Fasil Ghebbi
Fasil Ghebbi[1] (amh. ፋሲል ግቢ) – kompleks zamków w mieście Gonder w Etiopii, które w XVII i XVIII wieku pełniły funkcję rezydencji cesarzy Etiopii. Bywa określany jako „afrykański Camelot”.
 Pałac Fasiledesa | |
| Państwo | |
|---|---|
Położenie na mapie Etiopii  | |
 12°36′29″N 37°28′11″E/12,608056 37,469722
| |
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Pałac Fasiledesa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
II, III |
| Numer ref. | |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1979 |
W 1979 roku kompleks został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Historia edytuj
Miasto Gonder zostało założone w 1636 roku przez cesarza Fasiledesa (1632–1667) i wkrótce stało się politycznym i handlowym centrum Etiopii[2]. Bogaty ośrodek zaczął przyciągać rzemieślników i artystów z całego kraju. Według przekazów pierwszy zamek został zaprojektowany przez budowniczego z Indii, kolejne były już budowane przez samych Etiopczyków. Jak zaświadcza szkocki podróżnik James Bruce, który przebywał podówczas w Etiopii, w pracach uczestniczyli też budowniczy pochodzenia greckiego. Jest również możliwe, że pewien wpływ na powstanie zamków mieli jezuici portugalscy.
Kompleks służył jako siedziba etiopskiego ośrodka władzy do 1864 roku[2].
Architektura edytuj
Na kompleks Fasil Ghebbi składają się zamki, pałace, kościoły oraz inne budynki. Architektonicznie Fasil Ghebbi przypomina europejskie zamki średniowieczne[3] i bywa określany jako „afrykański Camelot”[4]. Całość otoczona jest kamiennym murem o długości 900 metrów[2]. W skład zespołu pałacowego wchodzą m.in.:
- pałac Fasiledesa – zbudowany z drewna i gliny ok. 1640 roku, trzypiętrowy pałac cesarza Fasiledesa jest największą budowlą kompleksu[5]. Jego architektura zdradza wpływy portugalskie, indyjskie i aksumickie[5]. Odrestaurowany w latach 1999–2002 przy pomocy środków UNESCO[5].
- biblioteka Jana I – dwupiętrowa biblioteka i trzypiętrowe archiwum królewskie zostały wzniesione przez syna Fasiledesa – cesarza Jana I (1640–1682)[5][6]. Zostały częściowo zniszczone podczas bombardowań brytyjskich siedziby włoskiego dowództwa na terenie Fasil Ghebbi podczas II wojny światowej[6].
- pałac Ijasu Wielkiego – jeden z największych i najbardziej bogato zdobionych pałaców na terenie kompleksu, wzniesiony przez Jozue I Wielkiego (1686–1706) – za czasów swojej świetności miały zdobić go ornamenty z kości słoniowej, złote liście, kamienie szlachetne i malowidła[6]. Został częściowo zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1704 roku oraz podczas bombardowań brytyjskich w 1941 roku[6].
- kościół Gemdża Ber Marjam – wzniesiony przez cesarza Fasiledesa w 1655 roku i według tradycji miejsce jego spoczynku[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Polski egzonim uchwalony na 101. posiedzeniu KSNG
- ↑ a b c UNESCO: Fasil Ghebbi, Gondar Region. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).
- ↑ David H. Shinn, Thomas P. Ofcansky: Historical Dictionary of Ethiopia. Scarecrow Press, 2013, s. 193. ISBN 978-0-8108-7457-2. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
- ↑ Gus Casely-Hayford: The Lost Kingdoms of Africa. Random House, 2012, s. 59. ISBN 978-1-4464-8761-7. [dostęp 2016-01-17].
- ↑ a b c d Philip Briggs, Brian Blatt: Ethiopia. Bradt Travel Guides, 2009, s. 226. ISBN 978-1-84162-284-2. [dostęp 2016-01-17].
- ↑ a b c d e Philip Briggs, Brian Blatt: Ethiopia. Bradt Travel Guides, 2009, s. 227. ISBN 978-1-84162-284-2. [dostęp 2016-01-17].
Linki zewnętrzne edytuj
- UNESCO: Fasil Ghebbi, Gondar Region (UNESCO/NHK). [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).