może odpowiadać fon.: ns
3. ideo.: roślina Swt (turzyca lub cibora), np.
swt
Z1
Hn
- swt - roślina Swt
V17
V17 s3 }
lub
{ z3 }
se }
lub
{ ze }
zwinięty pasterski szałas z papirusu więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify – określniki i ideogramy - zwinięty pasterski szałas z papirusu (det.)

V18

(Stare państwo)
V18
zb
O35
lub
zb
s
lub
sb
s
lub
sb
kombinacja hieroglifów:
z+D54

(rygiel + kroczące nogi)
lub
rygiel z nogami
1. (w zgrupowaniu)
zbb
ten hieroglif (
zb
) czytany jest jako fon.: s

2. (samodzielnie występujący) fon.: sb
3. ten hieroglif najczęściej występuje w słowach określających aktywność związaną z wszelkim ruchem, ale rdzeń tych słów zawiera w sobie literę s lub z:

   a)
zbwr
(war.
zbbD54
- sbi - zginąć (przepaść)
   b)
ma
zb
(war.
G20zbbD54
) - ms - przynieść, wysłać (posłać)
   c)
izb
- is - iść
zA
G39
lub
zA
s3
lub
z3
se
lub
ze
kaczka
(rożeniec)
1. ten hieroglif (
zA
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym gęś białoczelną -
gb

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon kaczki jest w szpic, a gęsi na końcu prosty (jakby ucięty)

2. fon.: s3 lub z3, np.:

   a)
zAZ1A1
- s3 lub z3 - syn
   b)
zAt
Z1
B1
- s3.t - córka
3. det.: kaczka, np.
z
t
zA
- st - kaczka
4. (sporadycznie) det.: ptak - jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona to ten znak może być zastąpiony przez podobny hieroglif -
gb
- gęś białoczelna (gb)

5. zobacz też: gęś białoczelna (gb)

V16
V16 s3
lub
z3
se
lub
ze
zapętlony sznur służący jako pęta dla bydła 1. fon.: s3 lub z3, np.
V16
- s3 lub z3 - ochrona
2. (Stare Państwo) ideo.: pętać, np.
V16
- s3 lubz3 - pętać

3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - zwinięty pasterski szałas z papirusu (det.)

zp
O50
lub
zp
sp
lub
zp
sp
lub
zp
okrągłe klepisko przysypane zbożem
(do młócenia)
1. nie mylić tego hieroglifu (
zp
) z podobnym -
O48
(forma alternatywna od
nxn
prehistoryczny budynek w Hierakonpolis) - to są dwa różne hieroglify
2. fon. lub fon. det.: sp lub zp, np.
z
p zp
(war.
zp
) - sp - czas, pora, okoliczność i słowa pochodne
3. (zwrot) det.:
zp
Z1 Z1
(war.
zp
Z4
) - sp sn - dwa razy - używany jako oznaczenie czynności powtarzających się, dlatego całe słowa lub ich części czytane są dwukrotnie:
   a)
r
S
fnDzp
Z4
- rš rš - rozradować się (ponownie)
   b)
aSA
Z2
zp
Z1 Z1
- cš3 cš3 - bardzo często
sf
S30
lub
sf
sf sf kombinacja hieroglifów:
s+f

(złożone ubranie + żmija rogata)
fon.: sf, np.
sfra
- sf - wczoraj
F37
F37 sm sm kręgosłup z żebrami 1. (z powodu pomieszania) ten hieroglif (
F37
) był mylony z podobnym hieroglifem -
sm

   * błąd popełniany szczególnie w sł.:
smF37
Y1
lub
smsmY1V
- sm wspomożenie (wsparcie, odsiecz) - nie wiadomo, która z obu wersji jest niepoprawna

2. (z powodu pomieszania) fon. det.: sm

3. ideo. lub det.: plecy (tył), np.
iAt
Z1
(war.
F37t
Z1
) - i3t - plecy (tył)
4. det.: plecy (tył), np.
p
z
d
F37
(war.
p
z
d
F38
) - psd - plecy (tył)

5. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej (sm)
6. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (sm)

F38

(forma alternatywna)
F38
sxt
M20
lub
sxt
sm
lub
{ sḫt }
sm
lub
{ scht }
trzcina rosnąca jedna przy drugiej 1. (sporadycznie) fon.: sm, np.
ssxtmY1V
- sm - zajęcie, rozrywka
2. ideo. lub det.: bagna (podmokły teren), np.
sx
t
sxt
(war.
sxtt
N23
lub
sxt
) - sḫt - bagna
3. det.: wieśniak (chłop, rolnik), np.
sxtt
Z1
A1
- sḫty - wieśniak

4. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (sm)

sm
M21
lub
sm
sm sm trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku 1. (z powodu pomieszania) ten hieroglif (
sm
) mylono z podobnym hieroglifem -
F37

   * błąd popełniany szczególnie w sł.:
smsmY1V
lub
smF37
Y1
- sm wspomożenie (wsparcie, odsiecz) - nie wiadomo, która z obu wersji jest niepoprawna
2. fon.: sm, np.
smsmY1V
(war.
smF37
Y1
) - sm - wspomożenie (wsparcie, odsiecz)
3. ideo. lub półideo.: zioło, roślina, np.
smmM2
(war.
smsm
) - sm - zioło, roślina

4. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej (sm)
5. zobacz też: kręgosłup z żebrami (sm)

sn
T22
lub
sn
sn sn grot strzały (haczykowaty z dwóch stron)

1. fon.: sn, np.:

   a) (r. m.)
sn
n
A1
- sn - brat
   b) (r. ż.)
sn
n
tB1
- sn.t - siostra
2. (liczba) deo. i det.:
snnw
Z1 Z1
(war.
Z1 Z1
) - snw - 2 (dwa)
T23

(forma alternatywna)
T23
S
N37
lub
S
{ sn(?) } { sn(?) } sadzawka
lub
basen
(rzut z góry)
1. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify jednoliterowesadzawka (basen) (š)
2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify – określniki i ideogramy - sadzawka (basen) (š)

N38
N38 (basen) z pochyłymi bokami
N39
N39 sadzawka (basen) wypełniony wodą
X4
X4 sn
lub
zn
lub
fḳ3
sn
lub
zn
lub
fqe (fke)
zwinięty chleb
(zwój z chleba)
lub
ciasto
(forma alternatywna)
1. fon. det.: sn lub zn, np.
z
n
t
X4
- Snt - Senet (imię żeńskie)
2. (tylko jeden przypadek) jako fonem zn ten hieroglif (
X4
lub
N18
) był często zastępowany innym hieroglifem -
S
- w słowie:
z
n
N18
O31
(war.
z
n
S
O31
, war.
z
S
D54
) - zn - otwierać

3. fon. det.: fḳ3:

   a)
f
q
AX4
- fḳ3 - ciastko
   b)
f
q
AX4
Y1
- fḳ3 - nagroda

4. det.: chleb, jedzenie, np. - prt-ḫrw - ofiara inwokacyjna (dosł.: ofiara z chleba i wina)

5. (Średnie Państwo - sporadycznie) ten hieroglif (
X4
) był używany jako określnik uroczystości i zastępował hieroglif -
Hb
, np.
zHX4
Z1
(war.
zHHb
Z1
) - ḥbw - uroczystość
6. zobacz też: półhieratyczna forma hieroglifu
X4
(sn)
iw

(forma alternatywna)
N18
lub
iw
X5

(hieratyka)
X5 sn
lub
zn
sn
lub
zn
półhieratyczna forma hieroglifu
X4

(półhieratyczna forma zwiniętego chleba)
1. (Średnie Państwo) ten hieroglif (
X5
) był używany jako fonem sn w zastępstwie hieroglifu -
X4
, np.
z
n
X5
D54
(war.
z
n
N18
D54
) - sni - przerastać (przewyższać, przekraczać)
2. (hieratyka tylko) det.: chleb, jedzenie, np.
t
X3
X5
Z2
- t - chleb

