Ford FT-B
 |
Ten artykuł od 2021-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Ford FT-B (Ford Tf-c, model 1920) – samochód pancerny konstrukcji polskiej z okresu wojny polsko-bolszewickiej, produkowany w Centralnych Warsztatach Samochodowych w Warszawie. Pierwsza tego typu polska konstrukcja i podstawowy wóz pancerny w wyposażeniu polskich sił pancernych w tamtym okresie.
 Ford FT-B | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu |
lekki samochód pancerny |
| Trakcja |
kołowa |
| Załoga |
2 osoby |
| Historia | |
| Prototypy |
1920 |
| Produkcja |
1920 |
| Wycofanie |
1931 |
| Egzemplarze |
16 lub 17 egz. |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy, 4-suwowy Ford T o mocy 22,5 KM |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Pancerz |
nitowany z płyt walcowanych o grubości 3 - 8 mm |
| Długość |
3,25 m |
| Szerokość |
1,55 m |
| Wysokość |
1,73 m |
| Prześwit |
0,23 m |
| Masa |
1350 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
50 km/h |
| Zasięg pojazdu |
250 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 lekki karabin maszynowy Maxim wz. 08/15 lub wz. 05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Historia edytuj
Latem 1920 roku sytuacja Wojska Polskiego na froncie wojny polsko-bolszewickiej była trudna. Jednym z problemów był brak pojazdów pancernych i niemożność ich zakupu za granicą. W tej sytuacji inż. Tadeusz Tański, cywilny pracownik Sekcji Samochodowej Ministerstwa Spraw Wojskowych, z własnej inicjatywy opracował projekt budowy samochodu pancernego na podwoziu popularnego w tym czasie samochodu osobowego Ford Model T. Podwozie zostało zmodyfikowane – wzmocniono tylny most i drążki kierownicze, pochylono bardziej kierownicę, zmieniono położenie zbiornika paliwa, wydłużono korbę rozruchową silnika, zmieniono deskę rozdzielczą. W ciągu dwóch tygodni prototyp był gotów do trwających kilka dni prób. Wypadły one pomyślnie. Rozpoczęto produkcję. Zbudowano 16 lub 17 samochodów.
Służba edytuj
Początkowo planowano sformować jeden większy, samodzielny oddział złożony z samochodów Ford FT-B. Sytuacja wojenna (trwająca Bitwa Warszawska) spowodowała, że poszczególne pojazdy były, zaraz po zbudowaniu, wysyłane na front. Były tam używane w składzie różnych oddziałów. Dopiero w późniejszym okresie zrealizowano początkowy plan. Sformowano m.in. 1 kolumnę lekkich samochodów pancernych.
Po wojnie w uzbrojeniu wojska pozostało 12 samochodów tego typu. Początkowo większość służyła w 3 dywizjonie samochodów pancernych w Warszawie. Jesienią 1925 roku zostały rozdzielone do nowo sformowanych szwadronów samochodów pancernych. Jeden z nich o numerze rejestracyjnym "5021" trafił do 2 Szwadronu Samochodów Pancernych w Warszawie. Sześć egzemplarzy eksploatował 1 Szwadron Samochodów Pancernych.
W latach 1927-1928 były stopniowo wycofywane. W 1931 roku w wykazach figurował już tylko jeden samochód (nr rej. 5021).
Dane taktyczno-techniczne edytuj
- Wymiary
- Długość: 3,25 m
- Szerokość: 1,55 m
- Wysokość: 1,73 m
- Rozstaw osi: 2,52 m
- Prześwit: 0,23 m
- Prędkość maksymalna: 50 km/h
- Zasięg: do 250 km
- Promień skrętu: 4,1 m
- Uzbrojenie: 1 lekki karabin maszynowy Maxim wz.08/15 lub wz.05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych.
- Pancerz grubości: 8 mm (pionowe płyty) i 3 mm (górne płyty), dno było nieopancerzone (drewniane).
- Silnik: Ford, 22,5 KM, 2900 cm³?, 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy, chłodzony wodą.
- Podwozie – pochodzące z samochodu osobowego Ford T, zmodyfikowane i wzmocnione w Polsce.
- Rama prostokątna
- Osie sztywne
- Zawieszenie na piórowych resorach poprzecznych półeliptycznych. Resory i tylny most wzmocnione w Polsce.
- Skrzynia biegów: planetarna z dwoma przełożeniami do przodu i jednym wstecz. Napędzana tylna oś.
- Hamulce bębnowe na koła tylne.
- Koła drewniane, rozmiar opon 30x3.5", prawdopodobnie wypełnione porowatą masą antyprzestrzelinową ("gusmatyki").
- Nadwozie miało otwierane do tyłu włazy po obu burtach. Chłodnica była chroniona przez pancerne drzwiczki. Koło zapasowe przewożono wewnątrz, przy tylnej ścianie.
- Wieża: pięciokątna, zwężająca się z przodu, z małym włazem na dachu.
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- Janusz Magnuski, "Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939", WiS; Warszawa 1993
- Jan Tarczyński, K. Barbarski, A. Jońca, "Pojazdy w Wojsku Polskim - Polish Army Vehicles - 1918-1939"; Ajaks; Pruszków 1995
- Piotr Zarzycki, "Improwizowany samochód pancerny FT-B Model 1920"; Młody Technik 11/1988
- Janusz Magnuski, "Samochód pancerny Ford"; MMG, Warszawa 1990