Gieorgij Szawielski
Gieorgij Iwanowicz Szawielski (ros. Георгий Иванович Шавельский; ur. 6 stycznia?/18 stycznia 1871 w Dubokraju, zm. 2 października 1951 w Sofii) – rosyjski duchowny prawosławny, ostatni naczelny kapelan armii i floty Imperium Rosyjskiego. Autor prac teologicznych i wspomnień.
| Protoprezbiter | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 stycznia 1871 |
| Data i miejsce śmierci |
2 października 1951 |
| Naczelny kapelan rosyjskiej armii i floty | |
| Okres sprawowania |
1911-1917 |
| Naczelny kapelan Armii Ochotniczej | |
| Okres sprawowania |
1917-1919 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diakonat |
do 1895 |
| Prezbiterat |
1895 |
Życiorys edytuj
Ukończył seminarium duchowne w Witebsku. Od 1891 pracował jako cerkiewny psalmista, zaś w 1895 przyjął święcenia kapłańskie[1]. W 1902 ukończył studia w Petersburskiej Akademii Duchownej[1]. W czasie wojny rosyjsko-japońskiej pełnił funkcję kapelana pułkowego, następnie dziekana dywizji, zostając ostatecznie naczelnym kapelanem 1 Armii Mandżurskiej. Po zakończeniu działań wojennych został katechetą w Instytucie Smolnym w Petersburgu[1]. W 1910 został profesorem teologii w instytucie historyczno-filologicznym Uniwersytetu Petersburskiego[1]. Rok później otrzymał godność protoprezbitera armii i floty rosyjskiej – naczelnego prawosławnego kapelana wojsk rosyjskich[1]. W latach 1915-1917 zasiadał w Świątobliwym Synodzie Rządzącym[1].
Po zajęciu przez wojsko rosyjskie Galicji w 1914 i utworzeniu galicyjsko-bukowińskiego generał-gubernatorstwa wystąpił przeciwko oficjalnej polityce Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego wobec Kościoła greckokatolickiego w Galicji. Wierząc w ostateczną konwersję galicyjskich grekokatolików na prawosławie, ks. Szawielski sprzeciwiał się ich przymusowemu nawracaniu. W tej sprawie spotkał się z carem Mikołajem II, przekonując go, że przemoc wyznaniowa wobec grekokatolików pogorszy stosunki Rosji z katolickimi sojusznikami. Uważał również pozyskiwanie nowych wiernych tą drogą za niekorzystne dla Cerkwi prawosławnej[2]. Wystąpienie ks. Szawielskiego nie spotkało się z pozytywnym odzewem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Zwierzchnikiem struktur prawosławnych w Galicji pozostał arcybiskup Eulogiusz (Gieorgijewski), prowadzący zdecydowaną kampanię propagowania prawosławia[2].
Po wybuchu rosyjskiej wojny domowej dołączył do Armii Ochotniczej gen. Korniłowa, następnie gen. Denikina i do 1919 był jej naczelnym kapelanem[1]. W 1919 obronił pracę magisterską z teologii, którą poświęcił zagadnieniom likwidacji unii na ziemiach białoruskich. Poddał w niej krytyce metody przymusowego nawracania unitów przez władze carskie[2]. Był pomysłodawcą utworzenia Tymczasowego wyższego zarządu cerkiewnego na południowym wschodzie Rosji, nadzorującego struktury prawosławne na ziemiach kontrolowanych przez Denikina, sam też wszedł do niego jako jeden z dwóch przedstawicieli białego duchowieństwa[3].
Po jego klęsce emigrował do Bułgarii. W 1920 został profesorem Uniwersytetu Sofijskiego, na wydziale teologii[1].
Był zaproszony jako delegat na sobór w Karłowicach Sremskich, który powołał do życia Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji, jednak nie wziął w nim udziału, gdyż nie otrzymał wizy zezwalającej na wjazd do Jugosławii. Uznawał jednak jurysdykcję Cerkwi zagranicznej do 1927, gdy przeszedł do Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego. Zmarł w 1951 w Sofii[1].
Autor prac poświęconych św. Atanazemu Wielkiemu, nauce Tołstoja o nieprzeciwstawianiu się złu, Modlitwie Pańskiej, prawosławnej teologii pastoralnej[1]. Spisał dwutomowe wspomnienia, wydane po jego śmierci, w 1954 w Nowym Jorku[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Протопресвитер Георгий Шавельский (Шавельский Георгий Иванович) (1871 - 1951)
- ↑ a b c W. Osadczy: Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 663-664. ISBN 978-83-227-2672-3.
- ↑ ВРЕМЕННОЕ ВЫСШЕЕ ЦЕРКОВНОЕ УПРАВЛЕНИЕ НА ЮГО-ВОСТОКЕ РОССИИ w Prawosławnej Encyklopedii