3. zobacz też: zwinięty chleb (sn)

zS
Y3
lub
zS
lub
mnhd

lub
{ zš }
ssz
lub
{ zsz }
zestaw pisarski składający się z: palety, torby na sproszkowane barwidła (farby), trzcinowego pisaka 1. ten hieroglif (
zS
) jest głównie ideogramem i określnikiem, właściwie nie posiada wartości fonetycznej, chociaż wartość fonetyczną mu się przypisuje
2. fon.: , np.
zSY1
Z2
(war.
z
S
Y1
Z2
- sšw - pisma i wszelkie słowa pochodne od pisać

3. (ponieważ barwidła były drobno zmielone i łatwo rozpuszczalne) det .: płynny (rozcieńczalny, łatwo rozpuszczalny), drobno mielony i słowa pochodne:

   a)
n
a
a
zSY1V
- ncc - płynny (rozcieńczalny)
   b) (medyczny papirus Ebersa) np.
z
n
a
a
zS
(skr.
zSY1V
) - sncc - upłynniać (lub stworzyć łatwo rozcieńczalne), drobno mleć
4. (Stare Państwo) det.: pisanie, np.
z
S
zS
- - pisać

5. (Teksty Piramid) det. dla barwy (koloru):

   a)
TmszS
- ṯms - czerwony
   b) słowa pochodne od koloru czerwonego z rdzeniem tms lub ṯms, np.
timsz&w zSwr
Z2
- tmsw - zranienia, skrzywdzenia (okaleczenia - l. mn.)
Y4

(forma alternatywna)
Y4
sk
V29
lub
sk
lub
wAH
sk
lub
w3ḥ
sk
lub
ueh (łeh)
włóknista przędza zwinięta luźno w pęczek 1. fon.: sk, np.
sskk
wr
- ski - przepaść (zaginąć)
2. (z nieznanych powodów) fon.: w3ḥ, np.
wAAHskY1V
(war.
skHY1V
) - w3ḥ - miejsce, wytrwać (trwać)
3. (Stare Państwo) det.: wycierać (ścierać), np.
sksk
- sk - wycierać (ścierać)
sti
F29
lub
sti
st st krowia skóra przebita strzałą 1. fon.: st, np.
sstit
t
B1
- Stt - Satis (dosł.: [Ta która] strzela lub [Ta, która] wlewa, bogini-protektorka południowych granic Egiptu z Nubią)
2. ideo. i det.: przebić (przebijać), rzucać (wyrzucać), strzelać, wlewać i słowa pochodne, np.
st&sti
(war.
stit
D40
) - st - przebić (przebijać)
Aa32
Aa32 { st(?) }
lub
{ zt(?) }
{ st(?) }
lub
{ zt(?) }
pradawny rodzaj łuku więcej o tym hieroglifie"

   hieroglify – określniki i ideogramy - pradawny rodzaj łuku (det.)

