Emma Ostaszewska
Emma Honorata Ida z Załuskich Ostaszewska (ur. 13 sierpnia 1831 w Memlu, zm. 1 marca 1912 we Wzdowie) – działaczka społeczna i patriotyczna, pianistka, właścicielka dóbr ziemskich we Wzdowie i Klimkówce.
 Emma Ostaszewska ok. 1850 r. | |
| |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Maria Amelia Ostaszewska |
Życiorys edytuj
Urodziła się 13 sierpnia 1831 w Memlu w Prusach Wschodnich jako córka hrabiego Karola Załuskiego i Amelii z książąt Ogińskich. Jej ojciec wziął udział w powstaniu listopadowym 1830–1831 organizując ruch polski na Litwie; po upadku powstania i konfiskacie dóbr w zaborze rosyjskim zmuszony był emigrować; uzyskał od władz austriackich prawo zamieszkania na terenach polskich zajętych w rozbiorach przez Austrię, gdzie przeniósł się wraz z żoną do przejętego po ojcu majątku w Iwoniczu.
Rodzice zapewnili jej wszechstronne wykształcenie. Po dziadku, Michale Kleofasie Ogińskim, znanym kompozytorze polonezów, odziedziczyła talent muzyczny; po babce, Włoszce Marii de Neri, zamiłowanie do śpiewu. Grę na fortepianie szkoliła pod okiem znanych pedagogów, m.in. wirtuoza fortepianu i dyrygenta Karola Mikulego. Biegle władała kilkoma językami. Utrzymywała szerokie kontakty towarzyskie.
Po ślubie w Wiedniu w 1849 roku z Teofilem Ostaszewskim[1] zamieszkała w majątku ziemskim Ostaszewskich we Wzdowie. Doczekała się czworga dorosłych dzieci: Marii, Adama, Stanisława i Kazimierza (troje pozostałych jej dzieci zmarło w dzieciństwie).
Angażowała się w działalność patriotyczną. W czasie powstania styczniowego 1863 roku aktywnie włączyła się pomoc dla powstańców. Organizowała zbiórkę bandaży i ubrań dla powstańcow. Współdziałała w akcji pomocy dla powstańców z Lucyną Urbańską, właścicielką majątku ziemskiego w Haczowie[2]. Zbierała również fundusze dla powstania, organizując loterie fantowe[3]. Po upadku powstania styczniowego zaangażowała się w organizowanie pomocy dla uchodźców z zaboru rosyjskiego dając im schronienie we dworze we Wzdowie i ukrywając przed władzami austriackimi.
Jej gra na fortepianie była powszechnie podziwiana. Grała w gronie przyjaciół i znajomych. Piętnaście lat młodsza od niej pamiętnikarka Anna z Działyńskich Potocka z Rymanowa zapisała we wspomnieniach, że „cudownie grała Chopina”[4].
Zachowała się jej korespondencja w języku francuskim z bratem, Michałem Załuskim[5].
Zmarła 1 marca 1912 we Wzdowie w wieku 80 lat. Z czworga jej dzieci najstarsza córka Maria Ostaszewska wyszła za mąż za Augusta hr. Dzieduszyckiego, syn Adam Ostaszewski był konstruktorem lotniczym, Stanisław Ostaszewski – przemysłowcem, a najmłodszy Kazimierz Ostaszewski – hodowcą koni wyścigowych.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Gothaisches Genealogisches Taschenbuch der Gräflichen Häuser, t. 49, 1876, s. 918.
- ↑ W dniu 30 marca 1863 roku w liście wysłanym ze Wzdowa do brata, Michała Załuskiego, Emma Ostaszewska pisała: „J’ai été chargée d’une quête féminine dans le Cercle de Sanok; cela ne se refuse pas. J’ai donc été obligée de charger à mon tour ou plutôt de trouver une remplaçante dans chaque district, comme il y en a 11 dans le Sanockie” (tłumaczenie: Powierzono mi organizację zbiórki [na rzecz powstańców] w obwodzie sanockim. Takiej prośbie się nie odmawia. Dlatego musiałam znaleźć sobie zastępczynie w każdym z jedenastu dystryktów obwodu sanockiego). Listy Emmmy Ostaszewskiej do brata, Michała Załuskiego, z lat 1837–1868, k. 78-80, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Dział Rękopisów, Rps akc. 13757 (opublikowane na stronie https://polona.pl).
- ↑ Pamiątka odnowienia i poświęcenia kościoła żółkiewskiego dnia 12 września 1867, Lwów 1868, s. 108.
- ↑ Anna z Działyńskich Potocka, Mój pamiętnik, wyd. PAX, Warszawa 1973, s. 336.
- ↑ Listy Emmmy Ostaszewskiej do brata, Michała Załuskiego, z lat 1837–1868, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Dział Rękopisów, Rps akc. 13757 (opublikowane na stronie https://polona.pl).
Bibliografia edytuj
- Wspomnienia o rodzinie Załuskich x XIX stuleciu, Kraków 1907
- Hieronim Wysocki: Przemówiły stare listy. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986. ISBN 83-08-01210-8.
- Dziennik Emmy Ostaszewskiej z lat 1865–1866 zob: Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. T. 17. Wrocław: 2000, s. 106. ISBN 83-7095-044-2.