Górzyca (województwo zachodniopomorskie)

wieś w województwie zachodniopomorskim

Górzycawieś w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w północno-wschodniej części gminy Gryfice. Przez środek wsi przechodzi droga wojewódzka nr 109.

Górzyca
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryficki

Gmina

Gryfice

Liczba ludności (2022)

264[2]

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-313[3]

Tablice rejestracyjne

ZGY

SIMC

0775787

Położenie na mapie gminy Gryfice
Mapa konturowa gminy Gryfice, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Górzyca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Górzyca”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Górzyca”
Położenie na mapie powiatu gryfickiego
Mapa konturowa powiatu gryfickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Górzyca”
Ziemia53°58′41″N 15°14′13″E/53,978056 15,236944[1]

We wsi znajduje się szkoła podstawowa do której uczęszczają dzieci także z okolicznych wiosek. Znajduje się tu przystanek kolejowy Górzyca Reska (oddalony 1 km od centrum wsi).

W miejscowości ma siedzibę jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[4].

Przez wioskę przechodzi czarny szlak rowerowy (BrojceCerkwica).

Kościół parafialny

Kościół edytuj

Obiektami chronionymi w miejscowości jest cmentarz oraz kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, zbudowany z cegły w XIX wieku. Poświęcony został ponownie 8 grudnia 1946 roku. Z kościoła w Górzycy pochodzi średniowieczny tryptyk (z 1480 r.), który aktualnie znajduje się w kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Gryficach na bocznej ścianie w nawie południowej. Parafia w Górzycy została erygowana 14 sierpnia 1977 roku[5].

Rys historyczny edytuj

Wieś była wymieniana już w dokumencie z 1224 roku. Jej nazwa uległa przekształceniom: Gutirz, Gorke, Goerke (1618 r.), Gorcke (1634 r.), Gorke (do 1945 r.). W 1302 roku Górzycę kupili premonstratensi z klasztoru w Białobokach. Natomiast w dokumencie z 1309 roku jako wasal tegoż klasztoru wymieniony był Otto Zarnsdof. W 1337 roku premonstatensi ofiarowali Górzycę kościołowi mariackiemu w Gryficach.

Pierwsze wzmianki o szkole w Górzycy pochodzą z 1791 roku. W 1802 roku nastąpiła parcelacja, w wyniku jej powstało kilkanaście zagród chłopskich oraz niewielki (niecałe 200 ha) folwark. Majątek ten pierwotnie był własnością skarbową, a od poł. XIX wieku prywatną. Od początku XX wieku do 1945 roku własność rodziny Zimmerów.

W okresie powojennym używano nazw przejściowych: Grusza[6], Górka[5].

W latach 1945–1954 miejscowość była siedzibą gminy Górzyca. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Górzyca. W latach 1946–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Układ wsi edytuj

 
Wieża kościoła

Pierwotne założenia owalnicowe, zdestruowane w konsekwencji założenia folwarku, kiedy to wieś przechodziła formę wielodrożnicy, z dwoma krzyżującymi się drogami. W części wschodniej zlokalizowany był folwark, w centrum przy skrzyżowaniu dróg kościół wraz z cmentarzem. Pozostała część wsi to zabudowa chłopska, z czworobocznymi zagrodami z budynkami bramnymi i szerokofrontowymi chałupami usytuowanymi w głębi siedlisk. Na wschód od kościoła na dawnym na wsi niewielkie oczko wodne w początku XX wieku na wschód od wsi powstaje przystanek kolejowy, dworzec oraz budynek mieszkalny. Układ współczesny w dużym stopniu posiada wszystkie elementy. Zmieniona jest funkcja dawnego folwarku podzielona pomiędzy indywidualnych rolników.

Samorząd mieszkańców edytuj

Gmina Gryfice utworzyła jednostką pomocniczą – „Sołectwo Górzyca”, które obejmuje jedynie wieś Górzyca. Organem uchwałodawczym sołectwa jest zebranie wiejskie, na którym mieszkańcy wybierają sołtysa. Działalność sołtysa wspomaga jest rada sołecka, która liczy od 3 do 7 osób – w zależności jak ustali wyborcze zebranie wiejskie[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 36964
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 332 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r.. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
  5. a b UG Gryfice, Plan Rozwoju miejscowości Górzyca, 28 czerwca 2005 r.
  6. Starostwo Powiatowe Gryfickie. [w:] Informacje o zespole archiwalnym [on-line]. Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Płotach (SEZAM). [dostęp 2007-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2013)]. (pol.).
  7. Uchwała Nr XXIX/288/2005 Rady Miejskiej w Gryficach z dnia 30 sierpnia 2005 r. ws. statutów sołectw gminy Gryfice (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 79, poz. 1666)