Aa32
Aa32A[h]
Aa32B[b]
sT
S22
lub
sT
st
lub
sṯ
st
lub
scz
kokarda naramienna 1. fon.: st, np.
sTmw
(war.
sti&t mw
) - sti - wlewać
2. fon.: sṯ, np.
sTT
t
xAst
(war.
sTt t
iw
) - Sṯt - (1) Azja, (2) Sehel (wyspa na Nilu przy Pierwszej Katarakcie)
3. (Stare Państwo - z nieznanych powodów) ideo. i det.: bakburta (lewa burta statku), np.
sTwr
(war.
N17
wr
sT
) - t3-wr - bakburta
sd
F33
lub
sd
sd sd ogon
lub
miotła (?)
1. fon.: sd, np.
sdt
Z4
(war.
sd
t Z4
sd
- sdty - nazwa nieznanego tytułu dostojnika(?)
2. det.: ogon, np.
sd
sd
- sd - ogon
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
S (duże)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  S š sz  
SA
M8
lub
SA
š
lub
3ḫ
lub
š3
sz
lub
ech
lub
sze
sadzawka z kwiatami lotosu 1. (w zgrupowaniu)
SA
lub
SAA
czytane jako fon.: š
2. fon.: š3, np.
SAAY1V
- š3 - dowodzić, wyznaczać (umawiać)
3. ideo.: lotosowa sadzawka, łąka, np.
SA
(war.
SASA
) - š3 - lotosowa sadzawka, łąka
4. półideo. i ideo.: Achet (pora wylewu - jedna z trzech pór roku w kalendarzu staroegipskim), np.
SAx
t
(war.
SAx
t
N5
, (Stare Państwo)
ASAx
t
) - 3ḫt - Achet
H7
H7 š3 sze szpon fon.: š3, np. - Š3t - Szet (starożytna kraina, prawd. w Grecji w rejonie Tripolis)
100
V1
lub
100
š3(?)
lub
šn
lub
št(?)
lub
š3c(?)
lub
š3.t(?)
lub
šn.t(?)
sze(?)
lub
szn
lub
szt(?)
lub
szee(?)
lub
szet(?)
lub
sznt(?)
zwój sznura
(sznur zwinięty w spiralę)
1. nie mylić tego hieroglifu (
100
) z podobnym -
W
- to są dwa różne hieroglify
2. (liczba) fon.: š3, šn, št lub š3c, lub š3.t, lub šn.t, np.
100
- št 100 (sto) - fonetyka liczby sto nie jest jednoznaczna (w różnych źródłach jest różnie interpretowana)
3. fon. lub fon. det.: šn, np.
Sn
n
t
100
(war.
100
t
) - šnt - spierać się (dyskutować)
4. det.: lina, np.
U19
nw
wH100
- nwḥ - lina

5. det. dla wszelkich akcji związanych z liną:

   a)
it&H 100
D40
- itḥ - ciągnąć (linę)
   b)
Tz
z
100
D40
- ṯs - wiązać (linę w węzeł)
6. det.: otaczać, np.
Sn
n
100
- šnw - okrążać (otaczać)

7. zobacz też: hieroglify jednoliterowe - spirala (w)

Sw
H6 šw szu pióro

1. (Średnie Państwo) wariant tego hieroglifu () pojawiał się tylko w okresie Średniego Państwa i był używany tylko w piśmie hieratycznym - w kilku słowach z rdzeniem šw

2. ten hieroglif (
Sw
) używany był jako zamiennik dla hieroglifu -
mAat

3. fon. šw, np.
SwwA40
- šw - Szu (bóg powietrza i orzeźwiającego północnego wiatru)
4. ideo.: pióro, np.
Swt
Z1
(war.
S
t
SwZ1
) - šw.t - pióro

5. det.: prawda i słowa pochodne, np.:

   a)
U5
t
SwY1
Z2
(war.
Swt
Z1
lub
SwZ1
) - m3ct - prawda (rzeczownik)
   b)
U5
a
Y1V
- m3c - prawdziwy (prawdziwość) - ale w formie przymiotnikowej słów pochodnych od prawdy ten hieroglif (
Sw
) był w zapisie często pomijany

6. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy - bogini z piórem na głowie (det.)

H6A

(Średnie Państwo - hieratyka)
H6A
Sm
N40
lub
Sm
šm szm sadzawka z nogami fon.: šm, np.
SmmD54
- šm iść
Sn
V7 šn szn pętla ze sznura
z końcami zwisającymi do dołu
fon.: šn, np.
Sn
n
iAm
- šn - drzewo
V8

(Nowe Państwo - forma alternatywna)
V8
sS
V6
lub
sS
šs
lub
sšr
szs
lub
sszr
sznur 1. w okresie Średniego Państwa, w hieratyce, ten hieroglif (
sS
) był nie do rozróżnienia z hieroglifem -
sSr

   * w piśmie hieroglificznym oba znaki były często używane zamiennie

2. fon.: šs, np.
sS
z
O39
(war.
sS
) - šs - alabaster
3. z powodu pomieszania z hieroglifem
sSr
- torby z płótna (lnu) także fon.: sšr
4. ideo.: sznur, lina
sS
z
W
(war.
sS
, (Stare Państwo)
SssS
) - šs - sznur, lina
5. det.: wiązać, pakować, np.
a
r
f
sSA24
- crf - wiązać, pakować
6. det.: odzież, np.
iizsiiWHnsSZ3
- isywt - szmaty (l. mn.)

7. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - torba z płótna (lnu) (g)

Sd
F30
lub
Sd
šd szd skórzany bukłak na wodę fon.: šd, np.:
   a)
Sd
d
A24
- šd - wyciągać
   b)
Sd
d
wF27
- šdw - skórzany bukłak na wodę, poduszka (w sensie: nadmuchany worek skórzany pod głowę)
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
k
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  k k k  
kA
D28
lub
kA
k
lub
k3
k
lub
ke
ramiona uniesione 1. (w zgrupowaniu)
kA
Z1
lub
kA
czytane jako fon.: k
2. fon.: k3, np.
HkAA2
- ḥk3 - magia
3. ideo.: dusza (dusza człowieka i jednocześnie duch opiekuńczy - Ka), np.
kA
Z1
- k3 - dusza Ka
kp
R5
lub
kp
kp
lub
k3p
kp
lub
kep
kadzielnica do odymiania 1. (sporadycznie) fon.: kp, np.
kp
p
n
Z4
xAst
- Kpny - Byblos (miasto w starożytnej Fenicji)
2;. fon.: k3p, np.
kp
p
pr
- k3p - szkółka, żłobek (wylęgarnia)
3. ideo i det.:
kp
p
Q7
(war.
k
A
p
R6
) - k3p - odymiać (okadzać)
R6

(Stare Państwo)
R6
km
I6
lub
km
km km kawałek krokodylej skóry z kolcami 1. fon.: km, np.
kmmt
niwt
- Kmt - Egipt (dosł.: czarna ziemia)
2. ideo.: tarcza, np.
ikmmF27
(war.
ikmF27
) - ikm - tarcza
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
q
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  q q lub k lub ku  
qn
Aa8
lub
qn
ḳn
lub
{ ḏ3tt }
qn (kn)
lub
{ dżett }
kanał nawadniający 1. (z nieznanych powodów) fon.: ḳn, np.
qn
n
Y1V
- ḳn - dokończyć (uzupełnić)
2. ideo. i det.: majątek, np.
DAt
t
qn
(war.
qn
t niwt
, war.
spAt
t niwt
) - ḏ3tt - majątek
qs
T19
lub
qs
ḳs
lub
gn
qs (ks)
lub
gn
głowica harpuna z kości 1. fon: ḳs i fon. det. w
qsqsn
wr
(war.
qsn
wr
) - ḳsn - uprzykrzać się
2. fon. det. w
q
r
sqsqrsw
- ḳrs - chować (grzebać, zakopywać) i słowa pochodne
3. (z nieznanych powodów) fon.: gn i fon. det. w
qsqs
(war.
qst
Z4
D40
) - gnwty(?) - rzeźbiarz, ale translit. tego słowa nie jest jednoznaczna
4. det.: kość, harpun, np.
qsqs
- ḳs - kość, harpun
5. det.: kość, np.
Abbqs
- 3b - kość słoniowa
T20

(Stare Państwo)
T20
qd
Aa28
lub
qd
{ ḳd } { qd (kd) } tłuczek murarski więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - tłuczek murarski (det.)

