Franciszek Bukaty
Franciszek Bukaty herbu Pomian (ur. w sierpniu 1747, zm. 15 czerwca 1797) – polski dyplomata czasów stanisławowskich, szambelan królewski, wolnomularz, w 1792 odznaczony Orderem Orła Białego[1], chargé d’affaires Rzeczypospolitej w Królestwie Wielkiej Brytanii w latach 1775–1777 i 1788–1789, minister rezydent Rzeczypospolitej w Królestwie Wielkiej Brytanii w 1777 roku, minister pełnomocny Rzeczypospolitej w Królestwie Wielkiej Brytanii w 1787 roku i w latach 1793–1795[2], poseł nadzwyczajny Rzeczypospolitej w Londynie w 1792 roku[3]
| |
 Pomian | |
| Data urodzenia |
sierpień 1747 |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Benedykt Bukaty |
| Matka |
Zofia Wolbekówna |
| Żona |
Barbara Prozorówna |
| Dzieci |
Zofia Bukata |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| minister pełnomocny Rzeczypospolitej w Królestwie Wielkiej Brytanii | |
| Okres |
od 1772 |
| Poprzednik | |
Życiorys edytuj
Był siódmym i najmłodszym synem Benedykta Bukatego i Zofii Wolbekówny[4]. Brat Tadeusza Józefa Bukatego, biskupa sufragana żmudzkiego.
Bukaty pełnił misję wpierw Chargé d’affaires, a potem posła i ambasadora Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Londynie w latach 1772–1785. Był sąsiadem Tadeusza Burzyńskiego. Gdy Burzyński zmarł w 1773 roku w czasie podróży do Włoch (udał się tam w celach zdrowotnych), Bukaty automatycznie zastąpił zmarłego. W 1785 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[5].
Początkowo, mimo opanowania szyfru dyplomatycznego i języka angielskiego, nie mógł aktywnie uczestniczyć w rautach dyplomatów w brytyjskiej stolicy, z powodu zarówno niskiej (początkowo) rangi dyplomatycznej, jak i z powodu młodego wieku, niewielkiego doświadczenia i braku pieniędzy.
Początkowo rolę jego łącznika z dworem Jerzego III pełnił John Lind, angielski prawnik przyjazny Polsce. Przez jakiś czas król Stanisław August Poniatowski zamyślał uczynić z Anglika ambasadora, to jednak wywołało zdziwienie w Londynie, ponieważ Brytyjczykowi nie wolno było reprezentować innego państwa we własnym kraju.
W 1789 roku Bukaty został w końcu "ambasadorem nadzwyczajnym". Stanisław August zdecydował się ostatecznie na ten krok, ponieważ dowiedział się, że Brytyjczycy zastanawiali się nad sensem posiadania ambasady w Warszawie, skoro Polska nie utrzymywała go w stolicy Wielkiej Brytanii. W 1792 roku został zatwierdzony jako poseł nadzwyczajny i pełnomocnik konfederacji targowickiej w Londynie[6].
Bukaty polepszył swą sytuację przez bogaty ożenek. Jego żoną została Barbara z Prozorów, córka wojewody witebskiego Józefa Prozora[7][8]. Ze związku narodziła się córka Zofia.
Po śmierci Bukatego Barbara powtórnie wyszła za mąż za Ksawerego Lipskiego[8] - syna Tadeusza Lipskiego (1725–1796), kasztelana łęczyckiego, generała-lejtnanta i komediopisarza.
Ostatnie lata życia Bukaty spędził w Sierhiejewiczach, dobrach które otrzymała jego żona Barbara w posagu od ojca, Józefa Prozora. Franciszek Bukaty został pochowany obok rodziny żony w kościele w Dudziczach, majątku należącym do Prozorów, a następnie siostry Barbary z Prozorów, Róży za Stanisławem Jelskim, marszałkiem powiatu ihumeńskiego[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 264.
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 146.
- ↑ Jerzy Łojek, Materiały cło historii polskiej służby zagranicznej w latach 1788–1795, w: Przegląd Historyczny, 53/2, 1962, s. 521.
- ↑ Zofia Libiszowska: Misja Polska w Londynie w latach 1769-1795. Łódź: 1975, s. 29.
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Św. Stanisława, Warszawa 2006 s. 191.
- ↑ Korwin [Kossakowski] S., Trzeci Maj i Targowica, Kraków 1890, s. 116.
- ↑ Prozor h. Prozor [w:] S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 14, s. 365-6
- ↑ a b Józef Prozor [w:] Polski Słownik Biograficzny t. 28 s. 532
- ↑ Dudzicze [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom II, s. 209-210
Bibliografia edytuj
- Zofia Libiszowska: Życie polskie w Londynie w XVIII wieku. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1972.
- Zofia Libiszowska: Misja polska w Londynie w latach 1769–1795. Łódź: 1966.
- Bronisław Dembiński: Bukaty Franciszek. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 114–115. Reprint: Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1989, ISBN 83-04-03291-0
Linki zewnętrzne edytuj
- Bukaty Franciszek (1747-1797) dyplomata (t. 3 s. 114) (drzewo)
- Bukaty Franciszek, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2008-01-18].