Gidon Hausner
Gidon Hausner (hebr.: גדעון האוזנר, ang.: Gideon Hausner, ur. 26 września 1915 we Lwowie, zm. 15 listopada 1990 w Jerozolimie) – izraelski prawnik, wykładowca i polityk, w latach 1960–1963 Prokurator Generalny Izraela, w latach 1969–1989 przewodniczący Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem, w latach 1974–1977 minister bez teki, w latach 1965–1974 oraz 1977–1981 poseł do Knesetu z listy Niezależni Liberałowie. W latach 1961–1962 główny oskarżyciel w procesie Adolfa Eichmanna.
 Gidon Hausner (stoi), na pierwszym planie Robert Servatius, obrońca Adolfa Eichmanna | |
| Data i miejsce urodzenia |
26 września 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 listopada 1990 |
| Prokurator Generalny Izraela | |
| Okres |
od 1960 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Przewodniczący Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem | |
| Okres |
od 1969 |
| Minister bez teki w III rządzie Meir oraz I rządzie Rabina | |
| Okres |
od 10 marca 1974 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł do Knesetu | |
| Okres |
od 22 listopada 1965 |
| Przynależność polityczna | |
| Okres |
od 13 czerwca 1977 |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys edytuj
Urodził się 26 września 1915 we Lwowie, wówczas Austro-Węgry, jako syn rabina Bernarda Hausnera[1] (1874–1938), który w latach 1922–1927 był posłem na Sejm I kadencji. W 1927 Hausnerowie wyemigrowali do stanowiącej brytyjski mandat Palestyny, gdzie Bernard służył jako doradca ekonomiczny polskiego rządu, a następnie polski konsul w Tel Awiwie[2].
Gidon Hausner ukończył szkołę średnią w Tel Awiwie, a następnie studia filozoficzne (1941) i prawnicze (1943) na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Po studiach otworzył kancelarię prawniczą[1][3].
Był członkiem żydowskiej organizacji młodzieżowej Ha-Mahanot ha-Olim oraz organizacji paramilitarnej Hagana. Podczas wojny o niepodległość Izraela służył w Brygadzie Jerozolimskiej, po wojnie był prokuratorem wojskowym oraz przewodniczącym sądu wojskowego[3].
W latach 1954–1960 wykładał prawo gospodarcze na Uniwersytecie Hebrajskim. W 1960 roku został trzecim Prokuratorem Generalnym Izraela[1][3]. W latach 1961–1962 był głównym oskarżycielem w procesie Adolfa Eichmanna. Jego mowa oskarżycielska przeszła do historii jako ostateczne rozliczenie z czasami nazistowskimi[1][3][4][5]. Na stanowisku prokuratora pozostał do 1963. Na temat procesu opublikował w 1966 książkę Sprawiedliwość w Jerozolimie. Od 1965 był przewodniczącym Izraelskiej Organizacji na rzecz Praw Człowieka[1][3]. W latach 1969–1989 był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Instytutu Jad Waszem[6].
W polityce związał się z Niezależnymi Liberałami, został prezesem jerozolimskiego oddziału partii. W wyborach w 1965 po raz pierwszy został wybrany posłem. W szóstym Knesecie zasiadał w komisjach spraw zagranicznych i obrony; spraw gospodarczych oraz konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. W 1969 uzyskał reelekcję, a w Knesecie siódmej kadencji był członkiem dwóch komisji parlamentarnych: spraw zagranicznych i obrony oraz konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. Po raz trzeci zdobył mandat poselski w wyborach w 1973, a w ósmym Knesecie zasiadał w tych samych komisjach co poprzednio. 10 marca 1974 wszedł w skład nowo powołanego trzeciego rządu Goldy Meir jako minister bez teki[7]. W tym samym dniu, zgodnie z obyczajem przyjętym wśród Niezależnych Liberałów zrezygnował z zasiadania w parlamencie, a zwolniony mandat poselski objął Jicchak Golan[8]. Hausner pozostał na stanowisku po zmianie na stanowisku premiera i powołaniu 3 czerwca 1974 rządu Icchaka Rabina. Ministrem bez teki był do końca kadencji, czyli 20 czerwca 1977[9].
Do Knesetu powrócił po wyborach w 1977 jako jedyny poseł Niezależnych Liberałów. W tej kadencji zasiadał w komisji konstytucyjnej, prawa i sprawiedliwości. W wyborach w 1981 utracił miejsce w parlamencie[3]. W 1977 powrócił do prywatnej praktyki prawniczej[5].
W 1988 opublikował książkę Holocaust w oczach prawa[3].
Zmarł 15 listopada 1990 w Jerozolimie w wieku siedemdziesięciu pięciu lat[5].
Życie prywatne edytuj
Był żonaty z Jehudit, z domu Lipszyc, z którą miał dwoje dzieci: córkę Tamar i syna Amosa[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Hausner, Gideon. encyclopedia.com. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ Hausner, Bernard. encyclopedia.com. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Gidon Hausner (ang.) – profil na stronie Knesetu.
- ↑ The Great Speeches – the Six Million Accusers by Gideon Hausner. Bet ha-Tefucot. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ a b c d Gideon Hausner, 75 dies in Israel. The New York Times. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ History – Biography. hausner.school. [dostęp 2019-06-07]. (ang.).
- ↑ Government 16. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).
- ↑ Members of the Eighth Knesset. knesset.gov.il. [dostęp 2019-05-04]. (ang.).
- ↑ Government 17. knesset.gov.il. [dostęp 2019-06-06]. (ang.).