Eiji Tsuburaya

japoński reżyser filmowy

Eiji Tsuburaya (jap. 円谷 英二 Tsuburaya Eiji), prawdziwe nazwisko Eiichi Tsumuraya (jap. 圓谷 英一 Tsumuraya Eiichi); ur. 7 lipca 1901 w Sukagawie, zm. 25 stycznia 1970 w Itō) – japoński reżyser filmowych efektów specjalnych, twórca licznych japońskich filmów science-fiction, współtwórca serii „Godzilla” oraz główny twórca „Ultra Serii”. Założyciel studia Tsuburaya Productions.

Eiji Tsuburaya
円谷 英二
ilustracja
Prawdziwe imię i nazwisko

Eiichi Tsumuraya

Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1901
Sukagawa, Japonia

Data i miejsce śmierci

25 stycznia 1970
Itō, Japonia

Zawód

reżyser, scenarzysta

podpis
Strona internetowa

Życiorys edytuj

 
Grób Tsuburayi

Eiji Tsuburaya urodził się 7 lipca 1901 roku jako pierworodny syn w dużej rodzinie. Jego matka zmarła, kiedy miał 3 lata, a ojciec wyprowadził się do Chin, gdzie prowadził interesy. Był więc pod opieką matki ojca – Natsu, i zaledwie kilka lat starszego od niego wuja – Ichirō. Już w szkole zainteresował się modelarstwem samolotowym, które to hobby pozostało mu do końca życia. W wieku 14 lat ukończył szkołę średnią i zapisał się do szkoły lotniczej. Po jej zamknięciu przeniósł się do szkoły handlowej, po ukończeniu której zajął się badaniami i rozwojem w fabryce zabawek. Przypadkowe spotkanie z reżyserem Yoshirō Edamasą zaowocowało zmianą pracy i przyuczeniem do zawodu operatora kamery.

W 1921 roku poznał swoją przyszłą żonę, a rok później wzięli ślub. Wiele lat po ślubie Tsuburaya zmienił dla niej religię – przeszedł z buddyzmu na katolicyzm.

W czasie II wojny światowej był twórcą wojennych filmów propagandowych. Niektóre jego produkcje były na tyle dobre, że po wojnie wzięto je za oryginalne nagrania, na przykład spreparowany film o ataku na Pearl Harbor[1]. Po wojnie nie mógł znaleźć pracy przez swoje wcześniejsze zaangażowanie w propagandowe projekty, ale już w 1950 roku był szefem działu efektów specjalnych wytwórni filmowej, a 4 lata później powstała jego najbardziej znana produkcja – Godzilla. Po obejrzeniu amerykańskiego King Konga jego marzeniem było odtworzyć efekty specjalne na takim poziomie. Zmarł 25 stycznia 1970 roku w wieku 68 lat. W dniu 7 lipca 2015 roku, w 114. rocznicę urodzin, wyszukiwarka Google uhonorowała go interaktywnym doodle'm[2].

Twórczość edytuj

Efekty specjalne edytuj

Podczas swojej 50-letniej kariery pracował nad około 250 filmami. Filmy z jego efektami wizualnymi to m.in.:

  • Atarashiki Tsuchi (1937) – reżyser efektów specjalnych
  • Kaigun Bakugeki-tai (1940) – efekty specjalne
  • Moyuru ōzora (1940) – efekty specjalne
  • Enoken no songokū: songokū zenko-hen (1940) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Shiroi Hekiga (1942) – efekty specjalne
  • Nankai no Hanataba (1942) – specjalista ds. efektów fotograficznych
  • Tsubasa no Gaika (1942) – efekty specjalne
  • Hawai Mare oki kaisen (1942) – reżyser efektów specjalnych
  • Ahen senso (1943) – efekty specjalne
  • Ai No Sekai: Yamaneko Tomi No Hanashi (1943) – efekty specjalne
  • Ongaku Dai-Shingun (1943) – efekty specjalne
  • Hyoroku Yume-Monogatari (1943) – efekty specjalne
  • Otoko (1943) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Ano hata o ute (1944) – efekty specjalne
  • Kato hayabusa sento-tai (1944) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Tokyo Gonin Otoko (1945) – kierownik ds. efektów specjalnych (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Urashima Taro No Koei (1946) – specjalista ds. efektów fotograficznych
  • A Thousand and One Nights with Toho (1947) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Hana Kurabe Tanuki Goten (1949) – efekty specjalne
  • Invisible Man Appears (1949) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • The Lady of Musashino (1951) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • The Skin of the South (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Ashi Ni Sawatta Onna (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • The Man Who Came to Port (1952) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Anatahan (1953) – specjalista (podpisany jako Tsuburaya)
  • Seishun Zenigata Heiji (1953) – efekty specjalne
  • The Eagle of the Pacific (1953) – reżyser efektów specjalnych
  • Aijin (1953) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Sound of the Mountain (1954) – efekty specjalne
  • Farewell Rabaul (1954) – reżyser efektów specjalnych
  • Samuraj (1954) – efekty specjalne
  • Godzilla (1954) – efekty specjalne
  • Tomei Ningen (1954) – reżyser efektów specjalnych
  • Ginrin (1955) – efekty specjalne
  • Godzilla kontratakuje (1955) – reżyser efektów specjalnych
  • Half Human (1955) – reżyser efektów specjalnych
  • Meoto zenzai (1955) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Legend of the White Snake (1956) – reżyser efektów specjalnych
  • Rodan – ptak śmierci (1956) – reżyser efektów specjalnych
  • Tron we krwi (1957) – efekty specjalne
  • Tajemniczy przybysze (1957) – reżyser efektów specjalnych
  • Song for a Bride (1958) – efekty specjalne
  • The H-Man (1958) – reżyser efektów specjalnych
  • Varan the Unbelievable (1958) – reżyser efektów specjalnych
  • Ukryta forteca (1958)
  • Songoku: The Road To The West (1959) – reżyser efektów specjalnych
  • Submarine I-57 Will Not Surrender (1959) – reżyser efektów specjalnych
  • The Birth of Japan (1959) – reżyser efektów specjalnych
  • Battle in Outer Space (1959) – efekty specjalne
  • The Secret of the Telegian (1960) – efekty specjalne
  • Burza nad Pacyfikiem (1960) – reżyser efektów specjalnych
  • The Human Vapor (1960) – reżyser efektów specjalnych
  • Osaka Jo Monogatari (1961) – reżyser efektów specjalnych
  • Mothra (1961) – reżyser efektów specjalnych
  • Blood On The Sea (1961) – reżyser efektów specjalnych
  • Gen To Fudomyo-O (1961) – reżyser efektów specjalnych
  • The Last War (1961) – reżyser efektów specjalnych
  • Gorath (1962) – reżyser efektów specjalnych
  • Kurenai No Sora (1962) – reżyser efektów specjalnych
  • King Kong kontra Godzilla (1962) – reżyser efektów specjalnych
  • Chushingura: Hana no Maki, Yuki no Maki (1962) – reżyser efektów specjalnych
  • Attack Squadron! (1963) – reżyser efektów specjalnych
  • Chintao Yosai Bakugeki Meir Ei (1963) – reżyser efektów specjalnych
  • Atak ludzi grzybów (1963) – reżyser efektów specjalnych
  • The Lost World of Sinbad (1963) – reżyser efektów specjalnych
  • Atragon (1963) – reżyser efektów specjalnych
  • Shikonmado – Dai Tatsumaki (1964) – reżyser efektów specjalnych
  • Kyomo Ware Ozorami Ari (1964) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Godzilla kontra Mothra (1964) – reżyser efektów specjalnych
  • Dogora (1964) – reżyser efektów specjalnych
  • Ghidorah – Trójgłowy potwór (1964) – reżyser efektów specjalnych
  • Najodważniejsi z wrogów (1965) – reżyser efektów specjalnych
  • War-Gods of the Deep (1965) – reżyser efektów specjalnych: ujęcia z filmu Atragon
  • Taiheiyo Kiseki No Sakusen: Kisuka (1965) – reżyser efektów specjalnych
  • Frankenstein Conquers the World (1965) – reżyser efektów specjalnych
  • Crazy Adventure (1965) – reżyser efektów specjalnych
  • Dr. Goldfoot and the Bikini Machine (1965) – reżyser efektów specjalnych: ujęcia z filmu Godzilla kontra Mothra
  • Inwazja potworów (1965) – reżyser efektów specjalnych
  • Ironfinger (1965) – efekty specjalne
  • Pojedynek potworów (1966) – reżyser efektów specjalnych
  • Zero Faita Dai Kusen (1966) – reżyser efektów specjalnych
  • Ebirah – potwór z głębin (1966) – kierownik ds. efektów wizualnych (tytuł honorowy)
  • Ucieczka King Konga (1967) – reżyser efektów specjalnych
  • Syn Godzilli (1967) – kierownik ds. efektów wizualnych
  • Zniszczyć wszystkie potwory (1968) – kierownik ds. efektów wizualnych (tytuł honorowy)
  • Rengō Kantai Shirei Chōkan: Yamamoto Isoroku (1968) – reżyser efektów specjalnych
  • Kureji No Daibakuhatsu (1969) – kierownik ds. efektów specjalnych
  • Szerokość geograficzna zero (1969) – reżyser efektów specjalnych
  • Japonia i miecz (1969) – reżyser efektów specjalnych
  • Rewanż Godzilli (1969) – efekty specjalne (tytuł honorowy)
  • Ultraman (1979) – kierownik ds. efektów specjalnych (materiały archiwalne)
  • Ultraman: Great Monster Decisive Battle (1979) – kierownik ds. efektów specjalnych (materiały archiwalne)

Filmografia edytuj

  • Giketsu (1925)
  • Kaito Samimaro (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Kagaribi (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Castle Of Wind And Clouds (1928) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Nogitsune Sanji (1930) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Shintei Shiobara Tasuke (1930)
  • Fubuki Ni Sakebu Okami (1931) (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Beni-Komori – Dai Ippen (1931)
  • Beni-Komori – Dai Nihen: Yuyaku Kessen No Maki (1931)
  • Beni-Komori – Dai Sampen: Ketsurui Tonami Chohachiro No Maki (1931)
  • Hyakuman-nin No Gassho (1935)
  • Kaguya Hime (1935)
  • Sekido Koete (1936)
  • Major Nango (1938)
  • Kodo Nippon (1940)
  • Tomei Ningen (1954)

Producent edytuj

  • Ultra Q (1965)
  • Ultraman (1966) – producent nadzorujący
  • Full-Length Monster Movie: Ultraman (1967)
  • Ultra Seven (1967) – producent nadzorujący
  • Mighty Jack (1968)
  • Operation: Mystery! (1968)
  • Kyofu Gekijo Umbalance: (odcinek: „Miira No Koi”) (1973)

Reżyser edytuj

  • Major Nango (1938)
  • Sekido Koete (1936)

Operator kamery edytuj

  • A Page of Madness (1926) – młodszy kamerzysta (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)
  • Enmeiin No Semushi-Otoko (1920) – operator kamery (podpisany jako Eiichi Tsuburaya)

Pozostałe prace edytuj

Przypisy edytuj

Linki zewnętrzne edytuj