Aa29

(Stare Państwo)
Aa29
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
g
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  g g g  
gb
G38
lub
gb
gb gb gęś białoczelna 1. ten hieroglif (
gb
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym kaczkę -
zA

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie - ogon gęsi jest na końcu prosty (jakby ucięty), a kaczki w szpic
2. półfon.: gb, np.
gbbA40
(war.
gbbA40
) - Gbb - Geb
3. (sporadycznie) det.: ptak - jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona, może być zastąpiony przez podobny hieroglif -
zA
- kaczka

4. zobacz też: kaczka (rożeniec) (s3)

gm
G28
lub
gm
gm gm ibis czarny fon.: gm, np.
gmm
- gmi - znaleźć
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
t (małe)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  t t t  
ti
U33
lub
ti
t
lub
ti
t
lub
ti
tłuczek 1. (sporadycznie w zgrupowaniu)
ti
w zestawieniu z hieroglifem
H
- po prawej lub lewej stronie - czytany jest jako fon.: t, np.
HtisAa30
- ḥts - rozpocząć, świętować (festiwal, festyn)
2. (w zgrupowaniu)
ti
lub
tii
lub
tiii
czytane jako fon.: t, np.
AtiiW
t
xt
- 3twt - łóżko
3. fon.: ti, np.
aXn
n
nwwtipr
- cḫnwti - komora królewska (grobowiec)
4. ideo.: tłuczek, np.
tit
Z1
O39
- tit - tłuczek

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowe - tłuczek i moździerz (smn)

U30
U30 t3 te piec garncarski 1. fon.: t3, np.
S
t
U30AY1V
- št3 - tajemniczy, skomplikowany (trudny)
2. (Stare Państwo) ideo.: piec (do wypalania garnków, cegieł, itp.), np.
t
U30
- t3- piec
tA
N16
lub
tA
t3 te płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku 1. (sporadycznie) fon.: t3, np.
z
S
tA
Y1
- sšt3 - tajemnica, sekret
2. (w zgrupowaniu)
tA
N21 Z1
czytane jako fon.: t
3. ideo.: ziemia, kraj, kraina, np.
tA
N23 Z1
(war.
tA
N21 Z1
) - t3 - ziemia, kraj, kraina

4. det. dla słów związanych z ziemią':

   a)
D&t&tA
- dt - posiadłość, majątek
   b)
D&t&tA
- dt - wieczność
   c)
D&t&tA A1 B1
Z2
- dt(w) - poddani (chłopi, jako związani z ziemią)
N17

(forma alternatywna)
N17 płaska warstwa ziemi
Tb
S33
lub
Tb
tb
lub
ṯb
tb
lub
czb
sandał 1. półfon. lub fon. det.: ṯb, później tb, np.
TbWA1
- ṯbw - produkujący sandały (szewc)
2. ideo. lub det.: sandał, np.
Tbt
Z1
(war.
TbtTb
) - ṯbt lub
tbtTb
- tbt - sandał
tp
D1
lub
tp
tp tp głowa z profilu 1. dokładna wartość fonetyczna tego hieroglifu nie jest potwierdzona - zakłada się, że jest to fon.: tp, np.
tp
p Z4
(war.
T8
) - tpy - szef, pierwszy (1-szy)
2. przyimek: na (czymś - na głowie lub na podstawie), np.
tp
Z1
- tp - na
3. ideo.: głowa
tp
Z1
- tp - głowa
4. det.: głowa i pojęcia pochodne, np.
zmnAzmnAtp
- d3d3 - głowa

6. zobacz też: hieroglify trzyliterowesztylet starszego rodzaju (tpy)

tm
U15
lub
tm
tm tm sanie 1. fon.: tm, np.
Ht
tm
mgbwr
- ḥtm - zginąć (przepaść)
2. (negacja)
tmm
- tm - nie - zaprzeczenie znaczeń
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
T (duże)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  T cz lub tcz  
TA
G47
lub
TA

lub
ṯ3
cz (tcz)
lub
cze (tcze)
kaczątko 1. (w zgrupowaniu)
TAZ1
czytane jako fon.:
2. fon.: ṯ3, np.
T
n
TAtO40
- ṯnṯ3t - baldachim
3. ideo.: pisklę, np.
TAZ1
- ṯ3 - pisklę
Tz
S24
lub
Tz
{ ṯs } { czs } związany pas więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - przedramię trzymające patyk (det.)

