Ellen Key

szwedzka pisarka i pedagog, działaczka ruchu kobiecego

Ellen Key (ur. 11 grudnia 1849, zm. 25 kwietnia 1926) – szwedzka pisarka, nauczycielka, pedagog i działaczka ruchu kobiecego[1].

Ellen Key
ilustracja
Data urodzenia

11 grudnia 1849

Data śmierci

25 kwietnia 1926

Zawód, zajęcie

pedagog

Narodowość

szwedzka

podpis

Była prekursorką ruchu reformy pedagogicznej. Key wiązała idee społeczne i filozoficzne z koncepcją skrajnie indywidualistycznego wychowania, w którym respektuje się prawo dziecka do swobodnego rozwoju. Program walki o prawa dzieci do rozwoju zgodnego z naturą przedstawiła w książce Stulecie dziecka (1900, wyd. pol. 1928)[1].

W drugiej połowie XIX wieku długa i intensywna wymiana listów oraz wspólne poglądy Ellen i Urbana von Feilitzena przerodziły się w romans pomiędzy nimi. Bardzo ważna stała się dla niej powieść Urbana pt. „Protestantismens Maria-kult”, do której nawiązywała później w swojej książce „Missbrukad kvinnokraft”. W obawie przed wyjściem na jaw ich związku, Ellen spaliła większość listów od Urbana, zwłaszcza te, które mogłyby wskazywać na miłość między nimi. Pozostało ich zaledwie kilka i obecnie obejrzeć je można w Bibliotece Królewskiej. W książce „Ellen Key och Urban von Feilitzen – en kärlekshistoria per brev” Mirjam Tapper starała się zrekonstruować ich miłość na podstawie listów, które pozostały[2].

Publikacje edytuj

Jest autorką bądź współautorką wielu publikacji, w tym m.in.:

  • Individualism and Socialism (1896)
  • Images of Thought (1898)
  • Human-beings (1899)
  • Stulecie dziecka (1900)
  • Lifelines, volumes I–III (1903–1906)
  • Neutrality of the Souls (1916)

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2001, s. 163. ISBN 83-88149-41-5.
  2. Ellen Key och Urban von Feilitzen – en kärlekshistoria per brev av Mita Bokförlag [online], LitteraturMagazinet [dostęp 2019-02-12] (szw.).

Bibliografia edytuj

  • Encyklopedia PWN, Tom 2, Warszawa 1991, s. 114.

Linki zewnętrzne edytuj