Gertruda z Helfty

Gertruda z Helfty, Święta Gertruda znana także jako Gertruda Wielka, niem. Gertrud von Helfta (ur. 6 stycznia 1256 w Turyngii, zm. 13 lub 17 listopada 1302 w Helfcie k. Eisleben) – mniszka benedyktyńska, jedna z największych mistyczek średniowiecznych i najwybitniejszych postaci w historii Kościoła, dziewica i święta Kościoła katolickiego.

Święta
Gertruda z Helfty (OSB)

Gertrud von Helfta

dziewica
Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1256 Turyngia
Data i miejsce śmierci	13 lub 17 listopada 1302 Helfta (k. Eisleben)
Czczona przez	Kościół katolicki
Kanonizacja	1732 przez Klemensa XII
Wspomnienie	16 i 17 listopada (rejony niemieckojęzyczne)
Atrybuty	Serce Jezusowe, książka, krzyż
Patronka	Peru i Tarragony, parafii i kościołów

Życiorys

Gertruda urodziła się 6 stycznia 1256 roku w niemieckiej Turyngii. Prawdopodobnie została wcześnie sierotą. Została oddana do klasztoru benedyktynek w Helfcie koło Eisleben (powiat Mansfelder Land), w wieku 5 lat. Mimo oficjalnej nazwy ośrodek w Helfcie był kojarzony z cysterkami z powodu stosowanej reguły, nie podlegał jednak cysterskiej jurysdykcji. Poziom nauczania w opactwie był wysoki, toteż Gertruda uzyskała gruntowne wykształcenie humanistyczne i teologiczne. Szczególnie interesowała się literaturą i filozofią.

Widzenia świętej rozpoczęły się, gdy miała 26 lat. 27 stycznia 1281 roku przeżyła swoje mistyczne zaślubiny. Liczne objawienia i proroctwa spisała w książce Objawienia. Zaczęła czytać Pismo Święte, zgłębiała dzieła św. Augustyna, św. Grzegorza Wielkiego i św. Bernarda z Clairvaux. Chcąc być podobna do Jezusa umartwiała się oraz zadawała sobie rozmaite pokuty. Zmarła mając 46 lat.

Dzieła

Gertruda zostawiła po sobie pisma, m.in. Ćwiczenia duchowe, Modlitwy oraz Listy. Zredagowała także księgę swojej mistrzyni Mechtyldy z Hackeborn. Obie mistyczki były często mylnie uważane za rodzeństwo, gdyż ta ostatnia była młodszą siostrą Gertrudy z Hackeborn.

Patronat

Święta Gertruda jest patronką parafii i kościołów, m.in. archikatedry i diecezji utrechckiej, starokatolickiej parafii św. Gertrudy w Utrechcie w Holandii, kościoła w Krakowie i Tarnobrzegu oraz drugą patronką diecezji magdeburskiej w Niemczech.

Jest również patronką Peru w Ameryce Południowej i Tarragony w Hiszpanii.

Kult

Kult świętej, na prośbę króla polskiego Augusta II Mocnego, rozciągnął na cały Kościół Klemens XII w 1732 roku.

Dzień obchodów

Jej wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w Kościele katolickim 16 listopada.

W zakonach cystersów, trapistów i niemieckojęzycznych rejonach dzień pamięci przypada 17 listopada.

Relikwie

Jej relikwie zostały zniszczone w 1346 roku.

Ikonografia

W ikonografii przedstawiana jest w stroju ksieni, z krzyżem lub pastorałem w ręku, mimo że Gertruda nigdy tego urzędu ani godności nie piastowała. Jest to wynik częstego mylenia mniszki z żyjącą w tamtym czasie Gertrudą z Hackebornu, ksienią klasztoru w Helfcie.

Atrybutami są: Serce Jezusowe, książka, krzyż.

Zobacz też

• kult świętych
• modlitwa za wstawiennictwem świętego
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

Bibliografia

• Święta Gertruda, dziewica na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 16.10.2009]
• Gertrud von Helfta "die Große" - Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.)

Linki zewnętrzne

• Naśladujcie św. Gertrudę Wielką. ekai.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. - z katechezy Benedykta XVI w czasie audiencji ogólnej 6 października 2010 w Watykanie (eKAI)
• Cztery mistyczki, dwa imiona i jeden klasztor na stronie dr Marty Kowalczyk (UWM) [opublikowano: 2011-05-09]
• Gertruda z Helfty – dzieła w bibliotece Polona