Wikipedia

Emanuel Lasker

niemiecki szachista

Emanuel Lasker (ur. 24 grudnia 1868 w Barlinku, zm. 11 stycznia 1941 w Nowym Jorku) – niemiecki szachista pochodzenia żydowskiego[1][2], drugi mistrz świata w szachach. Tytuł zdobył w 1894 roku pokonując Wilhelma Steinitza w meczu, w którym wygrał 10 partii, 4 zremisował i 5 przegrał[3]. Tytuł mistrza świata zachował przez następne 27 lat, najdłużej w historii. Był również matematykiem, filozofem i brydżystą, przyjaźnił się z Albertem Einsteinem[4]. Jest autorem gry planszowej laska, opartej na warcabach.

Emanuel Lasker
Ilustracja
Emanuel Lasker, 1929
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1868
Berlinchen/Barlinek

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1941
Nowy Jork

Obywatelstwo

Niemcy

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Tablica w Barlinku, przy ul. Chmielnej 7, upamiętniająca Emanuela Laskera

Życiorys edytuj

Do największych osiągnięć Laskera w grze praktycznej należy zaliczyć zwycięstwa w wielkich turniejach w Londynie (1899), Petersburgu (1896 i 1914), Nowym Jorku (1924)[5]. W 1921 roku stracił tytuł mistrza świata w meczu przeciwko Capablance[6]. Rok wcześniej Lasker uznał swego przeciwnika za najlepszego szachistę świata, jednak Capablanca chciał pokonać Laskera w oficjalnym meczu.

W 1933 roku Lasker wraz z żoną Martą Koh, oboje będąc pochodzenia żydowskiego, musieli opuścić Niemcy. Przeprowadzili się do Anglii, a następnie do ZSRR. Jako szachista występuje pod flagą radziecką (!). Oczarowany radziecką rzeczywistością pisał: „Związek Radziecki uczynił szachy, będące udziałem tylko nielicznych – dostępnymi dla szerokich mas. Znaczenie kulturowe tysiącletniej gry zostało wzbogacone twórczymi myślami. Nigdy i nigdzie wcześniej nie uczyniono podobnego doświadczenia. Droga, którą zaproponował Związek Radziecki – to droga przyszłości”[7][8]. Pod koniec 1937 roku osiedlił się w Nowym Jorku[9].

Lasker był znany ze swoich psychologicznych metod gry. Czasami wybierał posunięcia teoretycznie słabsze, które jednak miały zrobić wrażenie na przeciwniku. W sławnej partii przeciwko Capablance (Petersburg 1914) Laskerowi bardzo zależało na wygranej, jednak w celu uśpienia czujności przeciwnika wybrał wariant debiutowy uznawany za remisowy. W rezultacie Capablanca zagrał nieostrożnie i partię przegrał[10]. „Lasker analizował postępowanie i charaktery swych przeciwników – wyciągał odpowiednie wnioski, a następnie podczas gry wszystko to starał się wykorzystać”[10].

Do kanonu szachów przeszła również inna słynna partia Lasker – Bauer (Amsterdam 1889), w której Lasker poświęcił dwa gońce i doprowadził partię do zwycięstwa[11]. Jego nazwiskiem nazwano kilka wariantów szachowych debiutów, np. wariant Laskera w gambicie hetmańskim (1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.e3 O-O 6.Sf3 h6 7.Gh4 Se4).

Wg Chessmetrics najwyższy ranking 2878 osiągnął Lasker w roku 1894[12].

Mecze Laskera o mistrzostwo świata edytuj

Rok Przeciwnik Wynik
1894 Steinitz wygrana (+10; −5; =4)
1896/97 Steinitz wygrana (+10; −2; =5)
1907 Marshall wygrana (+8; −0; =7)
1908 Tarrasch wygrana (+8; −3; =5)
1910 Schlechter remis (+1; −1; =8)
1910 Janowski wygrana (+8; −0; =3)
1921 Capablanca przegrana (+0; −4; =10)
W nawiasach: liczba wygranych (+), przegranych (−) i zremisowanych (=) partii.

Upamiętnienie edytuj

Na cześć Emanuela Laskera w Barlinku organizowane są Międzynarodowe Festiwale Szachowe Pamięci Emanuela Laskera. Działa tam również miejscowy klub szachowy „Lasker” Barlinek. Jego imieniem nazwany jest także jeden z parków w tym mieście[13].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Emanuel Lasker | Biography
  2. ↑ Lasker, Emanuel – JewishEncyclopedia.com
  3. ↑ Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker. Bielsko Biała: Wydawnictwo Szachowe 1993, s. 7.
  4. ↑ Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker. Bielsko Biała, s. 24 nn.
  5. ↑ Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker. Bielsko Biała 1993, s. 10 nn.
  6. ↑ Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021. s. 156 nn.
  7. ↑ Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker. Bielsko Biała 1993, s. 22.
  8. ↑ Emanuel Lasker – szachista, naukowiec, człowiek wielu talentów | Przegląd Dziennikarski (przegladdziennikarski.pl)[1]
  9. ↑ Emanuel Lasker Biography. [dostęp 2010-10-19]. (ang.).
  10. ↑ a b Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker, s. 22 n.
  11. ↑ Emanuel Lasker vs Johann Hermann Bauer, Amsterdam 1889. [dostęp 2009-10-09].
  12. ↑ Chessmetrics Player Profile: Emanuel Lasker
  13. ↑ Festyn rodzinny w Parku im. Emanuela Laskera. barlinek24.pl, 2014-05-14. [dostęp 2018-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-18)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Reuben Fine, Fred Reinfeld Lasker’s Greatest Chess Games, 1889–1914 (Dover, 1965);
  • Dr. J. Hannak Emanuel Lasker: The Life of a Chess Master (Dover, 1991);
  • Kenneth Whyld The Collected Games of Emanuel Lasker (1998);
  • Emanuel Lasker Lasker’s Manual of Chess (Dover, 1976);
  • Irving Chernev Twelve Great Chess Players and Their Best Games (Dover, 1995);
  • W. Litmanowicz, J. Giżycki, Szachy od A do Z, tom I, Warszawa 1986, s. 501–504;
  • Hall of Fame – Emanuel Lasker. hall-of-fame-sport.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-30)]. (niem.);
  • Emanuel Lasker – szachista, naukowiec, człowiek wielu talentów | Przegląd Dziennikarski (przegladdziennikarski.pl)[2]
  • Krzysztof Pytel: Emanuel Lasker. Bielsko Biała: Wydawnictwo Szachowe 1993;
  • Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021. Tłum. z angielskiego: Jerzy J. Malinowski; Rec. Historia szachów w 50 ruchach (omówienie) | Przegląd Dziennikarski (przegladdziennikarski.pl)[3] .

Linki zewnętrzne edytuj


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Emanuel_Lasker&oldid=73188037”