 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
d (małe)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  d d d  
D37
D37 d
lub
di
lub
imi
lub
rdi
d
lub
di
lub
imi
lub
rdi
przedramię trzymające stożkowaty bochenek 1. (Średnie Państwo) bardziej powszechne było używanie tego hieroglifu (
D37
) zamiast
di

2. (sporadycznie) ten hieroglif (
D37
) był zamieniany przez inne podobnehieroglify -
D39
lub
D40

3. fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna - powszechniej czytany był jako fon.: (r)di lub imi, ale (sporadycznie) czytany jako fon.: d (od di), np.
D37
D37
wniwt
- Ddw - war.
Ddd
niwt
w
lub
DdDdwniwt
t Z1
- Ddw - Buzyrys (ob. Abu Sir Bana)
4. ideo. dla dawać (ofiarować, ofiarowywać), np.
iD37
(war.
D37
) - imi - dawać (ofiarować)

5. zobacz też: stożkowaty bochenek (di)

6. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - przedramię trzymające garnek (naczynie)
nw
(det.)

7. zobacz też: hieroglify - określniki i ideogramy - przedramię trzymające patyk (det.)

di
X8
lub
di
d
lub
di
lub
dd
lub
imi
lub
rdi
lub
rḏi
d
lub
di
lub
dd
lub
imi
lub
rdi
lub
rdżi
stożkowaty bochenek 1. (Średnie Państwo) ten hieroglif
di
był częściej zastępowany przez inny hieroglif
D37

2. fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna - (prawdopodobnie) rdzeń to fon.:rdi, wcześniej czytany był jako fon.: rḏi, ale w formie czasownikowej z podwójnym powtórzeniem (
didi
) jest czytane jako fon.: dd lub didi, oprócz tego istnieją przypadki czytania tego hieroglifu jako fon.: d, np.
diqN33 Z1
Z2
- dḳ(r) - owoce (l.mn.)

3. ideo.: dawać (w sensie: ofiarować, ofiarowywać), np.:

   a)
r
di
- rdi lub
di
- di - dawać (ofiarować)
   b)
dimD37
lub
idi
lub
iD37
(war.
imM
D39
) - imi - dawać (ofiarować)

4. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (di)

V11
V11 { dw(?) } { du (dł)(?) } hieroglif uznany później za obcięty w połowie kartusz i odwrócony więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify - określniki i ideogramy - hieroglif uznany później za obcięty w połowie kartusz i odwrócony (det.)

Db
G22
lub
Db
db
lub
ḏb
db
lub
dżb
dudek
(Upupa epops)
1. (Nowe Państwo) fon.: db, np.
dbt
O39
- dbt - cegła
2. fon.: ḏb, np.
Dbbt
O39
(war.
Dbt
O39
) - ḏbt - cegła
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)
D (duże)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
  D  
DA
U28
lub
DA

lub
ḏ3

lub
dże
ognisty świder 1. (w zgrupowaniu)
DA
lub
DAA
czytane jak fon.:
2. fon.: 3, np.
DAAP1
- 3i - przeprawa łodzią (w poprzek rzeki)
3. ideo.: ognisty świder (zestaw składający się z: deseczki i patyka - służy do rozpalania ognia poprzez trzymanie patyka między dłońmi i obracanie go, wiercąc nim otwór w deseczce), np.
DAAZ9
xt
- 3 - ognisty świder
4. ideo.: dobrobyt, jako skrót:
DA
- w3 - dobrobyt w formule grzecznościowej:
anxDAs
(wer. pełna:
anxn
x
wDAAY1Vsn
b
) - idiom - cnh wḏ3 snb - Niech żyje, w dostatku i zdrowiu
U29

