Fenylefryna
Fenylefryna – organiczny związek chemiczny, syntetyczna amina sympatykomimetyczna o budowie zbliżonej do epinefryny i efedryny, ale wykazująca dłuższe od nich działanie. Agonista receptora adrenergicznego α, lek obkurczający śluzówkę nosa używany zamiennie z pseudoefedryną.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C9H13NO2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
167,21 g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ATC |
C01CA06 C05AX06 R01AA04 R01AB01 R01BA03 S01FB01 S01GA05 R01BA53 S01GA55 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria B | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jest składnikiem preparatów złożonych działających na objawy grypy i przeziębienia, a także preparatów do badań okulistycznych[3].
Skuteczność działania fenylefryny w obkurczaniu śluzówki nosa została wielokrotnie podważona[4]. Wyniki kontrolowanych badań klinicznych potwierdziły, że fenylefryna nie działa zauważalnie lepiej od placebo (w przeciwieństwie do pseudoefedryny)[5].
Preparaty dostępne w Polsce edytuj
W Polsce dostępne są następujące preparaty zawierające fenylefrynę[6]:
Preparaty proste
- Neosynephrin-POS 10% – krople do oczu (na receptę)
- Anosin – kapsułki twarde
Preparaty złożone
- kwas askorbinowy + kofeina + paracetamol + fenylefryna + wodzian terpinu – Coldrex MaxGrip C (tabl.)
- kwas askorbinowy + paracetamol + fenylefryna – Apap Przeziębienie, Apap przeziębienie junior, Coldrex MaxGrip, Coldrex Junior C, Febrisan, Gripex Hot, Gripex Hot Max, Theraflu MaxGRIP (proszki zwykłe i musujące do sporządzania roztworu doustnego)
- dimetynden + fenylefryna – Otrivin Allergy (aerozol do nosa)
- paracetamol + feniramina + fenylefryna – Theraflu ExtraGRIP (proszek do sporządzania roztworu doustnego)
- paracetamol + fenylefryna – Tantum Flu, Theraflu Zatoki (proszki do sporządzania roztworu doustnego)
- chlorfenamina + paracetamol + fenylefryna – Flucontrol Hot, Flucontrol Max, Vicks Antigrip Zatoki i Katar, Vicks Antigrip Max (tabletki i proszki do sporządzania roztworu doustnego)
- gwajafenezyna + paracetamol + fenylefryna – Coldrex Muco Grip, Theraflu Total Grip, Vicks AntiGrip Complex (kapsułki i proszki do sporządzania roztworu doustnego)
- mepiramina + fenylefryna – Envil katar, Sinumedin (aerozol do nosa)
- kwas acetylosalicylowy + chlorfenamina + fenylefryna – Polopiryna Complex (proszek do sporządzania roztworu doustnego)
- ibuprofen + fenylefryna – Ibuprom Zatoki Tabs, Modafen Grip (tabletki)
- lidokaina + tropikamid + fenylefryna – Mydrane (roztwór do wstrzykiwań do oczu, Rpz – wydawany z przepisu lekarza do zastrzeżonego stosowania)
Poza wskazanymi przypadkami wszystkie ww. preparaty są dostępne bez recepty[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c (R)-(–)-Fenylefryna, chlorowodorek (nr P8155) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-06-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Fenylefryna (nr P8155) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-06-22]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Fenylefryna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-11-01].
- ↑ Randy C. Hatton, Leslie Hendeles, Why Is Oral Phenylephrine on the Market After Compelling Evidence of Its Ineffectiveness as a Decongestant?, „Annals of Pharmacotherapy”, 56 (11), 2022, s. 1275–1278, DOI: 10.1177/10600280221081526, PMID: 35337187 (ang.).
- ↑ Friedrich Horak i inni, A placebo-controlled study of the nasal decongestant effect of phenylephrine and pseudoephedrine in the Vienna Challenge Chamber, „Annals of Allergy, Asthma & Immunology”, 102 (2), 2009, s. 116–120, DOI: 10.1016/S1081-1206(10)60240-2, PMID: 19230461 (ang.).
- ↑ a b Fenylefryna, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2022-07-06].