(Stare Państwo)
U29
Dw
N26
lub
Dw
ḏw dżu piaszczyste wzgórze
wznoszące się ponad linią upraw
1. fon.: ḏw, później dw, np.
AbbDwwO49
- 3bḏw - Abydos (ob. el-ʿArabä el-Madfūnä - tzn. zakopany zaprzęg lub Arabet Abydos)
2. ideo.: wzgórze, np.
Dw
Z1
- ḏw - wzgórze
Dr
M36
lub
Dr
ḏr dżr pęk lnu z łodygami
i szypułkami
1. fon.: r, np.
n
Dr
r
A24
- r - trzymać mocno
2. det.: łączyć, wiązać (związać razem), np.
dmADr
D40
- dm3 - wiązać

3. zobacz też: pęk lnu z łodygami (ḏr)

M37

(Stare Państwo)
M37 ḏr dżr pęk lnu z łodygami

1. (Stare Państwo) fon.: r

2. ten hieroglif (
M37
) był używany podobnie lub zamiennie z hieroglifem -
Dr
- ale wtedy, posiadał tylko wartość fonetyczną (ḏr)

3. zobacz też: pęk lnu z łodygami i szypułkami (ḏr)

Dd
R11
lub
Dd
lub
dd
d dżd kolumna imitująca pęk łodyg związanych razem
(kolumna Dżed)
1. fon.: d, np.
Ddd
(war.
D&d Dd
) - d - stabilność, trwałość i słowa pochodne
2. ideo.: kolumna Dżed, np.
DdZ1
- d - kolumna Dżed
DD
I11
lub
Dd
ḏḏ dżdż dwie kobry fon.: ḏḏ, np.
wDwDD
t
Y1V
- wḏḏt - nakazane (w sensie: został wydany rozkaz)
 
Kategorie:   A
(duże)
i y a
(małe)
w b p f m n r h
(małe)
H
(duże)
x
(mały)
X
(duży)
s
(małe)
S
(duże)
k q g t
(małe)
T
(duże)
d
(małe)
D
(duże)

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Nie mylić tej nazwy Chemmis w Delcie Nilu z miejscowością Achmim w Górnym Egipcie - zw. także Chemmis! - to są dwa różne miejsca. Dolnoegipskie Chemmis, prawdopodobnie oznacza, mniej-więcej, pasek papirusu króla Dolnego Egiptu.
  2. a b c Hieroglif niedostępny w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii
  3. Z transliteracji hieroglifu-symbolu
    wDAt
    wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć dokładnie tak!: (Wḏ3t) - Uadżet lub (W3ḏyt) - Uadżyt - błędem jest pisanie tego symbolu jako Wadjet lub Wadżet, bo to jest zapożyczenie z pisowni angielskiej, w dodatku, poprawnie powinno być czytane mniej-więcej jako: Łedżet.
  4. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako O5\.
  5. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale przy zapisie wielokrotności macierzystego hieroglifu.
  6. Z transliteracji imienia bogini Hathor wynika, że w j. polskim powinno ono być czytane jako: (Ḥt-ḥr) - Hathor - błędem jest czytanie w nim angielskiego dwuznaku th, należy czytać osobno polskie t + h, czyli Hat + hor.
  7. Z transliteracji imienia boga Min'a wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (Mnw) - Minu.
  8. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Aa32\.

Przypisy edytuj

  1. Davies W.V., M.G. Witkowskiego (tłum.), Egipskie hieroglify, Warszawa: RTW, [cop. 1998], ISBN 83-86822-89-9, OCLC 749730090.

Bibliografia edytuj

  • Erman Adolf, Breasted James Henry (translated by), Egiptian grammar. Williams and Norgate, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh 1894.
  • Roeder Günter (prof. University of Breslau), Mercer Samuel A.B. (translated by), Short Egiptian Grammar. New Haven: Yale University Press; London: Humphrey Milford; Oxford: Oxford University Press, Leipzig 1920.
  • Gardiner Alan H. (Sir), Egyptian Grammar. The Griffith Institute 1973. ISBN 0-900416-35-1

Linki zewnętrzne edytuj